Wikipedia

Atseginen baratzea: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
12. lerroa:
}}
 
'''''Atseginen baratzea'''''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> [[Jeronimo Bosch]] margolariak eginiko [[triptik]]oa da, gaur egun [[Madril]]go [[Pradoko Museoa|El Prado museoan]] dagoenadago. HarenMargolariaren lanik ezagunena eta asmo handikoena da. Horrenbesteko konplexutasunik eta horren irudi biziak ez ditu beste inon erdietsiko.
 
Erdiko panela karratua, da (220 × 195 cm) eta alboetako panelpanelak angeluzuzenak dira,(220 eta× 97.5 cm). Alboetako panelak harenerdikoaren gaineragainean toles daitezke, lana erabat itxiz. Ezkerreko panelean [[Jainko]]a [[Adam]] eta [[Eva]]rekin batera agertzen da, erdikoan gizaki biluzi andana sexua egiten, eta eskuinekoan infernuratutakoen tormentuak.
 
Gehienetan, bizitzaren tentazioen arriskuez ohartarazten duen margolan didaktikoa dela irizten diote arte historialariek eta adituek. Hala ere, [[sinbolismo]]en ugaritasunak, batez ere erdiko panelekoak, bidea utzi du interpretazio gehiago egiteko mendeetan zehar, [[paradisu]] galduaren panorama izan zitekeelakoan.
 
Ez dakigu ziur noizkoa den., Usteuste da 14851480-1510 bitartean egina dela, Nassauko Enrike III.ak aginduta. Hiru atal bereiz ditzakegu artelan honetan:
 
== Deskribapena ==
 
=== Margolana itxita ===
Bi alboetako panelak itxita daudenean kanpoaldeko margolana ikus daiteke. Irudi honek munduaren sorrerari egiten dio erreferentzia, ziurrenik sorreraren hirugarren egunari.
 
=== Margolana irekita ===
Margolana irekita dagoenean hiru atal bereiz ditzakegu: Paradisua, Infernua eta Delizien lorategia.
 
{{zuzendu| zatia = Hemendik aurrera, artikulu}}
'''PARADISUA''': Ezkerreko taulan ikus dezakegu Paradisoaren irukatzea, Adan eta Eva Jaingoikoaren eskutik (Jesusen bidez irudikatua kasu honetan) ezagutzen diren momentua. Ikusten den palmondoa irudikatzen du ongiaren eta gaitzaren zuhaitza, non tentazioaren sugea egoten da. Goian, ikus dezakegun arkitektura falika gaitza irudikatzen du, pekatuaren animaliez inguratua, adibidez, hontza. Honen eskuinean, arroka batzuk bereizten ditugu, non aurpegi diabolikoa irudikatzen da. Orokorrean, Paradisua bekatua irudikatzen du: animaliak haien artean ehizatzen dute, ura zikindua…
 
==== '''Ezker panela: Paradisua''' ====
Ezkerreko panelean Paradisuaren irudikatzea ikus dezakegu, Adan eta Eva Jainkoaren eskutik (Jesusen bidez irudikatua kasu honetan) ezagutzen diren momentua. Eskuinean kusten den palmondoak ongiaren eta gaitzaren zuhaitza irudikatzen du, tentazioaren sugea bertan kiribilduta agertzen da bertan. Lehen begiradan bake eta lasaitasunez beteriko Paradisu perfektua ikusten ari garela dirudien arren hobeto begiratuz gero perfekzio hori apurtzen duten hainbat seinale ikusiko ditugu: animalien arteko borrokak, adibidez. Deabrua bera ezkutuan agertzen da panel honetan, urmaelean edo arroketako formetan antzeman daiteke.
 
==== Eskuin panela: Infernua ====
'''INFERNUA''': Eskuineko oihalak infernu klasikoa irudikatzen du, goian sua eta kehez irudikatuta eta behean musikaz, konnotazio sexualezko instrumentu batzuen bidez, adibidez, gaita. Erdiko aldean ikusten dugu Erdi Aroko torturetan ohikoa zena, hau da, hotza eta beroaren nahasia, laku hoztu batekin non zigortuek irristatzen dute. Beherko partean deabrua izan daiteken figura agertzen zaigu, nork zigortuak jaten ditu eta defekatu egiten ditu putzu beltz batean. Ikusten denez, hemen ere sinbolismoz beteriko figurak agertzen dira.
Eskuineko panelak infernua irudikatzen du. Goiko aldean infernua modu klasikoan irudikatzen da: kea, sua, tortura... Erdiko aldean Erdi Aroko torturetan ohikoa zen praktika ikusten dugu, hau da, hotza eta beroaren nahasketa. Beheko zatian musika instrumentu ugari agertzen dira, horregatik Infernu musikala bezala ezagutzen da zati hau; instrumentuek sarritan sexuarekin lotutako elementu bezala erabiltzen dira. Sinbolismoz beteriko hainbat figura agertzen dira.
 
==== Erdiko panela: Delizien lorategia ====
'''DELIZIEN LORATEGIA''': Erdiko oihala da non Paradisu faltsu bat agertzen da, non humanitatea pekatuaren eta nagusiki lujuriaren menpe geratu da. Bertan mota guztietako erlazio sexualak agertzen dira non animaliak eta landareak baita parte hartzen dute.
Erdiko panelean Paradisu faltsua agertzen zaigu, humanitatea bekatuaren eta nagusiki lujuriaren menpe geratu da. Bertan mota guztietako sexu harremanak agertzen dira, animalia eta landareek ere parte hartzen duten hauetan. Beheko parteanzatian ikus dezakeguditzakegu taldeak edo bikoteak fruitu handiak jaten, fruituak lujuriaren sinbolo ziren. Agertzen diren txoriak bezala bereziki txantxangorria.
Ikusten diren persona “enkartzelatuak” kontxetan edo ponpetan lujuriaren(pekatuaren) menpe betirako daudela irudikatu nahi du.
Lakuak ez daude garbi pekatuaren(Venusen sorrera eta ondorioz amodio karnalaren) sorrera dela irudikatzen dutelako.. Lakuaren inguruan persona asko animali desberdinen gainean agertzen dira lujuriaren irudikamena isladatzeko. Lakuan flotatzen duen ponpa lujuriaren iturri bezala identifikatu da . Goian ikus deitzakegun ibaiak pardisu terrenalaren lau ibaiak izango dira non erakin arraro eta landareria arraroa aurkitu dezakegu.
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Atseginen_baratzea"(e)tik eskuratuta