Izar nano: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
definizioa eta linka
2. lerroa:
'''[[Izar]] nano''' izenak hainbat [[izar]] mota biltzen ditu. Terminoa jatorrian sortu zen 1906an, [[Ejnar Hertzsprung]] daniar [[Astronomia|astronomo]]<nowiki/>a konturatu zenean izarrik gorrienak (K eta [[Harvard Unibertsitatea|Harvard]]-eko sailkapen eskemako M bezala sailkatuta) bi talde desberdinetan bana zitezkeela, askoz distiratsuago [[Eguzkia]] baino, edo askoz ahulago. Talde horiek bereizteko, izar "erraldoiak" eta "nanoak" izenak eman zizkien. terminoaren garrantzia geroago handitu zen hurrengoa sartzeko:
 
Izar batek bere bizitzaren hasierako fasean aurkitzen denean, horri izar nanoa deritzo. Fase horri "Hasierako sekuentzia" esaten zaio eta bere bizitzaren %90a da. Beraz gahieneko izarrak nanoak dira. Izar nanoko izendapenaren azpian segida nagusiaren edozein izarri buruz, V argitasunetako klase izar baten, aritzen da gehienetan.
 
[[Nano gorri|Nano gorria]]<nowiki/>k: segida nagusiko masa baxuko izarrak dira.
12. lerroa:
Nano urdina da oso masa baxuko bere tenperatura segida nagusiko bere bizitzaren amaieran iritsi bezain laster areagotzen duten izarretako klase hipotetikoa.
 
[[Nano zuri|Nano zuria]]<nowiki/>k dira [[elektroi]] degeneratukodegeneratutako materiak, bere bilakaerako azkeneko etapan|aldian aurkitu arren, osatutako izarrak ez dira behar bezain masiboak bezala neutroi-izar batean kolapsatzeko edo II. tipotakomotako supernoba bat (9 [[Eguzki masa|eguzki-masa]] baino izar gutxiagogutxiagoko masiboak) bezala lehertzeko.
 
[[Nano beltz|Nano beltza]] da behar bezain hortaz jada inongo argi ikusgairik ez du igortzen hoztu den nano zuria.
 
[[Nano marroi|Nano marroia]] azpi izarren objektu ez behar bezain masiboa da hidrogenoa helioan bat egiteko, nahiz eta deuterioa (gutxi gorabehera 0,08 eguzki-masatako eta 13 masa joviana baino gehiagotako gutxiago), gutxi gorabehera, bat egiteko aski masiboa.
 
== linkak ==
- http://www.laeff.cab.inta-csic.es/projects/glosario/glosario/index.php?&letra=&tipo=&id=375 (erderaz)