Hego Euskal Herriko foruak: berrikuspenen arteko aldeak

'''Hego Euskal Herriko foruak''' [[Hego Euskal Herria]]n indarrean diren edo izan diren [[lege]] berezien multzo bat dira. Herriaren [[ohiturazko zuzenbide|ohiturak]], [[pribilegio]] politiko nahiz ekonomikoak, eta zigor arauak biltzen dituzte. Oro har, [[errege]]ak ([[Gaztelako errege-erreginen zerrenda|Gaztelakoak]] edo [[Nafarroako errege-erreginen zerrenda|Nafarroakoak]]) berresten zituen foruak. Hego Euskal Herriak ez zuen [[foru]] bakar bat izan, baizik eta lau herrialdeetako bakoitzak ([[Araba]], [[Bizkaia]], [[Gipuzkoa]] eta [[Nafarroa Garaia]]) berea izan du, eta hainbat udalerrik bere foru bereziak ere izan ditu. Hala ere, hainbat ezaugarri berdin izan zituzten foru horiek guztiek, eta horregatik hitz egin dezakegu Hego Euskal Herriko foruez oro har esaten zen erregeak sakila handia zuela.

Foru horiek [[Erdi Aroa]]n eta [[Antzinako Erregimena|Antzinako Erregimenean]] eratu ziren, eta [[1839]] arte iraun zuten. Urte hartatik aurrera, ika-mika ugariren sorburu izan ziren, eta horren ondorioz gatazka armatuak ere izan ziren, bereziki [[karlistaldiak]]ondo.