Elur-lehoinabar: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
8. lerroa:
|authority=Schreber 1775<ref>{{Aldizkako erref|abizena=Schreber|argitaletxea=Die Säugethiere|urtea=1775|liburukia=2|bilduma=14|orrialdeak=pl. 100[1775]; see also text 3(22):386-7[1777]}}</ref>
|range_map= Snow leopard range.png}}
'''Elur-lehoinabarra''' edo '''elur-pantera''' (''Uncia uncia'' edo ''Panthera uncia'') [[Uncia]] generoko [[animalia]] da. [[Artiodaktilo]]en barruko [[Pantherinae]] azpifamilia eta [[Felidae]] familian sailkatuta dago. [[Ugaztun]] [[haragijale]]a da.
Adituek zenbait [[azpiespezie]] proposatu dituzte baina oraindik ikerketan dagoen ''U. u. baikalensis-romanii'' izan ezik ez dituzte besteak onartu. [[Asia]]n baino ez da bizi, [[Bhutan]]en, [[Txinako Herri Errepublika|Txinan]], [[India]]n, [[Kazakhstan]]en, [[Kirgizistan]]en, [[Nepal]]en, [[Pakistan]]en, [[Errusia]]n, [[Tajikistan|Tadjikistanen]] eta [[Uzbekistan]]en hain zuzen ere.<ref>http://www.carnivoreconservation.org/files/attente/pdfs/slss_big.pdf</ref><ref>http://www.iucnredlist.org/apps/redlist/details/22732/0</ref>
==Ezaugarriak==
Altitude handiko mendietan bizi dira 6000 [[metro]]-etaraino. Arrazoi honengatik, gizakiok animalia honi buruz gutxi dakigu. Bere ilea grisa, leun eta salbuespen gisa dentsoa da, eta bere gorputzaren inguruan biltzen duen, ez-ohikoa luzerako duen buztana bat du,hotzik ez edukitzeko.
Egunean zehar ehiza egiten dute eta basabere-mota guztiei erasotzen die, abereei baita ere. Honengatik eta bere azalagatik baserritarrek ehizatzen dituzte.
Gizakiak ez daki zenbat geratzen diren egoera basatian, nahiz eta 5000 ale baino ez direla egongo pentsatzen da, beraz, galzoriko espeziea da.
Ernatze aldia gutxi gorabehera 100 egunekoa da, normalean bi kume izaten dute, gahienez bost kumeko izaten dute. Bi urteetan helduarora heltzen dira.
==Biologia Eta Ekologia==
Irbis-a oso harrapari sendoa da, bere tamaina hirukoizten duten animaliak harrapatzeko gai da. Felidoen arteko saltorik luzeneena du. Mendi harritsuetatik ibiltzera ohituta dago eta hau aprobetxatzen du kamuflatzeko eta bere harrapakinak horrela zelatatzeko. Oso lurralde sen sendoa dauka, eta beraz oso oldarkorra izan daiteke. Bere hanka bigungarriak elurreko zapatak ematen dute,elurraren gainean erraztasunez ibiltzen laguntzen diona.
Espezie hauek sartzen ditu bere harrapakin desberdinen artean: untxiak, urtxintxak, ahuntz basatiak, oreinak, txontak, mendi-belatxingak, [[txoriak]], ibize siberiarrak, marjoresak, Himalaiako tarak, [[Satitsu|satitsuak]], eta [[marmota|marmotak]]. Tenperatura baxuak bazkariak astiro deskonposatzen ditu, hortaz elurretako lehoinabarrentzat harrapatu ez dituzten animalietako hondarrak jatea ez da arazoa.
Animalia bakartiak dira, [[ugalketa |ugalketa garaian]] izan ezik. Bere familiaren espezieen gehiengoen bezala, [[arra|arrak]] eta [[eme|emeak]] laguntzen dira, [[harrapakin]] askoz handiagoak harrapatzeko.
==Habitata eta Banaketa==
Gehienetan elurretako lehoinabarra 2000 eta 4000 metroen arteko altueretan bizi dira, nahiz eta [[Himalaia]]n 6000 metrotara aurkitu. Animalia hauek gizakiekin gutxitan topo egiten dute, eta halako kasuetan bere kamuflaje bikainaren laguntzarekin ezkutatzen dira.
{| class="wikitable"
|-
! '''HERRIALDEA''' !! '''HABITATEKO AREA
(KM²)'''
! '''POPULAZIOA ESTIMATUA'''
|-
| [[Afganistan]] ||50 000 || 100-200?
|-
| [[Bhutan]] || 15 000 || 100-200?
|-
| [[Txina]] || 1 100 000 || 2000-2500
|-
| [[India]] || 75 000 || 200-600
|-
| [[Kazakhstan]] || 50 000 || 180-200
|-
| [[Kirgizistan]] || 105 000 || 150-500
|-
| [[Mongolia]] || 101 000 || 500-1000
|-
| [[Nepal]] || 30 000 || 300-500
|-
| [[Pakistan]] || 80 000 || 200-420
|-
| [[Tajikistan]] || 100 000|| 180-220
|-
| [[Uzbekistan]] || 10 000 || 20-50
|}
== Erreferentziak ==
| |||