Euskal pezeta: berrikuspenen arteko aldeak

[[EAJEuzko Alderdi Jeltzalea|EAJko]]ko eta [[Frente Popular (argipena)|Frente Popularreko]]reko ordezkariek osatutako gobernuak halabeharrez eskuratu zuen [[Espainiako Bigarren Errepublika]]k aurrez ukatutako autogobernu maila. [[Autonomia estatutu]]a [[1936]]ko [[urri]]an bertan onartzea lortu zuen; gerra hasita, gobernu zentral errepublikanoak euskal lurraldeen babesa bermatu nahi zuen. [[Gipuzkoa]]tik [[AsturiasAsturiasko Printzerria|Asturiasera]]era bitartean, kostaldeko lerroa errepublikarren esku zegoen oraindik, baina beraien eremu nagusitik erabat isolatuta. Eta [[1937]]ko martxoa arte, frankistek erasoari berrekin arte, frontea egonkortuta egon zen. Esku-dirua jaulkitzeaz gain, [[pasaporte]]ak banatu zituen, [[justizia]] sistema berrantolatu zuen, [[atzerri]]an ordezkaritzak jarri zituen abian, 40.000 soldaduko armada antolatu zuen besteak beste<ref name=aa>{{erreferentzia|izena= Nagore |abizena= Irazustabarrena |url=http://www.argia.eus/argia-astekaria/2527/euskal-pezeta-isolatuak |izenburua=Euskal pezeta isolatuak |aldizkaria=[[Argia (aldizkaria)|Argia]]|data= 2016ko urriak 30 |postscriptum= CC-BY-SA lizentzia}}</ref>.

Honela zioen dekretuaren zati batek: “''Beraz, altxortzea ezinbestean zuzendu behar da konponbide heroikoen bidez, batetik, [[egoismo]] nabarmen eta zentzugabeenaren ezkutalekuetan [[kapital (argipena)|kapitala]]a metatu dadin saihesteko eta, bestetik, gure [[herri]]ko [[altxor]] emankorrak lurraldeko mugetatik ihes egin ez dezan, beste [[eskualde]] batzuk gure lurraren zuku finantzarioaren bizkar elikatzeko''”.<ref name=aa/>

Bederatzi [[banku|banketxe]] eta kutxak jaulkitako hasierako txeketegi-billeteak kalitate eskasekoak ziren eta [[1937]]ko [[apiril]]eko dekretu batek aginduta, billete berriak egin ziren, atzealdean euskal eszena tipikoak zituztenak, baita kalitate handiko [[nikel]]ezko bat eta bi [[espainiar pezeta|pezetako]]ko [[txanpon]]ak ere.<ref name=aa/>