Tiberio: berrikuspenen arteko aldeak

== BiografiaBizitza ==

Tiberio Klaudioren eta Liviaren semea zen. Livia [[Zesar Augusto|Augustorekin]] ezkondu zen bigarrenez, eta enperadorearen familiako kide bihurtu zen horrela Tiberio. Giro militarrean hezi zen, eta [[Panonia]]n eta [[Dalmazia]]n lortutako garaipenei esker ospetsu egin zen Erroman. [[K. a. 12]]. urtean, Augusto enperadoreak bultzatuta, bere emaztearengandik banatu eta haren alaba [[Julia Maior|Juliarekin]] ezkondu zen. Sei urte geroago [[tribuno]] egin zuten baina, emaztearekin izan zituen arazo batzuk zirela -eta, [[Rodas]]ko uhartera erbesteratu zen. Enperadorearen kargua betetzeko legezko oinordekoak hil eta Julia atzerriratu zutenean, Erromara itzuli zen Tiberio eta garaipen sonatuak lortu zituen [[Germania]]n. Augustok, ondorioz, semetzat hartu zuen eta hura hil zenean, ([[12|K. o.12) 12an]], enperadore izendatu zuen senatuak.

Agintaldiko lehen urteetan sendotu egin zituen inperioko ekonomia eta erakundeak, eta, horretarako, mugak zehazteaz gainera, gastu publikoak murriztu zituen. [[23]]. urtean, semea ([[Druzoak|Druso]]) semea hil zenean, kontseilarien esku utzi zuen aginpidea eta ustelkeria nagusitu zen gobernuan. [[27]]. urtean Capriko[[Capri]] uhartera erretiratu eta, [[Sejano|Luzio Sejano]] pretorearen bidez, Erroma gobernatzen jarraitu zuen; historialari batzuen iritziz, ustelkeria, bortizkeria eta etikarik eza asko hedatu ziren garai hartan. [[31]]. urtean, ordea, Sejano hiltzeko agindua eman zuen Tiberiok, eta hil aurretik oso erresuma sendoa antolatu zuen. Hil baino lehen, bere iloba [[Kaligula]] hautatu zuen oinordeko, eta berau izan zen Erromako hurrengo enperadorea.