Garai helenistikoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
3. lerroa:
 
== Alexandro Handiaren konkistak ===
K. a. 336. urtean igo zen [[Mazedonia (antzinako erresuma)|Mazedoniako]] tronoratronura [[Alexandro Handia]]. Hamabi urte eskasetan, errege gazteak, bere konkistekin, Antzinateko inperio handienetako bat sortu zen, SortaldeaMendebaldea eta SartaldeaEkialdea bateratzen zituena, Danubiotik[[Danubio]]tik hasi eta Indoraino[[Indus]]eraino.
 
Hogei urte eskas zeuzkan Alexandrok, haren aita, [[Filipo II.a Mazedoniakoa|Filipo]], hil zutelarik, Mazedoniako errege izendatu zutenean. Hiri grekoak menderatutamenderaturik, eta erreinuarenerresumaren iparraldeko mugak baketutabaketurik, [[K. a. 334]]. urtean gerra panheleniko batpanhelenikoa jarri zuen Alexandrok abian grekoen aspaldiko arerioen kontra, hots, une hartan [[Dario III.a Kodomano ahula]] buruzagi zuen pertsiar[[Persiar inperioInperio]] erraldoiaren kontra. Alexandrok [[Helesponto]] gurutzatu zuen, 30.000 gizoneko armadaren buru; Graniko eta Issosko guduen ondoren, feniziar kostaldeko hiriez jabeturik, [[Egipto]]n sartu zen; han, [[Alexandria]] fundatu zuen, eta faraon eta jainkotzat ezagutu zuten.
 
Alexandrok, 30.000 gizoneko armada batekin, Helespontoko itsasartea gurutzatu zuen. Graniko eta Issosko guduen ondoren, feniziar kostaldeko hiriez jabeturik, Egipton sartu zen; han, Alexandria fundatu zuen, eta faraon eta jainkotzat ezagutu zuten.
 
Gaugamelasko guduak, Tigris ibaiaren ondoan, pertsiar inperioko hiriburuen ateak –Susa eta Persepolis– zabaldu zizkion. Handik abiatuta, inperioko ekialdeneko probintzien konkista hasi zuen Alexandrok –gaurko Uzbekistan eta Afganistan–, eta hiri asko fundatu zituen. K.a. 327. urtean Indiaren konkista hasi zuen, eta Indo ibaiaren ertzeraino heldu zen. Armadak behartu zuelarik, 7.000 kilometro egin ondoren lehertuta baitzeuden soldaduak, eten egin behar izan zituen konkistak, eta Babiloniara itzuli zen. Inperio berriaren hiriburutik, grekoak eta ekialdetarrak bateratuz antolatu zituen Alexandrok lur konkistatuak, baina oso gazte hil zen (K.a 323), eta antolamendu hura behera etorri zen. Hil zenean, erreinu desberdinetan zatikatu zuten inperioa Alexandroren jeneralek.
59 ⟶ 57 lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Helenismo]]
{{commonskat}}
[[Kategoria:Antzinako Grezia]]