Otsaileko Iraultza: berrikuspenen arteko aldeak

{{Esaera2|Gerrako industrien langile elkartearen bozeramalearen arabera, hiriburuko proletargoa desesperazioaren ertzean dago; bere ustez edozein leherketa minimo, edozein aitzaki txikirekin ere, matxinada kontrolaezinera eramango du, eta hamarnaka mila biktima eragin. Hala da, horrelako leherketa baten baldintzak helduak daude; masen egoera ekonomikoa miseriatik oso gertu dago, nahiz eta salarioen igoera garrantzitsua izan den... Soldatak %100 handitu direla kalkulatzen bada ere, bizitzaren kostea %300 igo da. Produktuak eskuratzeko ezintasuna, denden aurrean egin behar diren iladatan galtzen diren orduak, etxebiziten egoera kaxkarren ondorioz handitzen ari den hilezkortasuna, ikatzaren faltak eragiten duen hezetasun eta hotzak...; kondizio guzti horiek sortu duten egoerak argi uzten du langile industrialak prest daudela gehiegikeria basatienak egiteko gosearen matxinada bat dela eta.}}

 

 

Estualdi hauei gehitu behar zaio Gobernuaren errepresioa, fabrika edo lanpostu aldaketa, bilerak eta sindikatuak debekatzen zituena, eta protestan ari ziren langileen aurkako jarrerak. Horrek handitzen zuen langileen erantzuna eta oposizio politikoaren erantzuna.<ref name=":2" /> [[Gerra-ekonomia|Gerra ekonomia]]k aurretik Errusiak zituen arazo sozial eta ekonomiko larriak areagotu zituen. Errusiak 15.000.000 gizon erabili zituen Gerrari aurre egiteko eta, horregatik, garraio zerbitzuak edo manufaktura industriak ez zuten langile nahikorik herritarren beharrei aurre egiteko. 1916ko bukaeran, [[tren]]ek ezin zituzten eraman oinarrizko produktuak hirietara eta Gobernuak elikagaien errazionatzea ezarri zuen.<ref name=":3">{{Erreferentzia|izena=Rex A.|abizena=Wade|izenburua=The Russian Revolution, 1917|argitaletxea=Cambridge University Press|hizkuntza=en|data=2005-04-21|url=http://books.google.es/books?vid=ISBN9780521841559&printsec=titlepage|isbn=9780521841559|sartze-data=2017-02-21}}</ref> Gerraren ondorioz, landa guneetako milaka errefuxiatu iritsi ziren hirietara; hauek produkzio belikoan lanean hasi ziren fabrikatan, eta emakumeek ere esfortzu belikoan parte hartu zuten; familietan kontziliazio arazo larriak sortu ziren.<ref name=":3" /> Pobreziak etsipena hedatzen zuen herritarren artean, eta polizia sekretuak bere informeetan egoera honen berri ematen zuen.<ref name=":3" />

 

 

Gerrak sortutako egoera penagarria zen, herrialdeari milioika hildako eta desplazatu eragin zizkiolako. Tsarrarei leial ziren ofizial eta soldaduak hiltzen joan ziren, eta sartu ziren ofizial berriek ez zuten, ez instrukzio militar berezirik lan horri aurre egiteko, ez tsarrarekiko leialtasun maila bera. Ofizial berri asko herriaren ezinegonaren gertukoak ziren. Hiruburuko guarnizioa bereziki aldatu zen momentu horretan, erregimenari fidel ziren ofizial asko frontera eraman baitzituzten eta sartu ziren ofizial berriak ez zirelako Gobernuari leial.<ref name=":1" />

 

 

[[Otsailaren 27]]an [otsailaren 14a] Duma lehen aldiz bildu behar zen urte horretan eta hiruburuko hirurogei fabriketako langileak grebara gehitu ziren, ikasleekin batera. Polizien mehatxuari jaramonik egin gabe ''[[Nevskii Prospekt]]'' kaletik martxa egin zuten abesti iraultzaileak kantatzen. Manifestazioa alderdi ez-iraultzaileek deitu zuten, eta helburua Duma bera indartzea zen, eta boterea eskura zezan eskatzea. [[Mentxebike]]ek kontrolatzen zuten Gerra Industriako Komiteetako sindikatua eta manifestazioa Dumarekiko "elkartasun" gisa deitu zuten. Boltxebikeek lau egun lehenago mobilizaziora deitu zuten, "Gerra amaitu!", "Gobernua amaitu!" eta "Gora Errepublika!" goiburuekin, industria belikoko komiteek deitutakoaz ez zirelako fida.<ref name=":0" /><ref name=":8" /> Manifestazioa ez zen, hala ere, arrakastatsua izan, baina Gobernuak Duma osoa polizia eta militarrez inguratu zuen, eta parlamentu barruan egoera tentsoa zen. Bere hitzartzean [[Aleksandr Kerenski|Aleksandr Kerenskik]] Gobernua zein Bloke Aurrerakoia kritikatu zituen. Parlamentuan liberal eta sozialdemokraten arteko harremanak ere ez ziren onak, bigarrenek Errepublika nahi zutelako eta lehengoek, lehen aipatu bezala, bestelako monarkia bat. Kerenskiren hitzetan Duma ez zegoen prest Gobernuari aurre egiteko.<ref name=":0" /> Ohiturari jarraiki, Gobernuko kideak ez zeuden Duman egun hartan, diputatuekiko mespretxu neurritzat.<ref name=":2" />

 

<gallery mode=packed heights=180px style="text-align:left">

Fitxategi:Multitud2EnNevskyProspektMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg|Manifestazioa ''[[Nevskii Prospekt]]'' kalean.

</gallery>

 

=== Putilov fabrikako greba ===

 

Aldi berean [[elur]]te handia egon zen eta hiriburura [[ogi]]a eta [[erregai]]a ekarri behar duten ibilgailuak bidean geratu ziren, ezin iritsi. Hau gutxi balitz, martxoaren 7an [otsailaren 22a] Tsarra berriro abiatu zen Gerrako frontera.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Letters from Tsar Nicholas to Tsaritsa Alexandra - February 1917|url=http://www.alexanderpalace.org/letters/february17.html|sartze-data=2017-02-20}}</ref> Egun horretan bertan Putilov enpresako jabeek itxiera patronala abiatu zuten, greban ari ziren langileak kanpoan utzita.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Timeline of 1917|hizkuntza=en|url=https://www.marxists.org/history/ussr/events/timeline/1917.htm|sartze-data=2017-02-20}}</ref> Egoera honek beste enpresa batzuetan langileen mobilizazioak sendotu zituen eta egun horretan 100.000 bat langile kalean zirela kalkulatu da.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=February Revolution - History Changed in Less than a Fortnight|hizkuntza=en-US|data=2016-02-21|url=http://www.newhistorian.com/6000-2/6000/|aldizkaria=New Historian|sartze-data=2017-02-20}}</ref> Kalean langileekin batera gazteak eta emakumeak batzen hasi ziren. [[Édourd Burdzhalov]] historialariaren arabera: "''gazteek hartu zuten manifestazioaren aurrealdea, bileratan presente zeuden eta poliziarekin zeuden borrokaldietan hartu zuten parte, [eta] iraultzaren esploratzaile gisa jardun zuten, langile [helduak] ohartaraziz lehenengoz polizia eta tropak non ari ziren biltzen''".<ref>{{Erreferentzia|izena=J. L. H.|abizena=Keep|izenburua=The Rise of Social Democracy in Russia.|argitaletxea=Oxford University Press|hizkuntza=English|data=1966-01-01|url=https://www.amazon.com/Rise-Social-Democracy-Russia/dp/B000H46M60|sartze-data=2017-02-21}}</ref>

 

<gallery mode=packed heights=200px style="text-align:left">

Fitxategi:MultitudEnNevskyProspektMarzo1917--russiainrevolut00jone.jpg|Jendetza Nevsky Prospekten

</gallery>

[[Martxoaren 9]]an [otsailaren 24a] Gobernuaren prebisioa betetzen ari zela ematen zuen: erdiguneko kaleak lasai altxatu ziren, behelainoaren tartean. Barne Ministroa zen [[Aleksandr Protopopov]] konbentzituta zegoen matxinada bukatzear zegoela. Gau osoan zehar, hala ere, hainbat aktibista hurrengo egunean manifestatzera animatzen egon ziren, alderdi sozialistatetako buruen babesik gabe.<ref name=":9" /><ref name=":3" /> Goizeko 9ak aldera Stetinin fabrikako langileak kalera atera ziren, eta eurekin batera beste 40.000 langile bildu zituzten [[Vyg]], [[Vasilevski]] eta [[Petrogradski]] barrutietan. Aleksandrovski zubira iritzi zirenean [[Neva]] ibaia gurutzatzen saiatu ziren, eta Liteinyi Prospektetik hiriaren erdigunera joaten ahalegindu. Zubiaren sarbidea blokeatuta zuten berrogeita hamar soldaduk, [[kosako]]ek eta zaldiaren gainean zihoazen poliziek. Duda momentu batzuk izan ziren, baina hainbat emakume iritsi ziren aurrealdera eta soldaduei ogia eta gerraren bukaera baino ez uztela eskatzen esan zzieten. Kosako batzuk langileen aldean jarri ziren, eta bazirudien ez zutela langileen aurka kargatuko. Manifestariek kosakoen aldeko oihuak egin zituzten.<ref name=":5" /><ref name=":2" /> Aldi berean zubiak ekiditeko asmoz, milaka langilek Neva ibai izoztua oinez igaro zuten. Zubian zeudenek kosakoen artetik pasa eta beste aldera iritsi ziren inork euren aurka kargatu gabe. Manifestariek ez zuten zaldizko polizien babesik izan, baina hauek lan gehiegi zuten manifestazio guztien aurka aldi berean egiteko. Iparraldetik zetorren jendetza hau gelditzeko aukera izango zuten, hirian barrena beste protestarik izango ez balitz.<ref name=":9" /><ref name=":3" />

 

 

Gau horretan bertan bilera berria egin zuen Khabalovek polizia eta militarrekin. Beldurra zuten manifestariek eta kosakoek bat egingo ote zuten, eta masaren eta autoritateen arteko borroka ekidin nahi zuten. Bileran merkatu beltzean irina saltzearen aurkako neurriak hartu zituzten, ezagutzen zituzten hainbat iraultzaile atxilotzeko erabakia hartu zuten, eta [[Novgorod]]en zeuden zalditeria tropak deitu zituzten, trenez hiriburutik sei ordutara. Protopopov, Iraultza gertu zegoela ikusita, ez zen bileran egon. Poliziak ametrailadora berriak jarri zituen hainbat teilatutan, manifestariak sakabanatu ahal izateko. Era berean Aleksandr Gutxkoven mediazio saiakera Gobernuan gelditu zuen. Kerenskii saiatu zen Dumaren iniziatiba bultzatzen, baina ez zuen arrakastarik izan.<ref name=":0" /><ref name=":9" /><ref name=":2" />

Egun horretan manifestariak 200.000 inguru ziren jada, eta fabrikak bilera<ref name=":3" /> eta [[agit-prop]] gune<ref name=":9" /> bilakatu ziren. [[Boltxebike|Boltxebikeek]] paper garrantzitsua izan zuten egun honetan. Emakumeek manifestazioen aurrealdean jarraitzen zuten, eta militarrekin topo egiten zuten bakoitzean protestetara batzeko deia egiten zieten. Militarrek geroz eta jarrera ezkorragoarekin erantzuten zieten ofizialei. Poliziak, hala ere, Gobernuarekiko fideltasuna mantendu zuen, eta manifestarien aurkako kargatan zaurituak eta hildakoak eragin zituzten. Aleksandrovskii zubian, egunero bezala, jendetzaren aurka kargatu zuten, baina zalditeria poliziako buruzagi bat manifestariek inguratu zuten, bere zalditik jaitsiarazi eta bere errebolberrarekin hil zuten. Langileak, geroz eta haziago, komisariatan sartzen hasi ziren Vyborgeko barrutian, eta bertan zeuden polizien aurkako erasoak hasi ziren.<ref name=":9" /><ref name=":3" />

 

 

 

Ikasle eta langileen hitzartze ugari egon ziren Alexandro III.aren monumentuaren inguruan<ref name=":4" />, kosakoek eta zalditeria-poliziak manifestariak inguratzen zituen bitartean. Polizia, kosakoen pasibitatea ikusita, jendetzaren aurka oldartu zen arratsaldeko 15:00etatik aurrera, bereziki [[Bandera gorria|bandera gorriak]] eta pankarta iraultzaileak eramaten zituztenen aurka. Bat-batean langile batzuek kosakoei laguntza eskatu zieten poliziaren aurka; baita lortu ere: kosakoen unitate batek polizia sakabanatu zuen, eta haien teniente berria hil zuten polizia gehiagoren bila zihoala.<ref name=":9" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /> Gobernuaren errefortzuak etortzen zirela ikusita, lehen [[Barrikada|barrikadak]] altxatu ziren.

{{esaera2|Protestaldietan ikusi da (fenomeno orokor gisa) manifestarien jarrera oso desafiatzailea militarrekiko, sakabanatzeko aginduei jendetzak erantzuten baitio harriak jaurtiz edo elur bolak botaz. Tropek airera tiro egiten dutenean ez dira sakabanatzen, baina tiro horiei trufa egiten diete. Bakarrik benetan munizioarekin jendetzaren aurka tiroka hasten badira posible da manifestazioak sakabanatzea. Baina gehienak etxeen inguruko zelaietan izkutatzen dira eta tiroak gelditzen direnean berriro itzultzen dira kalera.}}

 

 

''[[Okhrana]]'' polizia sekretuaren kuartela laster eroriko zen Iraultzaileen esku. Gertaera horren aurretik Xurkanova izeneko [[agente zirikatzailea]]k txostena idatzi zuen egoeraren berri emateko:<ref name=":11">{{Erreferentzia|izenburua=A concise history of the Russian Revolution / Richard Pipes. - Version details|hizkuntza=en|url=http://trove.nla.gov.au/work/14045694?selectedversion=NBD13200269|sartze-data=2017-02-25}}</ref>

Fitxategi:Nicholas_II_by_Boissonnas_%26_Eggler_c1909.jpg|[[Nikolas II.a Errusiakoa|Nikolas II.a]], [[Tsar]]ra. Otsaileko Iraultzaren eraginez abdikatu zuten eta handik gutxira exekutatu zuten.

Fitxategi:Alexandra_Fyodorovna_LOC_01137u.jpg|[[Aleksandra Feodorovna]], Tsarina. Bere senarra Frontean egonda, bere gain hartu zituen hainbat erabaki.

Fitxategi:Prince Nikolai D. Galitzine.jpeg|[[Nikolai Golitsin]], Errusiako Inperioko azken Lehen Ministroa. Duma desegin zuen eta martxoaren 13an atxilotu zuten.

Fitxategi:Protopopov_Alexandr_(1866-1918).jpg|[[Aleksnadr Protopopov]], Barne Ministroa. Perfil teknikoa bazuen ere, momentu historikoa bizitzea egokitu zitzaion.

Fitxategi:Georgy_Lvov_1918.jpg|[[Georgi Lvov]], liberala, Lehen Ministro izan zen Otsaileko Iraultzaren ostean. Aleksandr Kerenskiren esku utzi zuen bere ardura uztailan.

Fitxategi:Pavel_Milyukov.jpg|[[Pavel Miliukov]], [[Alderdi Demokratiko Konstituzionala (Errusia)|Alderdi Demokratiko Konstituzioleko]] (''kadeteak'') kidea. Sozialisten aurkaria, Iraultzaren ostean [[Lehen Mundu Gerra]]n jarraitzeko lanean jardun zuen.

Fitxategi:Старший фельдфебель Кирпичников Тимофей Иванович (март 1917).jpg|[[Timofey Kirpitxnikov]], martxoaren 12ko goizean, ofizialak iritsi aurretik, bere eskuadroi guztia armatu eta matxinatu ziren.

</gallery>

}}Eguerdian, tropak matxinatuta eta langileak armaturik zeudela, Rodziankok beste telegrama bat bidali zion Tsarrari, Gobernu berri bat osatzeko erregutzeko. Pixka bat lehenago Tsarinak berak, kezkaturik, hainbat gauza aldatzeko eskatu zion mezu batean. Mikhail Alexeiev [[Estatu Nagusi]]ko jeneralak ere Rodziankoren telegrama babestu zuen, baina ez zuen ezertarako balio izan.<ref name=":4" /><ref name=":9" /><ref name=":2" /> Bien bitartean, Khabalov eta Beliaev defentsa ministroak telegrama lasaigarriak bidaltzen zituzten, egoerari buelta emateko gai izango zirela adierazita. Jasotako informazioak kontraesankorrak izanda ere, tsarrak ez zuen inongo saiakerarik egin benetan egoeraren berri izateko: "''Ez nion denbora gehiegi eman txostenari eta arratsaldean Orkako bidetik pasioak ematen egon nintzen''". Tsarrak [[Domino|dominoan]] jokatu zuen, eta gogoan zuen "''Eguzki ederra egiten zuela''".<ref name=":2" /> 19:35an Estatu Nagusiak Defentsa ministroaren telegrama berria jaso zuen, matxinada kontrolaezina zela esanez eta berari aurre egiteko tropa berriak eskatzen.<ref name=":4" />

 

 

Inongo kontzesiorik egiteko asmorik gabe, Tsarrak [[Nikolai Ivanov]] deitu eta hiriburura bueltatzeko agindua eman zion. Ivanovek botere diktatorialak eskuratu zituen eta, bereziki, San Jurgi batailoiaren agintea eskuratzea eskatu zion. Batailoi hori San Jurgiren domina jaso zuten militar beteranoz osatua zegoen. Aldi berean Alexeievek esan zion frontetik Tsarkoie Selora lau infanteria erregimentu bidaliko zituela, beste hainbeste zalditeria erregimentu, ametrailadore bi unitate eta artileria bi bateria. Ivanovek Ipar eta Mendebalde frontean zeuden unitateak eraman behar zituen, guztiak fidelak, baina Iraultza bera geldiarazteko gutxiegi. Asmoa Tsarkoie Selotik astearte goizean ofentsiba hastea zen. Hala ere [[Dno|Dnora]] iristerakoan militarren trena hiriburutik zetorren beste batekin topatu zen. Bertan zeuden zibil eta militarrek hiriburuaren egoeraren berri eman zieten eta teorian leial ziren unitateek ere desertatu zuten. Jeneralak, hala ere, hiribururainoko bidean jarraitu zuen, Khabaloven informeak hiriburua galdutzat ematen bazuen ere.<ref name=":4" /><ref name=":9" /><ref name=":2" /><ref name=":3" />

 

Martxoaren 11n Duma desegitako agindua eman zuen Golitsinek, baina diputatuek ez zioten aginduari men egin.<ref name=":2" /> Parlamentua desegin ordez hamaika kidez osatutako [[Estatu Dumako behin-behineko batzordea|behin-behineko batzorde bat]] sortu zuten. Bertan zeuden [[Bloke Progresista|Bloke Progresistako]] alderdi [[Burgesia|burges]] liberalak, [[Aleksandr Kerenski]] [[Trudovik|''trudovik''a]] eta [[Nikolai Txkheidze]] [[Mentxebike|mentxebikea]]. Euren helburua ordena berrezartzea zen.<ref name=":5" /><ref name=":9" /> Batzordea sortuta, Duma desegin zen, ondoren hartuko ziren erabaki guztien parte izan ez zedin. Batzordeak komisarioak bidali zituen gobernuko sail guztietara, mezu hau zabaltzera: boterea beren esku hartzen zutela, behin-behineko Gobernu bat eratuko zutela, eta lasai egoteko.<ref name=":3" />

 

 

Dumako eraikinean, baina, tentsioa zen nagusi: geroz eta langile eta militar gehiago gerturatzen ziren bertara, armak eskuetan zituztela, aginduak eskatzeko. Kereski, [[Matvei Skobelev|Skobelev]] eta Txkheidze diputatuek ongi etorria ematen zieten, baina diputatu kontserbadoreek ez zituzten begi onez ikusten.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> Duma desegitearen aurka zeuden diputatu gehienak, baina, aldi berean, [[Monarkismo|monarkikoak]] ziren eta ez zuten Tsarraren aurkako oposizioa egiteko asmorik. Kaletik, ordea, Iraultza gidatzeko eskaria behin eta berriz luzatzen zieten. Honela adierazi zuen egoera Rodziankok:<ref name=":3" />

8:25ean Khabalov jeneralak telegrama bidali zuen Koartel Nagusira: "''euren beharrari leial mantentzen direnen kopurua infanteriako 600 kidera eta beste 500 pertsonara mugatzen da. 13 ametrailadore, 12 pistola eta 80 kartutxo baino ez dituzte. Egoera benetan zaila da''". 9:00etatik 10:00etara Ivanov jeneralaren hainbat galderari erantzun zion: "''lau Goardia konpainia, bostehun eskoadra kide eta bi bateria. Beste tropa guztiak iraultzaileen aldera joan dira, edo, euren erabakiz, neutral mantentzen dira. Soldadu eta talde armatu batzuk hirian zehar dabiltza oinez, tiroz, ofizialak desarmatuz... terminal guztiak iraultzaileen esku daude, eta bereziki zaindurik daude... artilleria biltegi guztiak iraultzaileen esku daude.''"<ref name=":13" />

 

 

Bertan 180. Infanteria Erregimenduarekin eta Finlandia erregimenduarekin egin zuten topo. Iraultzara batu ziren Baltikoko 2. Itsas Depositoa eta "Aurora" izeneko gerra-itsasontziko kideak. Eguerdirako San Petri eta San Paulo gotorlekua hartu zuten, gotorlekuaren zaintzaileak iraultzaren aldera pasata. Nikitin jeneralak gobernu berria onartu zuen. Bi egun lehenago atxilotutako Pavlovski erregimentuko militarrak askatu zituzten eta gotorlekuko artilleria guztia eskuratu zuten.<ref name=":14">{{Erreferentzia|izenburua=Февральская революция 1917 - это... Что такое Февральская революция 1917?|hizkuntza=ru|url=http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_sp/2723/%D0%A4%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F|aldizkaria=Словари и энциклопедии на Академике|sartze-data=2017-02-27}}</ref>

 

 

16:00ak aldera Khabaloven jeneralak atxilotu zituzten.

 

Goizeko 5:00etan Tsarraren trenak Mogilev utzi zuen. Trenak 950 [[versta]] zeharkatu behar zituen Mogilev - [[Orxa]] - [[Viazma]] - [[Lihoslavl]] - [[Tosno]] - [[Gatxina]] - [[Tsarskoie Selo]] ibilbidearekin. Argi denez, ez zen bere helmugara iritsi. Trenean isolatuta, behin eta berriz desbideratu zuten iraultzaren aldeko trenbideetako langileek. Tsarrak trenean 40 ordu baino gehiago eman zituen, telegramen sarerako sarrera eskasarekin, eta benetan gertatzen ari zenaren berri izan gabe. Eguerdiko 13etan lortu zuen Orxara iristea eta, bertan, Estatu Kontseiluko 23 kideren telegrama bat jaso zuen:<ref name=":13" />

 

{{Esaera2|Garraioaren akatsa guztiak direla eta eta behar diren materialak ez zirelako garraiatu, fabrikak gelditu ziren. Gogoz kontrako langabezia honek janariaren krisiaren gogortzea ekarri zuen, hau ere ezin zelako garraiatu, eta masak desesperazioan erori ziren. Sentimendu hau indartzen da gobernuaren aurkako gorrotoa dagelako eta jendea ez delako gobernuaz fido, sentimendu oso sakona du jendeak honen inguruan. Emaitza gisa jendeak indar elementala erratu du, eta tropek mugimendua indartzen dute... Bere Gorentasun Inperialaren politiken aldaketa sakon batek baino ezin ditu aldatu, herriaren ordezkariek behin eta berriz eskatu zuten bezala. (...) Ganbara legislatiboen berehalako deialdia, gaur egungo Ministroen Kontseiluko kideen dimisioa beharrezkoa da. Pertsona instruitu batek nazioaren konfidantza behar du, Jauna, gabinete berri bat izendatu ezazu, jendearen ordezkarien babesarekin herrialde osoa gobernatzeko gaitasunarekin.}}

 

 

{{esaera2|Sare guztiari. Agintari guztiei. Militarrei. Estatuko Dumako Batzordearen izenean gaurko egunez Trenbideen Ministerioa hartu dut eta honakoa adierazten dut Estatuko Dumaren Idazkariaren izenean: "Trenbideak! Gobernu zaharra, arazoak sortzen zituen bizitza publikoaren eremu guztietan, botere gabea zen. Estatuko Dumako Batzordeak bere esku hartu du gobernu berri bat eratzeko lana. Aberiaren izenean deitzen zaituztet - nazio salbazioaren oinarria zarete. Trenen mugimendua konstanteki mugitu behar da indar berriekin. Herrialde osoa zuen zain dago zuen lana betetzeko. Errusiako teknologia sarearen ahulezia eta akatsak zuen energia mugagabearekin, aberriarekiko maitasunarekin eta gerrako garraoiaren zein logistikaren hobekuntzarekin estaliko ditugu|Aleksandr Bublikov}}

 

 

=== Martxoaren 14a ===

Tsarraren trenak saiakerak egin zituen Tsarskoie Seloraino iristeko. 3:45tan trena [[Malaia Vixera|Malaia Vixeraraino]] iritsi zen. Bertan trenbideen goardien ofizial baten txostena jaso zuen: bera kontrako norantzan zetorren, [[Luban]] eta [[Tosno]] geltokiak iraultzaileen esku zeudelako eta berak ere alde egin behar izan zuelako Lubanetik. Nikolas II.ak trena desbieratu eta Bologietik [[Pskov|Pskoveko]] bidea hartzea eskatu zuen, Iparraldeko Fronteko koartel orokorra zegoen hiria.<ref name=":4" /> Trena bertan zegoela ikusita Bublikovek jarraitu beharreko instrukzioak eskatu zizkion behin-behineko Batzordeari. Eztabaidan ari zirela Bologoieraino iritsi zen trena. Dumaren agindua trena Bologoien gelditzea zen, bertan telegrama bat jasotzeko. Bublikovek trena bera nola gelditu adierazten zuen agindu berezia bidali zuen, baina ez zen bete. Bologoien goizeko 9:00etan pasa zen trena eta, hortik, lokomotora aldatu gabe, [[Vindava|Vindavara]] joan zen, [[Dno|Dnotik]] igaroz, [[Pskov]]erantz.<ref>{{Erreferentzia|izena=Мельгунов|abizena=Сергей|izenburua=Book: Мартовскiе дни 1917 года|url=http://www.e-reading.org.ua/bookreader.php/69871/Mel'gunov_-_Martovskie_dni_1917_goda.html|sartze-data=2017-02-28}}</ref> Bublikovek agindua eman zuen Bologoie-Dno trenbide zatiak trena geldiarazteko, Enperadoreari debekatzeko "armadarengana iristea". Hau lortzeko Dnoko trenbidean zeuden merkantzia tren guztiak geldiarazi zituen, fisikoki ezinezkoa egiteko trenaren zirkulazioa. Agindua ez zen bete.<ref name=":4" /><ref name=":17" />

 

 

Arratsaldeko 19:00etan iritsi zen tren inperiala Pskovera. Ohorezko Goardia espero zuen andenean, baina gobernatzailea eta ofizial gutxi batzuk baino ez zeuden bertan. 40 ordu igaro ziren atera zenetik eta egoera asko aldatu zen denbora horretan. [[Nikolai Ruzski]] Iparraldeko Fronteko Komandantea trenbidera iritsi zen laster. Ruzskik negoziazioa hasi zuen enperadorearekin. Estatua bera erreformatu behar zela argudiatu zuen, eta "ministro arduratsuak" sortzeko beharra aipatu.<ref name=":4" /> Pskovera iritsi bezain pronto telegrama batean adierazi zioten Moskun ere altxamendua gertatu zela.

|width = 300px

| bgcolor = bisque

}}

Nikolas IIak bere anaiaren alde abdikatu zuen, baina honek gaizki-ulertuak sortu zituen iraultzaren liderren artean. Kerenski [[martxoaren 16]]ko [martxoaren 3ko] bilerara eraman zuen gaia, Xulgin eta Gutxkoven telegrama irakurriz non esaten zen Nikolas IIak Mikel Duke Handiaren aldeko hautua hartu zuela. Kerenskiren arabera, ordea, Mikel Duke Handia ezin zen izan agintari, "inoiz ez zuelako erakutsi interesik estatuko arazoengatik, intriga politikoak egiten dituen emakume batekin ezkondua dago (...) eta egoera salbatu zezakeen momentuan, gogo falta osoa erakutsi duelako". Kerenskiren ustez "iraultzaren momentu horretan ez zen onargarria inongo erregerik".<ref name=":18">{{Erreferentzia|izenburua=Февральская революция|hizkuntza=ru|data=2017-03-01|url=https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&oldid=84003752|sartze-data=2017-03-01}}</ref>

Momentu horretarako Nikolas II.a Koartel Orokorrean zegoen, eta bertan jaso zuen Mikhail Alexandrovitx anaiaren dimisioaren berri. Nikolas II.ak bere egunerokoan idatzi zuen:<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Дневники Николая II и императрицы Александры Федоровны.1917-1918. В 2-х томах|url=http://www.labirint.ru/books/366554/|sartze-data=2017-03-01}}</ref>

 

 

Nikolas II.aren eta Mikel II.aren dimisio aktak aldi berean argitaratu ziren.

[[Martxoaren 17]]an [martxoaren 4a] beste hainbat komandante, lotinant-jeneral eta bestelako ofizialak erail zituzten, hala nola lehorreko beste arduradun militar batzuk.

 

 

== Iraultzaren hedapena Moskura eta Errusian zehar ==

 

Egun berean Riabuxinski izeneko Moskuko merkatari batek gobernuan ez zeuden talde liberalen bilera bat deitu zuen, "Moskuko Antolakunde Publikoen Komitea" izenarekin, [[anarkia]] egon ez zedin. Komiteak [[martxoaren 14]]an egin zituen bere lehen lanak, eta bere aginduak agentzia eta norbanako guztiek betetzea zalantzarik gabe betetzeko eskaria egin zuen.

Martxoaren 15ean [martxoaren 2a] iraultzialeek posta bulegoak, telegrafo eta telefono bulegoa, tren geltokiak, artsenalak eta [[Moskuko Kremlina|Kremlina]] kontrolpean zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Февральская революция 1917 г. в Москве и Центральном промышленном районе|url=http://www.portal-slovo.ru/history/43277.php|sartze-data=2017-02-28}}</ref> Iraultzaileek [[Okhrana|''Okhrana''ren]] bulegoa okupatu zuten. Bertan polizia infiltratuen datuak eskuratu, ofizialak eta jendarmeak atxilotu eta Butirska gartzelara bidali zituzten.

 

 

 

== Behin-behineko Errusiako gobernua ==

Herrialdea etsaietatik babesteko hartuko diren neurriez gain, gobernuak uste du oinarrizko behebeharra duela herriari bere borondatea adierazitako aukera ematea, erregimen politiko bat hautatzeko,eta horrenbestez, Biltzar Konstituziogilea eratuko du ahalik eta lasterren, sufragio unibertsal zuzenean, berdinean eta ezkutukoan oinarrituz (...).

}}

 

 

 

 

<gallery mode=packed-hover heights=400px>

Image:Isaak_Brodsky_putilov.jpg|Lenin Putilov fabrikan hizketan, 1917ko maiatzan. [[Isaak Brodski]]ren margolana

|width = 300px

| bgcolor = bisque

|quote=

[[Fitxategi:1917petrogradsoviet_assembly.jpg|300px]]

Herri guztietako langileok, elkartu!

<br />

}}

 

Altxamenduaren alde zegoen soldadu konpainia bakoitzak delegatu bat aukeratu behar zuen, eta langileek delegatu bana hautatu behar zuten mila langileko. Delegatuak arratsaldeko 7etan biltzeko beharra zuten.<ref name=":15">{{Erreferentzia|izena=Karl F.|abizena=von Loewe|izenburua=Challenge to Ideology: The Petrograd Soviet, February 27-March 3, 1917|orrialdeak=164–175|data=1967-01-01|url=http://www.jstor.org/stable/127062|aldizkaria=The Russian Review|alea=2|zenbakia=26|doi=10.2307/127062|sartze-data=2017-02-28}}</ref> Azkenean gaueko 9ak aldera hasi zen lehen saioa<ref name=":10" />, 250 delegatu ingururekin, baina bilerak aurrera egin ahala delegatu kopurua hazten joan zen. Bileraren puntu bakarra Sobietaren antolakuntza izan zen, eta zortzi kidez osatutako Batzorde Exekutiboa aukeratu zuten: Steklov, Petrov, Krasikov, Sokolovski, Sukhanov, Xliapnikov, Aleksandrovitx eta Kapelinski. Lehendakaria Txkheidze izango zen eta Kerenski eta [[Matvei Skobelev|Skobelev]] lehendakari ordeak. Zortzi kide hautez gain alderdi sozialista bakoitzak bi delegatu bidaliko zituen Batzordera. Bogdanov eta Baturski ziren [[Mentxebike]]en ordezkariak; [[Stalin]]<ref group="oh">Martxoaren 25etik aurrera bakarrik</ref> eta [[Viatxeslav Molotov|Molotov]] [[Boltxebike]]en ordezkari; Rusanov eta Zenzinov [[Alderdi Sozial-Iraultzailea|sozialiraultzaileenak]]; Henryk Ehrlich (beranduago Mark Liberrek ordezkatu zuen) eta Rafes [[bundismo]]arenak; Leonti Bramson eta [[Nikolas Txaikovski|Txaikovski]] ''[[trudoviki]]''enak; [[Aleksei Peshekhonov|Peshekonov]] eta Txarnoluski [[Alderdi Sozialista Herritarra|sozialista herritarrenak]]; Kurenev [[Mezhraiontsy]]renak eta [[Pēteris Stučka]] eta Kozlovski Letoniako Sozialdemokratena.<ref name=":15" />

 

 

Bere lehen aldarrian Sobietak herriaren babesa eskatu zuen eta bere helburua herritarren aldeko Gobernu bat osatzea zela aldarriaktu zuen. Batzar konstituziogile bat demokratikoki hautatzeko prozedura sendotu nahi zutela eta, bitartean, hiriburuan ordena mantentzen saiatu.

 

 

 

 

{{Esaera2|Behe-erdi-klaseko intelektualen hegemoniaren espresioa behean zegoen, nekazariak, bat-batean deitu zituztenak politika antolatuaren bizitzan parte hartzera armadako makinariaren bitartez, askoz gehiago zirelako eta proletargoaren indarra denbora batez alboratu zutelako. Are eta gehiago, klase ertaineko liderrak goratu bazituzten ere armadako masa boteretsuarekin, langile-klaseak berak, aurreratuak zeuden sekzioak kenduta, ezin zuen eurekiko errespetu poliikoa barneratu ez kontaktu polikoa mantendu beldurra zutelako nekazariengandik diborziatzeko. Eta hau arazo serio bat zen, belaunaldi zaharrak oraindik gogoratzen zuelako 1905eko irakaspenak, proletargoa jipoitu zutenekoa, nekazarien erreserba masiboak ez zirelako iritsi garaiz gudu erabakiorretara. Honegatik Iraultzaren lehen fasean masa proletarioan eragitea oso erraza izan zen sozial-iraultzaile eta Mentxebikeen ideologia politikoarentzat, bereziki Iraultza atzean geratu ziren langile masan piztu zenean, eta honek eragin zuen intelektualen erredakilamismo lainotsua nolabaiteko prestakuntza eskola izatea eurentzat.}}