XIX. mendea Londresen: berrikuspenen arteko aldeak

[[XVIII. mendea|XVIII. mendetik]], [[XX. mendea|XX. mendeko]] lehenengo erdialdera, Londres [[Britainiar Inperioa]]ren hiriburu izan zen, eta [[Viktoria Erresuma Batukoa|Viktoria erregina]]<nowiki/>ren Aroan bereziki Inperioak bere gorena jo zuen. Garai horren atarian, [[Jurgi IV.a Erresuma Batukoa|George IV]]<nowiki/>ren Aroan, [[John Nash]] diseinatzaileak itzal handiko ingeniaritza-lanak egin zituen: ''[[Regent Street]]'', ''[[Piccadilly Circus]]'', ''Carlton House Terrace'' eta ''[[Oxford Circus]]'' etorbide, bidegurutze eta plaza dotoreak, baita ''Buckingham House'' Errege baten merezimenduko jauregi bihurtu ere. [[1830]]. urtean ''[[Trafalgar Square]]'' egin zuten, eta bi urte geroago, berriz, bertako ''[[National Gallery]]'' eraikina.

[[XIX. mendea|XIX. mende]] erdialdera, estolderia-sare txarrak eta ikatz-berogailuek airea guztiz kutsatzen zuten, eta itogarria egiten. Hiriko hondakin-ura ere Londresko [[Tamesis]] ibaira joaten zen zuzenean, kopuru izugarrietan. [[1840ko hamarkada]]n [[kolera]] maiz zabaldu zen ere. Horrenbestez, [[1858]]ko udan Kirats Handia edo ''theThe Great Stink'' delakoa gertatu zen, estolderia-uretako eta ibaiko hondakin-tasa handiak kirats jasanezina eragin zuen eta, ondorioz, parlamentua bera ere hustu behar izan zuten. Harrezkero, estolderia-sarea hobetzeko plan gehiago egin zituzten.

Inperialismoaren garaian bete-betean sartuta zegoela, Londresko ibaia itsasontziz gainezka zegoen, eta [[Tamesis]]<nowiki/>en biltzen zen munduko ontziola-kopuru handiena. [[1863]]ko [[urtarrilaren 9]]an hiriko [[Metro (garraiobidea)|metroa]] zabaldu zuten ''[[Paddington geltokia|Paddington]]''<nowiki/>etik ''Farringdon Road''eraRoadera, munduko lehena. Arrakasta handia izan zuen eta gero beste linea batzuk ireki zituzten. Trenak lehentxeago hasi ziren beren bidea urratzen (lehenengo linea ''[[Londresko zubia|London Bridge]]''<nowiki/>tik [[Greenwich]]era [[1836]]an) eta hainbat geltoki handi eraiki zituzten (''Euston''goaEustongoa izan zen lehena 1837an).