Xiraz: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{
| izena = Xiraz
| probintzia = Fars
}}
'''Xiraz'''<ref name= Euskaltzaindia171.araua>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0171.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2012-06-29|izenburua= 171. araua: Asiako toponimia|sartze-data = 2013-02-11}}</ref> (
== Geografia ==
Xiraz Irango hego-mendebaldean dago, [[Zagros mendiak|Zagros mendien]] magalean, 1.486 metroko altueran.
=== Klima ===▼
Hiriak estepako klima hotza dauka, ''BSk'', [[Köppen klima sailkapena]]ren arabera; beste aditu batzuen ustez, ordea, klima mediterraneoa da, uda beroekin (''Csa'').
== Historia ==▼
Xiraz hiriak 2.500 urte inguru ditu. Aipamen zaharrena K.a. 550. urtekoa da. Elamdarren sasoiko izena ''Tiraziš'' zen, buztinezko oholtxoetan azaltzen denez.▼
[[Sasaniar Inperioa]]ren garaian hiri handia zen jada, administrazio-gunea ziurrenik.▼
641. urtean arabiarren armadak Xiraz hartu zuen, eta hainbat leinu eta dinastiak zuzendu zuten hiria eta lurraldea. 1621. urtean [[Ekialdeko Indietako Konpainia Britainiarra]]k egoitza ipini zuen Xirazen: ardoa merkaturatzen zuten, merkatari holandarrak eta frantsesak hirian sarri zebiltzan unean.▼
Xiraz eskuratzekotan afganiarrek hiria suntsitu eta biztanleak hil zituztenez, gainbehera jasan zuen 1723. urtetik aurrera. Berreraiki ostean, berriro suntsitu zuten 1791. urtean [[Aghe Mohammad Khan Qajar]]-en esanetara, eta XIX. mendean hainbat hondamendi jasan behar izan zituzten: administrazio txarra, epidemiak, izurriteak, lurrikarak eta abar. XIX. mende amaieran lasaitasuna itzuli zen hirira, eta handikiek arkitektura-eraikin ikusgarriak egin zituzten, besteak beste.▼
▲== Klima ==
<div style="width:75%">
{{Klima
|location=Xiraz, 1961–1990, muturrekoak 1951–2010
|metric first=yes
|single line=yes
193 ⟶ 145 lerroa:
</div>
▲== Historia ==
▲Xiraz hiriak 2.500 urte inguru ditu. Aipamen zaharrena K.a. 550. urtekoa da. Elamdarren sasoiko izena ''Tiraziš'' zen, buztinezko oholtxoetan azaltzen denez.
▲[[Sasaniar Inperioa]]ren garaian hiri handia zen jada, administrazio-gunea ziurrenik.
▲641. urtean arabiarren armadak Xiraz hartu zuen, eta hainbat leinu eta dinastiak zuzendu zuten hiria eta lurraldea. 1621. urtean [[Ekialdeko Indietako Konpainia Britainiarra]]k egoitza ipini zuen Xirazen: ardoa merkaturatzen zuten, merkatari holandarrak eta frantsesak hirian sarri zebiltzan unean.
▲Xiraz eskuratzekotan afganiarrek hiria suntsitu eta biztanleak hil zituztenez, gainbehera jasan zuen 1723. urtetik aurrera. Berreraiki ostean, berriro suntsitu zuten 1791. urtean [[Aghe Mohammad Khan Qajar]]-en esanetara, eta XIX. mendean hainbat hondamendi jasan behar izan zituzten: administrazio txarra, epidemiak, izurriteak, lurrikarak eta abar. XIX. mende amaieran lasaitasuna itzuli zen hirira, eta handikiek arkitektura-eraikin ikusgarriak egin zituzten, besteak beste.
== Ekonomia ==
Xiraz Iran hegoaldeko ekonomiaren gunea da. XIX. mendetik hona hainbat aurrerapen izan dituzte: [[Suezko kanala]] 1869an irekitzerakoan, [[Europa]]tik eta [[India]]tik salgaiak ekarri zituzten; bestalde, nekazaritza-arloan tabakoa, kotoia eta opio-belarra landatzen hasi ziren, esportatzeko beste. Beraz, merkataritza-gune garrantzitsu bihurtu zen.
205 ⟶ 166 lerroa:
== Kanpo-loturak ==
{{commonskat}}
* {{en}} [http://landofaryan.atspace.com
[[Kategoria:Irango hiriak]]
|