01:58, 15 urtarrila 2017ko berrikusketa aldatu Manolito67 (eztabaida \| ekarpenak) 76 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		12:12, 9 otsaila 2017ko berrikusketa aldatu desegin Oraina (eztabaida \| ekarpenak) 19.260 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
3. lerroa: '''Petrolio''' ([[latin]]etik ''Petroleum'', eta hau [[greziera]]tik πέτρα, "harri" + ἔλαιον, "olio") osaera ezberdineko [[hidrokarburo]]en (batez ere [[alkano]]en) nahasketa likidoa da. Hidrokarbonoaren kate-luzera C<sub>5</sub>H<sub>12</sub> eta C<sub>18</sub>H<sub>38</sub> artean da. Materia naturala da, [[beltz]]a edo [[arre (kolorea)\|marroi]] iluna ([[hori]]xka edota [[berde]]xka ere izan badaiteke ere), nahiz eta osaeraren arabera, itxura desberdina hartzen du. [[Energia]] emateko duen gaitasun handiarengatik, aise garraiatzeagatik eta bere ugaritasun erlatiboarengatik, [[1950eko hamarkada]]tik aurrera munduko energia-iturririk garrantzitsuena bilakatu da. Gainera, hainbat produktu kimikoren (disolbatzaile, ongarri, plastiko edota pestiziden) lehengaia ere bada petrolioa. Energia ekoizteko kontsumitzen ez den %16 material horietan erabiltzen da. [[Lurrazal]]eko zenbait tokitako arroka porotsuetan dago. Leku berberean egoten dira petroliaren eta gas naturalaren hobiak, eta hori ustiapena errazten du. Petrolio-hobietatik petrolio gordina ateratzen da. Petrolio gordinetatik hainbat deribatu ateratzen dira, erregaiak deiturikoak: gasa, butanoa, ibilgailuentzako erregaia, kerosenoa, diesela, olio industriala, lubrikatailea eta asfaltoa, etab. Petrolio gordina erabiltzen da argindarra sortzeko eta industria-lehengai gisa erabiltzeko. [[Gas naturala]] ekonomiaren sektore guztietan erabiltze da, baita etxea eta kalean. Petrolioaren erreserbak: ~~•'''Petrolia:'''~~ [[Nigeria]] (%7), [[Iraq]] (%7), [[Mexiko]] (%12), [[Venezuela]] (%13), [[Saudi Arabia]] (%14), [[Kanada]] (%15) eta beste batzuk (%32). Ezagutzen diren petrolio-erreserbek 1,2 trilioi ~~upel~~[[kupel]] dauzkate hainbat estimazioren arabera eta hare-petrolioa kontuan hartu gabe. Egungo kontsumoa 84 milioi kupel egunekoa izanda, erreserbak [[2039]]an dira amaitzekoak, aurkikuntza berriak, kontsumo-aldaketak, hare-petrolioaren erabilpena eta beste faktore batzuk aintzat hartu gabe.Petrolio-eskaria eta ustiapena hirukoiztu egin da azken berrogeita hamar urteetan. Herrialde industrializatuak eta jendeztatuenak dira kontsumitzaile handienak: Estatu Batuak daude lehen postuan, eta, haien atzetik, [[Txina]] eta [[Japonia]]. Gas naturalaren kontsumoa, berriz, gora egin du 1973ko petrolioaren krisiaz geroztik, eta, gaur egun, munduko energia-kontsumoaren laurdena betetzen du. Petrolioa eta gas naturala bi arazao dakartzate: ingurumen-aladaketak, batez ere, petrolioari lotutakoak(erretzean, partikula kutsagarriak isurtzen dira atmosferara; itsas isuriak gertatzen dira, eta honekin batera, ekositemen eta biosferaren suntsipena, etab.)-, eta herrialde industrializatuek herrialde ekoizleekiko duten energia-mendetasuna. Herrialde industrializtuak egoera ahulean daude; izan ere, herrialde ekoizleek zer erabakitzen duten(esaterako, petrolio gordinaren prezioa igotzea, etab.), horren mende daude.▼ ▲Petrolioa eta gas naturala bi ~~arazao~~arazo dakartzate: ingurumen-aladaketak, batez ere, petrolioari lotutakoak (erretzean, partikula kutsagarriak isurtzen dira ~~atmosferara~~[[atmosfera]]ra; itsas isuriak gertatzen dira, eta honekin batera, ~~ekositemen~~ekosistemen eta ~~biosferaren~~[[biosfera]]ren suntsipena, etab.)-, eta herrialde industrializatuek herrialde ekoizleekiko duten energia-mendetasuna. Herrialde ~~industrializtuak~~industrializatuak egoera ahulean daude; izan ere, herrialde ekoizleek zer erabakitzen duten (esaterako, petrolio gordinaren prezioa igotzea, etab.), horren mende daude. == Kimika ==

Petrolio: berrikuspenen arteko aldeak