Etnozentrismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
hasiera txukuntzea
1. lerroa:
'''Etnozentrismoa''', gauzakkultura ikustekoikusmolde erabatbat da, non norberaren taldeagizataldea den guztiaren zentroa eta eredua, beste taldegizatalde guztiak neurtzeko eta sailkatzeko.<ref>{{en}} Sumner, William Graham: ''Folkways: a study of the sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals'' (Boston: Ginn and Co., 1906)</ref>. Beste modu batera esanda, etnozentrismoa talde bakoitzak daukanduen ohitura bat da, uste izatekoa bere kultura hobea dela besteena baino.<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.80. or.</ref>. Etnozentrismoak norbere kultura bihurtzen du eredu eta horrekin neurtzen dira beste kultura guztiak eta on edo txar bezalatxartzat kalifikatzen dira,; aurrerakoi edo atzerakoi, itxurazko edo itxuragabe dira norberaren antzekoak edo desberdinak diren heinean.
 
Etnozentrismoa fenomeno unibertsala da, gizarte guztietan gertatzen da, baita gizarte baten barruan dauden azpitaldeen artean ere.<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.81. or.</ref>. Hala, badakigu instituzio edo elkarteek (anaidi, eliza, kolegioak...) euren organizazioaren prestigioa soberesten dutela.<ref>Caplow, Theodore (1964): ''Principles of organization''. 123. or.</ref>.
 
[[Franz Boas]] eta [[Bronisław Malinowski]] bezalako antropologoek uste zuten zientziek, zientzialariak gizabanako gisa zuen etnozentrismoa gainditzen lagundu behar ziotela. Boas-ekBoasek [[kultura-erlatibismo]]aren kontzeptua garatu zuen, eta Malinowski-kMalinowskik [[funtzionalismo]]<nowiki/>a ezarri zuen kultura desberdinen ikerketa ez etnozentrikoak egiteko jarraibide gisa. Antropologia ez etnozentrikoaren adibide bezala,dira Malinowski-renMalinowskiren ''The Sexual Life of Savages'', [[Ruth Benedict]]-en ''Patterns of Culture'' eta [[Margaret Mead]]-en ''Coming of Age in Samoa'' liburuak ditugu.
'''Etnozentrismoa''', gauzak ikusteko erabat da, non norberaren taldea den guztiaren zentroa eta eredua beste talde guztiak neurtzeko eta sailkatzeko<ref>Sumner, William Graham: ''Folkways: a study of the sociological importance of usages, manners, customs, mores, and morals'' (Boston: Ginn and Co., 1906)</ref>. Beste modu batera esanda, etnozentrismoa talde bakoitzak daukan ohitura bat da uste izatekoa bere kultura hobea dela besteena baino<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.80. or.</ref>. Etnozentrismoak norbere kultura bihurtzen du eredu eta horrekin neurtzen dira beste kultura guztiak eta on edo txar bezala kalifikatzen dira, aurrerakoi edo atzerakoi, itxurazko edo itxuragabe dira norberaren antzekoak edo desberdinak diren heinean.
 
Etnozentrismoa fenomeno unibertsala da, gizarte guztietan gertatzen da, baita gizarte baten barruan dauden azpitaldeen artean ere<ref>Horton, Paul B., eta Hunt, Chester L. (1994): ''Soziologia'', Leioa: UPV/EHU.81. or.</ref>. Hala, badakigu instituzio edo elkarteek (anaidi, eliza, kolegioak...) euren organizazioaren prestigioa soberesten dutela<ref>Caplow, Theodore (1964): ''Principles of organization''. 123. or.</ref>.
 
[[Franz Boas]] eta [[Bronisław Malinowski]] bezalako antropologoek uste zuten zientziek, zientzialariak gizabanako gisa zuen etnozentrismoa gainditzen lagundu behar ziotela. Boas-ek [[kultura-erlatibismo]]aren kontzeptua garatu zuen eta Malinowski-k [[funtzionalismo]]<nowiki/>a ezarri zuen kultura desberdinen ikerketa ez etnozentrikoak egiteko jarraibide gisa. Antropologia ez etnozentrikoaren adibide bezala, Malinowski-ren ''The Sexual Life of Savages'', [[Ruth Benedict]]-en ''Patterns of Culture'' eta [[Margaret Mead]]-en ''Coming of Age in Samoa'' liburuak ditugu.
 
 
==Etnozentrismo motak==
 
* '''Alderantzizko etnozentrismoa''', edo '''[[xenozentrismo]]a''': pentsatzea norberaren kultura besteak gutxiago dela eta garapen pertsonalerako oztopo dela pentsatzea.
* '''EtnozentrismoArraza arrazialaetnozentrismoa''': pentsatzea kultura edo etnia bateko kideek ezaugarri genetiko hobeagoak dituztela zibilizazioaren garapenerako.
* '''EtnozentrismoHizkuntza linguistikoaetnozentrismoa''': pentsatzea norberaren hizkuntza konplexuena, sotilena eta pentsamendurako egokiena dela gainerako herrien hizkuntzen aldean; horiek, barbaroak, zakarrak, eta zenbait zioetarako eskasak eta zurrunak kontsideratzen dira.
* '''EtnozentrismoErlijio erlijiosoaetnozentrismoa''': pentsatzea norberaren sinismen erlijiosoa besteen gainetik dagoela benetako bakarra delako, gainerako praktikak eta sinismenaksinesmenak [[idolatria]]ktzat kontsideratuzjota.
 
==Erreferentziak==