Hipokrates Sirakusakoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
4. lerroa:
 
==Biografia==
Hipokratesen ama kartagotarra zen eta aita [[Agatokles Sirakusakoa|Agatoklesen]] agintaldian erbesteratutako sirakusarra. Bazuen besteanaiabeste anaia gazteago bat, Epizide izenekoa. Gaztetan, anaiarekin batera, [[Hanibal|Hanibalen]] armadan borroka egin zuen [[Hispania|Hispanian]] eta Italian non adorea frogatu zuen. [[Cannaeko gudua]]<nowiki/>ren ostean, [[Hieronimo Sirakusakoa|Hieronimo Sirakusakoak]] Hanibali enbaxadoreak bidali zizkion. Kartagotarrak, berriz, bi anaiak aukeratu zituen sirakusarrekin hitz egiteko K. a. 215ean<ref>Polibio, Historiak VIII. 2, 3.</ref>.
Bion artean errege gaztea konbentzitu zuten [[Erromatar Errepublika|Erromarekin]] aliantza apur zezanzezala<ref>Polibio, VII, 4, 4-9.</ref>.
TiranoarenHieronimoren erailketak, K. a. 214an,<ref>Polibio, VII, 7, 3.</ref> eta jarraian gertatu zirenondorengoko matxinadek, planak bertan behera utzi zituzten eta enbaxadoreak izutu zirelako,ziren. zeinekHauek ibiltzeko baimenak eskatu baitzituztenzituzten Kartagora itzultzeko. Geroago, ulertu zuten onura atera lezaketela egoera horretatik. [[Adranodoro Sirakusakoa|Adranodororen]] hiltzailea botereaz jabetu zenean<ref>Livio, XXIV, 27.1-3.</ref>, Erromaren aldeko alderdiak berriro agindu zuen [[Sirakusa|Sirakusan]] eta, ondorioz, bi anaiek [[Lentini|Lentinin]] babesa bilatu zuten.<ref>Livio, XXIV, 29.6-11.</ref>.
Han egonda, [[Marko Klaudio Martzelo|Marko Klaudio Martzelok]] eraso zitueneanzituen.<ref>Livio, XXIV, 30.1-2.</ref>. Bitartean, sirakusarrek berriro etsaitu ziren erromatarrekin hauek hiri honetan egin zuten sarraskiarengatik. Horren ostean, sirakusarrek Hipokrates eta Epizide tirano berriak aldarrikatu zituzten.<ref>Polibio, VIII, 3, 1</ref>;<ref>Livio, XXIV, 31-32.</ref>.
Martzelok Sirakusa setiatu zuen<ref>Livio , XXIV, 33.</ref> baina bi anaiek elkarrekin gogor defendatu zuten hiria. Geroago, bakarrik Epizidek, Hipokrates [[Agrigento]]ra joan zelako Himilkon laguntzera, zeina [[Heraklea Minoa|Heraklea Minoan]] lehorreratu zen kartagotar armadarekin<ref>Livio, XXIV, 35.</ref>. Hau 25.000 soldadu, 3.000 zaldun eta 12 elefantez osatuta zegoen, [[Pachino]] muinoan izan zutena baino handiagoa.
 
Himilkon Herakleara heldu ondoren, Agrigento errenditu eta, laster, Hipokratesekin elkartu zen. Honek 10.000 oinezkoz eta 50 zaldunezko armada zekarren eta erabaki zuen [[Akrillai]]<nowiki/>ren ondoan kanpalekua jartzea<ref>Livio XXIV. 35,6,8.</ref>. Sirakusarrek haien eremua gotortzen zuten bitartean, Martzelo Agrigentotik itzuli zen, jadanik etsaiek okupatuta, eta ez zuen espero Sirakusako armada aurkitzea<ref>Livio XXIV. 35.9.</ref>. Himilkonen erasoaren beldur zenez, armada formazioan eraman zuen ustezko eraso bati aurre egiteko. Zuhurtasun horretaz baliatuz, sirakusarrak kontrolatu ahal zituen. Izan ere, sirakusarrak kanpaleku lanak prestatzen zituztenean, ustekabean harrapatuharrapatuak zituen.izan Infanteriaziren, babesikgehienbat harrapatuainfanteria. izanZalditeriari zendagokionez, eta zalditeriak zenbait borrokatxoren ostean, Akrillaira alde egin zuenzenzuen Hipokratesen kanpalekura<ref>Livio XXIV. 36,1</ref>. Gudu honi esker, Martzelok [[Epipolas]] kontrolatu zuen (Sirakusako giltza) eta sikuloar askok erromatarrekin jarraitzea erabaki zuten, honela Martzelo Sirakusara itzuli zen. Martzelo Sirakusaren aurreko kanpalekura itzuli eta zenbait egun beranduago, Hipokratesek eta Himilkonek haien kanpalekua Anapo ibaiaren ondoan kokatu zuten<ref>Livio XXIVzen. 36.2.</ref>.
Erromaterrek [[Enna|Ennan]] egindako sarraskiaren ondoren, Hipokrates eta Himilkon hiria laguntzera joan ziren, baina etahan ikusiegonda zutenezkonturatu ziren ezin zutela ezer egin. Horren ostean, lehenakHipokratesek [[Morgantina|Murgantian]] bilatu zuen babesa, Himilkoneta Himilkonek, berriz, Agrigenton.
Jasoera hauek Siziliaren barruan gertatzen ziren bitartean, MartzeloMartzelok ia Sirakusa osoazguztia jabetukontrolatu zenzuen (K. a. 212) [[Akradina]] eta [[Ortigia]] izan ezik<ref>Livio XXV. 25.</ref>. Hipokrates eta Himilkon, bestalde, alperrik saiatu ziren hiria salbatzen baina erromatarrek kanporatu zituzten.eta Anapo ibaiaren eskualde [[zingira]]tsuan, hiritik 12 kilometrora, kanpaleku ezarri zutenezzuten<ref>Livio XXIV, 36, 2.</ref>,. Osasun baldintzak zirela medio izurria agertu zen eta horren ondorioz Himilkon eta Hipokrates hil ziren. EpizidesekEpizidek zertxobait gehiago iraun zuen, baina azkenean Agrigentora erretiratu zen, non K. a. 210 arte egon zenbaitzen.
 
==Bibliografia==