Hipokrates Sirakusakoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
4. lerroa:
 
==Biografia==
AmaHipokratesen kartagotarama batenkartagotarra zen eta aita [[Agatokles Sirakusakoa|Agatoklesen]] agintaldian erbesteratutako sirakusarsirakusarra. batenBazuen semebesteanaia zaharrenagazteago zenbat, Epizide izenekoa. Gaztetan, anaiarekin batera, [[Hanibal|Hanibalen]] armadan borroka egin zuen [[Hispania|Hispanian]] eta Italian non adorea frogatu zuen. [[Cannaeko gudua]] guduaren<nowiki/>ren ostean, [[Hieronimo Sirakusakoa|Hieronimo Sirakusakoak]] Hanibali enbaxadoreak bidali zizkion. etaKartagotarrak, honekberriz, bi anaiak aukeratu zituen sirakusarrekin hitz egiteko K. a. 215ean<ref>Polibio, Historiak VIII. 2, 3.</ref>.
Bion artean errege gaztea konbentzitu zuten [[Erromatar Errepublika|Erromarekin]] aliantza apur zezan<ref>Polibio, VII, 4, 4-9.</ref>.
Tiranoaren erailketak K. a. 214an<ref>Polibio, VII, 7, 3.</ref> eta jarraian gertatu ziren matxinadek, planak bertan behera utzi zituzten enbaxadoreak izutu zirelako, zeinek ibiltzeko baimenak eskatu baitzituzten Kartagora itzultzeko. Geroago, ulertu zuten onura atera lezaketela egoera horretatik. [[Adranodoro Sirakusakoa|Adranodororen]] hiltzailea botereaz jabetu zenean<ref>Livio, XXIV, 27.1-3.</ref>, Erromaren aldeko alderdiak berriro agindu zuen [[Sirakusa|Sirakusan]] eta bi anaiek [[Lentini|Lentinin]] babesa bilatu zuten<ref>Livio, XXIV, 29.6-11.</ref>.
Han egonda, [[Marko Klaudio Martzelo|Marko Klaudio Martzelok]] eraso zituenzituenean<ref>Livio, XXIV, 30.1-2.</ref>, baina sirakusarrek berriro etsaitu ziren erromatarrekin hauek hiri honetan egin zuten sarraskiarengatik. Horren ostean, sirakusarrek Hipokrates eta Epizide tirano berriak aldarrikatu zituzten<ref>Polibio, VIII, 3, 1</ref>;<ref>Livio, XXIV, 31-32.</ref>.
Martzelok Sirakusa setiatu zuen<ref>Livio , XXIV, 33.</ref> baina bi anaiek elkarrekin gogor defendatu zuten hiria. geroagoGeroago, bakarrik Epizidek, Hipokrates [[Agrigento]]ra joan zelako Himilkon laguntzera, zeina [[Heraklea Minoa|Heraklea Minoan]] lehorreratu zen kartagotar armadarekin<ref>Livio, XXIV, 35.</ref>. Hau 25.000 soldadu, 3.000 zaldun eta 12 elefantez osatuta zegoen, [[Pachino]] muinoan izan zutena baino handiagoa.
 
Himilkon Herakleara heldu zeneanondoren, Agrigento errenditu eta, laster, Hipokratesekin elkartu zen. Honek armada bat zekarren 10.000 oinezkoz eta 50 zaldunezzaldunezko osatutakoa,armada zekarren eta erabaki zuen [[Akrillai]] ondoan kanpalekua jartzea<ref>Livio XXIV. 35,6,8.</ref>. Sirakusarrek haien eremua gotortzen zuten bitartean, Martzelo Agrigentotik itzuli zen, jadanik etsaiek okupatuta, eta ez zuen espero Sirakusako armada aurkitzea<ref>Livio XXIV. 35.9.</ref>. Himilkonen erasoaren beldur zenez, armada formazioan eraman zuen ustezko eraso bati aurre egiteko. Zuhurtasun horretaz baliatuz, sirakusarrak kontrolatu zituen. Izan ere, sirakusarrak kanpaleku lanak prestatzen zituztenean, ustekabean harrapatu zituen. Infanteria babesik harrapatua izan zen, eta zalditeriak zenbait borrokatxoren ostean, Akrillaira alde egin zuenzen Hipokratesen kanpalekura<ref>Livio XXIV. 36,1</ref>. Gudu honi esker, Martzelok [[Epipolas]] kontrolatu zuen (Sirakusako giltza) eta sikuloar askok erromatarrekin jarraitzea erabaki zuten, honela Martzelo Sirakusara itzuli zen. Martzelo Sirakusaren aurreko kanpalekura itzuli eta zenbait egun beranduago, Hipokratesek eta Himilkonek haien kanpalekua Anapo ibaiaren ondoan kokatu zuten<ref>Livio XXIV. 36.2.</ref>.
Erromaterrek [[Enna|Ennan]] egindako sarraskiaren ondoren, Hipokrates eta Himilkon hiria laguntzera joan ziren, baina eta ikusi zutenez ezin zutela ezer egin, lehenak [[Morgantina|Murgantian]] bilatu zuen babesa, Himilkon, berriz, Agrigenton.
Jasoera hauek Siziliaren barruan gertatzen ziren bitartean, Martzelo ia Sirakusa osoaz jabetu zen (K. a. 212) [[Akradina]] eta [[Ortigia]] izan ezik<ref>Livio XXV. 25.</ref>. Hipokrates eta Himilkon, bestalde, saiatu ziren hiria salbatzen baina erromatarrek kanporatu zituzten. Anapo ibaiaren eskualde [[zingira]]tsuan, hiritik 12 kilometrora, kanpaleku ezarri zutenez<ref>Livio XXIV, 36, 2.</ref>, izurria agertu zen eta horren ondorioz Himilkon eta Hipokrates hil ziren. Epizidesek zertxobait gehiago iraun zuen, baina azkenean Agrigentora erretiratu zen, non K. a. 210 arte egon zen.