Jose Maria Iparragirre: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
biografia infotaula automatikoa eta beste
jaioteguna zuzentzea, heriotza udalerria zehaztea, Auñamendi Eusko Entziklopediako kanpo erreferentzia txertatzea
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Jose Maria Iparragirre Balerdi''' ([[Urretxu]], [[Gipuzkoa]], [[1820]]ko [[abuztuaren 1312]]a - [[Ezkio-Itsaso (Gipuzkoa)|Itsaso]], Gipuzkoa, [[1881]]eko [[apirilaren 6]]a) [[olerkari]]a, [[euskal abeslari]] eta [[musikagile]]a izan zen, "nazio olerkigile"tzat hartua. Hark sortuak dira, besteak beste, ''[[Gernikako Arbola]]'' eta ''[[Agur Euskal Herriari (abestia)|Agur Euskalerria]]'' kantuak. Musikaren eta poesiaren ikuspegitik haren lanak berritzaileak eta sakonak izan ez baziren ere, sentimenduen aldetik Iparragirrek eragin itzela izan du euskal kulturan, [[Polonia]]n [[Adam Mickiewicz]]ek eta [[Italia]]n [[Alessandro Manzoni]]k izandakoaren antzekoa.
 
Haren bizitzako 61 urteetan izan zituen Euskal Herriak bere historiako eraldaketa garrantzitsuenetariko batzuk. Eraldaketa horiek [[Antzinako Erregimena|Erregimen Zaharraren]] krisialdiarekin hasten dira, [[Karlistaldiak|Gerra Karlistari]] hasiera emanez, eta [[Industrializazioa Euskal Herrian|Euskal Herriko industrializazioarekin]] amaitzen dira. Arteari dagokionez Iparragirreren bizitza [[Erromantizismo]]aren arrakasta garaian izango da, bere estiloan eragin nabarmena izango duena, gizabanakoaren errealizazio pertsonalerako eta askatasun kolektiborako sentimendua eta irrika indartuz. Bizitza ulertzeko era honek, Jose Maria Iparragirreren jarduera zeharkatu zuen, eta modu honetan azal daitezke bere olerkigintzaren hainbat alor sentikor. [[Bertsolari]]tza zaharrean Euskal Herriko Erromantizismo artistikoaren pertsonaiarik nabarmenena da eta bere ''[[Gernikako Arbola]]'' ereserkia euskaldunon nortasunaren ikurra bilakatu da.
51. lerroa:
{{wikisource|Jose_Maria_Iparragirre}}
{{wikiesanak}}
* Ainhoa {{larritxo|Arozamena Ayala}}: [http://www.euskomedia.org/aunamendi/ee69087 «Jose Maria Iparraguirre Balerdi»], ''Auñamendi Eusko Entziklopedia''.
* {{es}}[http://www.euskonews.com/0041zbk/gaia4101es.html Artikulu luzea "Eusko News" webgunean]
* {{eu}}[http://www.euskonews.com/0041zbk/frgaia.htm Gandiagaren bertsoak Iparragirreri]
 
 
[[Kategoria:Jose Maria Iparragirre]]