Psikologia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→‎Historia: erref behar eta kendu ulertzen ez dena
Ingeles Wikipedian begiratuta, badirudi IParen ekarpena egokia dela; eta erreferentzia bat bera ez du artikuluak
1. lerroa:
{{erreferentzia falta}}
[[Fitxategi:UNMSM PsiExperimental 1998 2.jpg|thumb|Usoen [[baldintzatze]]aren esperimentua, artisau erara egindako Skinner kutxa bat erabiliz.]]
 
'''Psikologia''' ([[greziera]]ko ψυχή, ''psyche'', "arima" eta λογος, ''logos'', "ezagutza") bizidunen portaerak aztertzen dituen [[zientzia]] da. [[Gizaki]]en [[esperientzia (argipena)|esperientzia]] guztiak barne hartzen ditu, [[burmuin|burmuineko]] funtzioetatik haurren garapeneraino. Hau da, [[animalia|animalien]] eta gizakien pentsatzeko eta sentitzeko era, eta nola moldatzen diren euren testuingurura. Psikologia modernoaren helburua esperientziaren azterketa da. Horrela [[teoria]] hauek izakien portaera ulertzen laguntzen dute. Ikerketa gehienak gizakiekin izaten dira, baina askotan [[animalia]]k ere ikertzen dira, eta orduan [[etologia]] deritzo.
 
 
'''Psikologia''' ([[greziera]]ko ψυχή, ''psyche'', "arima" eta λογος, ''logos'', "ezagutza") bizidunen portaerak aztertzen dituen [[zientzia]] da. [[Gizaki]]en [[esperientzia (argipena)|esperientzia]] guztiak barne hartzen ditu, [[burmuin|burmuineko]] funtzioetatik haurren garapeneraino. Hau da, [[animalia|animalien]] eta gizakien pentsatzeko eta sentitzeko era, eta nola moldatzen diren euren testuingurura. Psikologia modernoaren helburua esperientziaren azterketa da. Horrela [[teoria]] hauek izakien portaera ulertzen laguntzen dute. Ikerketa gehienak gizakiekin izaten dira, baina askotan [[animalia]]k ere ikertzen dira, eta orduan [[etologia]] deritzo.
 
[[Metodo]] eta teknikei dagokienez, psikologiaren aztergaiak zuzenean kontrola eta neur ezin direnez, [[inferentzia]]k egiten dira —zeharkako azterketak, alegia—, arazo hori saihesteko. [[Estatistika]], [[behaketa]] eta [[saiakuntza|esperimentazioa]], [[elkarrizketa (argipena)|elkarrizketak]], [[test (argipena)|testak]] eta [[laborategi]]ko lanak dira metodo nagusiak.
17 ⟶ 16 lerroa:
XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran eskola eta joera ugari sortu ziren; besteak beste, aipatzekoak dira [[asoziazionismo]]a, jokabidearen arauak introspekzio metodoaren bidez aztertzeko helburua zuena (Hatley, Mill, Spencer); [[funtzionalismo]]a, metodologia sistematiko baten bidez ahalmen psikologikoekin lotura duten prozesuak aztertzen dituena (Charcot, Janet, Binet, Piaget); [[konduktismo|behaviorismoa]] edo konduktismoa, egoeraren eta egoera horren aurreko erantzunaren ezaugarri objektiboak aztertzen dituena (Watson, Skinner); ''[[Gestalt]]'' psikologia edo formaren psikologia, pertzepzioa lege jakin batzuen arabera antolatutako osotasun gisa hartzen duena (Köhler, Wertheimer, Gillaume); eta [[psikoanalisi]]a, neurosiak tratatzeko metodo gisa sortua eta nortasunaren egiturari, ezohiko joerei eta emozioen dinamikari buruzko ezaupide handienak ekarri dituena (Freud, Adler, Jung).
 
Egun, psikoanalisia ezbaliogabetzat jotzen da onartzen arlo akademikoan, baina neurologiarekin uztartuta konduktismoak indar berria hartu du Estatu Batuetako psikologoen artean. Europan, gogamenaren eskola neoklasikoa da nagusitzen denanagusi.{{erreferentzia behar}}
 
== Metodologia ==