16:58, 2 urtarrila 2017ko berrikusketa aldatu Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.231 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		17:42, 2 urtarrila 2017ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.231 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
22. lerroa: [[Afrika]]rrek beren kultura eta tradizioak eraman zituzten Amerikara, mundu berria sortuz. Adituen ustez, Capoeira dantza moduan iritsi zen [[Mendebaldeko Afrika]]tik Brasilera eta, urteak igaro ahala, borroka itxura hartu zuen<ref name="histo">[http://historiantes.blogspot.com/2007/03/el-origen-de-la-capoeira.html El Origen de la Capoeira], historiantes.blogspot.com</ref><ref>[http://www.taringa.net/posts/info/9022350/CAPOEIRA-Origen-mitologia-y-algunos-touqes-de-berimbau.html Capoeira: Origen, mitologia y algunos touqes de berimbau], taringa.net</ref>. Baina ez dago guztiz zehaztua dantza afrikarra den ala afrikarrek moldatutako dantza brasildarra<ref name="histo"></ref>. Dena dela, mugimendu [[esklabotza\|esklabista]]ren kontra altxatzeko modua izan zen, sekretuan dantzatzen zena, eta kultura transmititzeko balio zuena. Aditu brasildar askoren ustez, borroka egiteko entrenamendua zen, baina dantza itxurapean ezkutaturik. Horrek azaltzen du dantza eta borroka arteko jarduera izatea. === ~~Esklabotzaren amaiera~~Quilomboak === [[Quilombo]]ak ihes egindako esklabo beltzek oihanean sortutako errepublika libreak izan ziren<ref>{{erreferentzia\| izena= Alvaro Hilario\|abizena= Perez Sab Roman\|url = http://www.argia.eus/argia-astekaria/2314/norte-apache\| izenburua = Norte Apache, azalgorrien irrintzia\|argitaletxea=argia.eus\|sartze-data=2017-01-02}}</ref>. 1580tik aurrera, bitartean Palmares izan zen quilomborik garrantzitsuena. Beltzen estatua zen eta dialekto ezberdinak hitz egiten zituzten. [[1694]]an [[bandeirante]]ek Palmares suntsitu zuten. Guduaren ostean harrapatu zituzten beltzek berekin eraman zuten Capoeira. Askatasuna 200 urte geroago iritsi zitzaien beltzei, [[1888]]. urtean. [[Fitxategi:CapoeiraEarle 02.JPG\|thumb\|right\|250px\|Esklabo beltzak capoeiran.]]▼ [[Esklabotza]]ren ezeztapenaren ostean, ''libertoak'' Brasilgo hirietara joan ziren. Lan urria zegoenez gero, askok batu eta gaizkile taldeak sortu zituzten. Capoeira erabiltzen jarraitu zuten eta, denborarekin, hori ere jarduera kriminalekin erlazionatu zen. [[1890]]ean Capoeira debekatu zen. Horregatik, praktikatzen ari zirenean, pertsona batzuk atea zaintzen geratzen ziren eta, Capoeira beharrean, ''Rodas'' izena ematen zioten. Azkenean, [[1950eko hamarkada]]n Capoeira praktikatzeko debekua altxatu zuten; harrezkero, kirol eta adierazpide kulturaltzat hartzen da.▼ === ~~''Palmares''~~Esklabotzaren amaieraren ostean === ▲[[Fitxategi:CapoeiraEarle 02.JPG\|thumb\|right\|250px\|Esklabo beltzak capoeiran.]] [[Quilombo]]en ([[errepublika]] libreak) artean Brasilen gehien harritu zuena ''Palmaresena'' izan zen. ''[[Palmares]]'' nazioa beltzen estatu bat izan zen eta dialekto ezberdinak hitz egiten zituzten. Palmaresen gudaren ostean harrapatu zituzten beltzak Capoeira beraiekin eraman zuten. 200 urte geroago ''Palmaresera'' heldu zen askatasuna [[1888]]. urtean<ref>http://www.aimdigital.com.ar/2013/08/11/la-republica-de-palmares/</ref>. ▲[[Esklabotza]]ren ezeztapenaren ostean, ''libertoak'' Brasilgo hirietara joan ziren. Lan urria zegoenez gero, askok batu eta gaizkile taldeak sortu zituzten. Capoeira erabiltzen jarraitu zuten eta, denborarekin, hori ere jarduera kriminalekin erlazionatu zen. [[1890]]ean Capoeira debekatu zen. Horregatik, praktikatzen ari zirenean, pertsona batzuk atea zaintzen geratzen ziren eta, Capoeira beharrean, ''Rodas'' izena ematen zioten. ~~Azkenean, [[1950eko hamarkada]]n Capoeira praktikatzeko debekua altxatu zuten; harrezkero, kirol eta adierazpide kulturaltzat hartzen da.~~ ~~Capoeira~~[[XIX. mende]] amaieratik aurrera, [[~~Halagos~~Salvador da Bahia]], [[Recife]]en eta [[~~Recife~~Rio de Janeiro]]n ~~sortu~~izan ~~zen~~ziren capoeiraren hedagune nagusiak<ref>Abreu, Frederico José de [http://dc.itamaraty.gov.br/imagens-e-textos/revistaesp14-mat4.pdf ~~Capoeira~~La ~~ospea~~represión ~~hartu~~a ~~zuen~~la ~~Bahian~~capoeira], ~~zeren~~dc.itamaraty.gov.br</ref>. ~~eta hor~~Bahian irakasle nabarmenak ~~zeuden~~izan ziren, hala nola [[Vicente Ferrera Pastinha]] ~~esate baterako. Capoeira Brasilera heldu zen dantza moduan~~. Capoeira zekiten beltzek ''malta'' delakoetan biltzen ziren ~~(Capoeristen etxeak eta baita orduko gaizkileena ere)~~. ~~Egoera hau luzatu egiten da~~ [[1932~~.urterarte~~]]an, ~~Binba~~[[Mestre ~~maisuak~~Bimba]]k ~~kaleetatik~~lehen ~~gimnasioetara~~capoeira ~~sartu~~ikastegia sortu zuen; ~~arte~~era horretan, ~~horrela~~ klase erdiko jendea ~~edo burgesak gimnasioetara~~ikastegira joaten ~~ziren~~hasi ~~lehenengo~~zen, lehenik ikustera eta gero ikastera eta ~~praktikatzeko~~praktikatzera. [[1937]]koan, [[~~uztailaren~~Getúlio 9Vargas]]an ~~capoeira~~presidenteak ~~ofizialtzat~~Capoeira ~~hartu~~praktikatzeko debekua altxatu zuten.<ref>{{erreferentzia\| izena= \|abizena= \|url = http://dcwww.~~itamaraty~~eltiempo.~~gov.br~~com/~~imagens-e-textos~~archivo/~~revistaesp14~~documento/MAM-~~mat4~~474315\| izenburua = Capoeira, la danza libertaria\|argitaletxea=eltiempo.~~pdf~~com\|sartze-data=2017-01-02}}</ref>; harrezkero, kirol eta adierazpide kulturaltzat hartzen da. == Erreferentziak == 36. lerroa: == Kanpo loturak == {{commonskat}} * ~~{{eu}}~~[http://www.senzalaeuskadicapoeira.com/eu/ Senzala Euskadi Kultura eta Capoeira elkartea],senzalaeuskadicapoeira.com * ~~{{eu}}~~[http://gaztea.euskonews.com/0583zbk/elkar583.html/ Elkarrizketa Igor Ezpeletari, Senzala Euskadiko sortzailea], gaztea.euskonews.com [[Kategoria:Brasilgo musika]]

Capoeira: berrikuspenen arteko aldeak