20:37, 7 abendua 2016ko berrikusketa aldatu Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 212.793 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		20:40, 7 abendua 2016ko berrikusketa aldatu desegin Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 212.793 edits tNo edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{biografia infotaula automatikoa}} {{Argitzeko\|Bilbon jaiotako politikariari\|Urkixo}} '''Mariano Luis de Urkixo y Muga''' ([[Bilbo]], [[1768]] - [[Paris]]<ref>Andrés Muriel, ''Historia de Carlos IV'', 6. liburukia. [[Madril]], [[1894]], 111-119. orr.</ref>, [[1817]]) [[Karlos IV.a Espainiakoa\|Espainiako Karlos IV.aren]] garaian, [[Espainiako presidenteen zerrenda\|Lehenengo Estatu-Idazkari]] bitarteko izan zen. [[Madril]] eta [[Salamancako Unibertsitatea\|Salamancan]] [[Zuzenbide]]a ikasi zuen eta [[Ingalaterra]]n bizi izan zen. [[Floridablancako kondea\|Floridablanca]] eta Aranda kondeei esker hasi zen [[politika]] munduan. [[Voltaire]]ren ''La muerte de César'' [[gaztelania]]ra itzuli zuen<ref>Mariano Luis de Urkijo, ''La muerte de César. Tragedia francesa de Mr. Voltaire: traducida en verso castellano y acompañada de un discurso del traductor sobre el estado actual de nuestros teatros y necesidad de su reforma'', [[Madril]]: Blas Román, [[1791]].</ref>, [[Inkisizioa]]k kondenatu zuen, eta kultura [[frantzia]]rraren zalea izan zen.<ref>M.V. López Cordón Cortezo, ''Un voltarien espagnol à la fin du XVIIIe siècle: Mariano Luis de Urquijo'', [[Oxford]], [[1997]], 1251-1261. orr.</ref>. [[Espainiako presidenteen zerrenda\|Lehenengo Estatu-Idazkari]] bitarteko bihurtu zenean, [[Inkisizioa]] borrokatu zuen. [[Napoleon Bonaparte\|Napoleonek]] [[Aita Santuen Lurraldea]] inbaditu zuenean, [[Aita santu\|Aita Santuari]] eskumen batzuk kendu zizkion, eta [[Espainia]]ko apezpikuei eman. Horrek ''~~Urkijoren~~Urkixoren Zisma'' ([[1799]]) izenekoa sortu zuen<ref>Carlos Martínez Shaw, ([[1996]]) ''El siglo de las luces. Las bases intelectuales del reformismo'', [[Madril]]: Temas de Hoy, 69. orr.</ref> Hori zela eta, [[Jansenismo\|jansenista]] izatea leporatu zioten. Gainera, [[Manuel Godoy\|Godoy]]k eta [[Napoleon Bonaparte\|Napoleonek]] haren aurka egin zuten, eta kargua utzi behar izan zuen. Nolanahi ere, bere agintaldian kulturarekin arduratu zen eta, adibidez, [[Alexander von Humboldt]]en [[Amerika]]ko bidaia bultzatu zuen. Gero, [[Josef Bonaparte]]ren aldera lerratu zen, eta berriro [[Espainiako presidenteen zerrenda\|Lehenengo Estatu-Idazkari]] izendatu zuten. Hori dela eta, [[Frantzia]]ra ihes egin behar zuen Josef I.a erregearekin batera.

Mariano Luis Urkixo: berrikuspenen arteko aldeak