Fernando II.a Aragoikoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Urtar (eztabaida | ekarpenak)
t Urtar wikilariak «Fernando II.a Aragoikoa» orria «Ferran II.a Aragoikoa» izenera aldatu du
Urtar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Agintari infotaula
| trataera =
| izena = FerranErrando II.a Aragoikoa
| irudia = Michel_Sittow_004.jpg
| irudia oina =
| izen osoa =
| ezizena = FerranErrando Katolikoa
| armarria =
| kargua = [[Aragoiko koroa|Aragoi, Mallorca, Valentzia, Sardinia eta Siziliako erregea]]
30. lerroa:
| oharrak = [[Fitxategi:Armoiries Ferdinand II Aragon.svg|center|100px]]
}}
'''FerranErrando II.a Aragoikoa''' ([[Sause]], [[Aragoiko koroa]], [[1452]]ko [[martxoaren 10]]a - [[Madrigalejo]], [[Gaztelako koroa]], [[1516]]ko [[urtarrilaren 25]]a), '''FerranErrando Katolikoa''' ere deitua, [[Aragoiko koroa|Aragoi, Mallorca, Valentzia eta Sardinia]] ([[1479]]-[[1516]]), [[Gaztelako Erresuma|Gaztela]] ([[1474]]-[[1504]], '''FerranErrando V.a''' izenarekin) eta [[Siziliako Erresuma|Siziliako]] ([[1468]]-[[1516]]) erregea eta [[Bartzelonako Konderria|Bartzelonako kondea]] izan zen<ref>[http://www.cervantesvirtual.com/bib/historia/monarquia/fernando.shtml Fernando V (1479 -1516)] Cervantesvirtual.com</ref>. [[1504]]an [[Napoliko Erresuma|Napoliko errege]] bilakatu zen eta [[1512]]an, [[Nafarroako konkista|konkistaren]] bitartez, [[Nafarroako Erresuma|Nafarroakoa]].
 
[[Elisabet I.a Gaztelakoa]]ren senarra zen eta, harekin batera, ''[[Errege-erregina Katolikoak|Errege-erregina katolikoak]]'' izenez ezagunak dira, [[Alexandro VI.a]] [[aita santu]]ak honela izendatu zituenetik.
37. lerroa:
[[Joanes II.a Aragoikoa]]ren eta honen bigarren emazte [[Joana Enrikez]]en semea zen. [[1461]]ean, [[Karlos IV.a Nafarroakoa|Karlos IV.a, Vianako printzea]] bere anaiordea hil zenean, [[Calatayud]]eko Gorteetan Aragoiko oinordeko gisa zin egin zuen. [[1468]]an aitak [[Siziliako Erresuma|Siziliako errege]]Siziliako errege izendatu zuen. Gaztelako [[Elisabet I.a Gaztelakoa|Elisabetekin]] ezkondu zen [[1469]]an. [[1474]]an, [[Henrike IV.a Gaztelakoa|Henrike IV.a]] hil ondoren, Leon eta Gaztelako erregekide izendatu zuten, eta [[1479]]an, aita hiltzean, Aragoi, Katalunia, Valentzia, Balear Uharteak, Sardinia eta Sizilia geratu ziren bere esku. Gaztelako koroarekin bateratu zituen lurralde horiek guztiak, beren nortasuna gorde bazuten ere.
 
Elisabet eta FerranekErrandok, Gaztelako erregetza zela eta, [[Portugalgo Erresuma|Portugalgo]] [[Alfontso V.a Portugalgoa|Alfontso V.aren]] laguntza zuen [[Joana Beltraneja]] menderatu ondoren, bakea jartzeari ekin zioten, eta nobleen aginpidea gutxitu zuten. [[1492]]an [[Granadako Erresuma|Granada]] hartu eta musulmanek [[Iberiar penintsula]]n zuten azken erresumaz jabetu ziren. Urte berean, [[Amerikaren aurkikuntza|Ameriketako aurkikuntza]] gertatu zen, [[judu]]ak Espainiatik bidali zituzten. [[Espainiar Inkisizioa|Espainiako Inkisizioa]] eta Hermandade Handia sortarazi zituen. [[1493]]an [[Rosselló]] eta [[Cerdanya]] berreskuratu zituen Aragoiko koroarentzat. [[1497]]an [[Iparraldeko Afrika]]ko [[Melilla]] hiria hartu zuen<ref name=artehis>[http://www.artehistoria.jcyl.es/v2/personajes/5751.htm Fernando el Católico] Artehistoria.jcyl.es</ref>.
 
[[1504]]an, Elisabet hiltzean, Gaztelako erregeordea izan zen, Flandesen zeuden errege berriak ([[Joana Gaztelakoa]] eta [[Filipe I.a Gaztelakoa|Filipe Ederra]]) itzuli ziren arte<ref name=artehis></ref>. [[1505]]ean [[Bloisko bakea]] sinatu zuen [[Luis XII.a Frantziakoa]]rekin. Horren arabera, Frantziak Aragoik [[Napoliko Erresuma|Napoliko erresuma]] menderatzen duela onartu zuen<ref>[http://www.hiru.com/eu/historia/los-reyes-catolicos Errege-erregina Katolikoak] Hiru.com</ref>, eta FerranekErrandok Luisen iloba [[Germana Foixkoa|Germaine Foixekoarekin]] ezkondu zen. [[1507]]an [[Filipe I.a Gaztelakoa|Filipe Ederra]] hil zenetik, Gaztelako erregeordea izan zen, Joanaren buruko gaixotasuna zela eta.
 
[[Nafarroako konkista|Nafarroa konkistatzeko]] helburuz, FerranekErrandok [[beaumontar]]ren babesa lortu zuen. [[1512]]an [[Nafarroako Erresuma|Nafarroako erresuma]] inbaditu eta [[1515]]ean Gaztelako Gorteek erresuma [[Gaztelako koroa|Gaztelako koroari]] lotu zedin onartu zuten.
 
== Erreferentziak ==