Wikipedia

Pirateria: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
...............................................................................................................................................................................................................................................................
1. lerroa:
[[Fitxategi:Pirate Flag of Rack Rackham.svg|right|thumb|250px|Piraten bandera adierazgarriena, [[Calico Jack]] piratarena ([[XVIII. mendea]])]]<blockquote>'''Pirateria edo''' '''itsaslapurreta [[itsaso]]an eginiko lapurreta da, [[estatu]] burujabe baten baimena izan gabe. Itsas lapurreta [[nazioarteko urak|nazioarteko uretan]] edo estatu baten [[jurisdikzio]] gabeko lekuetan egiten da gehienetan, [[itsasontzi]]ko bere zama lapurtzeko edo bere bidaiariak [[esklabotza|esklabo]] bihurtzeko.'''</blockquote><blockquote>'''Piratek bere kabuz jokatzen zuten bitartean, [[kortsario]]ek "''nabigatzeko''" baimenak zituzten bere herrialde etsaien merkatari ontziei eraso egiteko eta bertako zama lapurtzeko. Horrexegatik zaila zen esatea nor zen pirata eta nor [[kortsario]]a, adibidez, [[Francis Drake]] [[kortsario]] [[Erresuma Batua|britainiarra]] pirata bat baino ez zen [[espainia]]r agintarien ustez.'''</blockquote><blockquote>'''[[Nazioarteko zuzenbidea]]ren definizioa [[Nazio Batuen itsas zuzenbidearen ituna]]ren 101. artikuluan agertzen da.'''</blockquote><blockquote>'''Etimologia'''</blockquote><blockquote>'''''Pirata'' hitza [[greziera]]zko ''πειρα'', -ας hitzetik dator, [[euskara]]z «proba» esan nahi duena; honek ''πειραω'' aditzatik dator, [[euskara]]z «saiatu» edo «abenturetan fortuna bilatu» esan nahi duena.'''</blockquote><blockquote>'''Gaur egun pirateria hitza [[itsaso|nabigazioan]] ez ezik, [[aeronautika]] edo [[informatika]] arloetan ere erabiltzen da.'''</blockquote><blockquote>'''Historia'''</blockquote><blockquote>'''Pirateria historiak merkataritzak beste urte ditu. Jadanik [[k. a. V. mendea]]n piratak zebiltzan [[Persiar golkoa|Persiar Golkoan]] edo [[Txinako Itsasoak|Txinako itsasoan]]. [[Antzinako Grezia]]ko mitoek ere pirateria egin zuten: [[Jason]]ek urrezko ardilarru lapurtu zuenean, [[Ulises]]ek [[Itaka]]ra bueltan, etabar.'''</blockquote><blockquote>'''[[Antzinako Erroma]]n [[Zilizia]]ko piratek [[Julio Zesar]] bahitu zuten. [[Erdi Aroa]]n, [[bikingo]]ek eta [[Arabiar]]rek pirateriari ekin zioten. Baina, [[Aro Modernoa]] zen pirateriaren irudia sortu zuena, batez ere, [[Karibe itsasoa]]n.'''</blockquote><blockquote>'''Guar egun, pireteriak oraindik dirau, batez ere hiru herrialdetan: [[Somalia]] ([[Afrikako Adarra|Afrikako adarrean]]), [[Indonesia]] eta [[Malaysia|Malasia]] ([[Malakako itsasartea]]n).'''</blockquote><blockquote>'''Literatura'''</blockquote><blockquote>'''Pirateria, zenbait liburu famatuan jorratutako gaia izan da, adibidez:'''</blockquote>
[[Fitxategi:Pirate Flag of Rack Rackham.svg|right|thumb|250px|Piraten bandera adierazgarriena, [[Calico Jack]] piratarena ([[XVIII. mendea]])]]
*<blockquote>'''''[[Altxor uhartea|Treasure Island]]'', [[Robert Louis Stevenson]].'''</blockquote>
'''Pirateria''' edo '''itsaslapurreta''' [[itsaso]]an eginiko lapurreta da, [[estatu]] burujabe baten baimena izan gabe. Itsas lapurreta [[nazioarteko urak|nazioarteko uretan]] edo estatu baten [[jurisdikzio]] gabeko lekuetan egiten da gehienetan, [[itsasontzi]]ko bere zama lapurtzeko edo bere bidaiariak [[esklabotza|esklabo]] bihurtzeko.
*<blockquote>'''''Captain Blood'', [[Rafael Sabatini]].'''</blockquote>
 
*<blockquote>'''''La tigre della Malesia'', [[Emilio Salgari]].'''</blockquote>
Piratek bere kabuz jokatzen zuten bitartean, [[kortsario]]ek "''nabigatzeko''" baimenak zituzten bere herrialde etsaien merkatari ontziei eraso egiteko eta bertako zama lapurtzeko. Horrexegatik zaila zen esatea nor zen pirata eta nor [[kortsario]]a, adibidez, [[Francis Drake]] [[kortsario]] [[Erresuma Batua|britainiarra]] pirata bat baino ez zen [[espainia]]r agintarien ustez.
*<blockquote>'''''On Stranger Tides''. [[Tim Powers]]. (''[[Pirates of the Caribbean]]'' filma eta ''[[Monkey Island]]'' bideojokoaren iturria)'''</blockquote>
 
*<blockquote>'''''Canción del pirata'', [[José de Espronceda]].'''</blockquote>
[[Nazioarteko zuzenbidea]]ren definizioa [[Nazio Batuen itsas zuzenbidearen ituna]]ren 101. artikuluan agertzen da.
<blockquote>'''Euskal literaturan'''</blockquote>
 
*<blockquote>'''''Euskal piratak''. Iñaki Mendizabal. Elea, 2003.'''</blockquote>
== Etimologia ==
*<blockquote>'''''[[Maddi eta euskal piratak]]''. [[Fernando Morillo]]. Gaumin, 2014.'''</blockquote>
''Pirata'' hitza [[greziera]]zko ''πειρα'', -ας hitzetik dator, [[euskara]]z «proba» esan nahi duena; honek ''πειραω'' aditzatik dator, [[euskara]]z «saiatu» edo «abenturetan fortuna bilatu» esan nahi duena.
<blockquote>'''Pirata famatuak'''</blockquote><blockquote>'''Historikoak'''</blockquote><div class="references-small" style="-moz-column-count: 2; column-count: 2;">
 
*<blockquote>[[Bizargorria|'''Bizargorria''']]</blockquote>
Gaur egun pirateria hitza [[itsaso|nabigazioan]] ez ezik, [[aeronautika]] edo [[informatika]] arloetan ere erabiltzen da.
*<blockquote>[[Roger de Flor|'''Roger de Flor''']]</blockquote>
 
*<blockquote>[[Bizarbeltza|'''Bizarbeltza''']]</blockquote>
== Historia ==
*<blockquote>[[Francis Drake|'''Francis Drake''']]</blockquote>
Pirateria historiak merkataritzak beste urte ditu. Jadanik [[k. a. V. mendea]]n piratak zebiltzan [[Persiar golkoa|Persiar Golkoan]] edo [[Txinako Itsasoak|Txinako itsasoan]]. [[Antzinako Grezia]]ko mitoek ere pirateria egin zuten: [[Jason]]ek urrezko ardilarru lapurtu zuenean, [[Ulises]]ek [[Itaka]]ra bueltan, etabar.
*<blockquote>[[John Oxenham|'''John Oxenham''']]</blockquote>
 
*<blockquote>[[Thomas Cavendish|'''Thomas Cavendish''']]</blockquote>
[[Antzinako Erroma]]n [[Zilizia]]ko piratek [[Julio Zesar]] bahitu zuten. [[Erdi Aroa]]n, [[bikingo]]ek eta [[Arabiar]]rek pirateriari ekin zioten. Baina, [[Aro Modernoa]] zen pirateriaren irudia sortu zuena, batez ere, [[Karibe itsasoa]]n.
*<blockquote>[[François Le Clerc "Zurzango"|'''François Le Clerc "Zurzango"''']]</blockquote>
 
*<blockquote>[[Cornelius Jol "Zurzango"|'''Cornelius Jol "Zurzango"''']]</blockquote>
Guar egun, pireteriak oraindik dirau, batez ere hiru herrialdetan: [[Somalia]] ([[Afrikako Adarra|Afrikako adarrean]]), [[Indonesia]] eta [[Malaysia|Malasia]] ([[Malakako itsasartea]]n).
*<blockquote>[[John Hawkins|'''John Hawkins''']]</blockquote>
 
*<blockquote>[[Richard Hawkins|'''Richard Hawkins''']]</blockquote>
== Literatura ==
*<blockquote>[[Oliverio van Noort|'''Oliverio van Noort''']]</blockquote>
Pirateria, zenbait liburu famatuan jorratutako gaia izan da, adibidez:
*<blockquote>[[Laurens de Graff|'''Laurens de Graff''']]</blockquote>
* ''[[Altxor uhartea|Treasure Island]]'', [[Robert Louis Stevenson]].
*<blockquote>[[Henry Morgan|'''Henry Morgan''']]</blockquote>
* ''Captain Blood'', [[Rafael Sabatini]].
*<blockquote>[[François l'Olonnais|'''François l'Olonnais''']]</blockquote>
* ''La tigre della Malesia'', [[Emilio Salgari]].
*<blockquote>[[John Clipperton|'''John Clipperton''']]</blockquote>
* ''On Stranger Tides''. [[Tim Powers]]. (''[[Pirates of the Caribbean]]'' filma eta ''[[Monkey Island]]'' bideojokoaren iturria)
*<blockquote>[[Calico Jack|'''Calico Jack''']]</blockquote>
* ''Canción del pirata'', [[José de Espronceda]].
*<blockquote>[[Bartholomew Roberts|'''Bartholomew Roberts''']]</blockquote>
 
*<blockquote>[[Benito de Soto Aboal|'''Benito de Soto Aboal''']]</blockquote>
== Euskal literaturan ==
*<blockquote>[[Victor Barbazán|'''Victor Barbazán''']]</blockquote>
* ''Euskal piratak''. Iñaki Mendizabal. Elea, 2003.
*<blockquote>[[Willian Dampier|'''Willian Dampier''']]</blockquote>
* ''[[Maddi eta euskal piratak]]''. [[Fernando Morillo]]. Gaumin, 2014.
*<blockquote>[[Roberto Cofresi|'''Roberto Cofresi''']]</blockquote>
 
*<blockquote>[[Hendrick Brouwer|'''Hendrick Brouwer''']]</blockquote>
== Pirata famatuak ==
*<blockquote>[[Samuel Bellamy|'''Samuel Bellamy''']]</blockquote>
=== Historikoak ===
*<blockquote>[[Edward England|'''Edward England''']]</blockquote>
<div class="references-small" style="-moz-column-count: 2; column-count: 2;">
*<blockquote>[[Bartholomew Sharpe|'''Bartholomew Sharpe''']]</blockquote>
* [[Bizargorria]]
*<blockquote>[[Thomas Tew|'''Thomas Tew''']]</blockquote>
* [[Roger de Flor]]
*<blockquote>[[Wodes Rogers|'''Wodes Rogers''']]</blockquote>
* [[Bizarbeltza]]
*<blockquote>[[Mateo Maineri|'''Mateo Maineri''']]</blockquote>
* [[Francis Drake]]
</div><blockquote>'''Fikziozkoak'''</blockquote><div class="references-small" style="-moz-column-count: 2; column-count: 2;">
* [[John Oxenham]]
*<blockquote>[[Jack Sparrow|'''Jack Sparrow''']]</blockquote>
* [[Thomas Cavendish]]
*<blockquote>'''[[Hector Barbossa]][[Sandokan]]'''</blockquote>
* [[François Le Clerc "Zurzango"]]
*<blockquote>[[Kako-oker kapitaina|'''Kako-oker kapitaina''']]</blockquote>
* [[Cornelius Jol "Zurzango"]]
*<blockquote>[[Guybrush Threepwood|'''Guybrush Threepwood''']]</blockquote>
* [[John Hawkins]]
*<blockquote>[[Long John Silver|'''Long John Silver''']]</blockquote>
* [[Richard Hawkins]]
*<blockquote>[[Monkey D. Luffy|'''Monkey D. Luffy''']]</blockquote>
* [[Oliverio van Noort]]
</div><blockquote>'''Ikus, gainera'''</blockquote>
* [[Laurens de Graff]]
*<blockquote>[[Kortsario|'''Kortsario''']]</blockquote>
* [[Henry Morgan]]
*<blockquote>[[Euskal Herriko piratak|'''Euskal piratak''']]</blockquote>
* [[François l'Olonnais]]
* [[John Clipperton]]
* [[Calico Jack]]
* [[Bartholomew Roberts]]
* [[Benito de Soto Aboal]]
* [[Victor Barbazán]]
* [[Willian Dampier]]
* [[Roberto Cofresi]]
* [[Hendrick Brouwer]]
* [[Samuel Bellamy]]
* [[Edward England]]
* [[Bartholomew Sharpe]]
* [[Thomas Tew]]
* [[Wodes Rogers]]
* [[Mateo Maineri]]
</div>
=== Fikziozkoak ===
<div class="references-small" style="-moz-column-count: 2; column-count: 2;">
* [[Jack Sparrow]]
* [[Hector Barbossa]]
* [[Sandokan]]
* [[Kako-oker kapitaina]]
* [[Guybrush Threepwood]]
* [[Long John Silver]]
* [[Monkey D. Luffy]]
</div>
 
== Ikus, gainera ==
* [[Kortsario]]
* [[Euskal Herriko piratak|Euskal piratak]]
 
{{commonskat}}
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Pirateria"(e)tik eskuratuta