Eskubaloi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Eskubaloiaren posizio eta sorrera
hasiera txukuntzea
1. lerroa:
[[Fitxategi:Dominik Klein jump.jpg|thumb|250px|Eskubaloiko mugimendu tipikoa.]]
Eskubaloia baloia eskuaz jokatzean oinarritzen den taldeko kirola da. Partidu bakotzean zazpi jokalarik jokatzen dute osatutako bi taldeek jokatzen dituzte partiduak (zelaiko 6 + atezaina) eta baloia arerioaren atean sartzea dute helburu.
 
'''Eskubaloia''' baloia [[esku]]az jokatzean oinarritzen den taldeko [[kirol]] bat da. Partida bakoitzak 30na minutuko bi zati izaten ditu, eta aurrez aurre jartzen ditu bi talde, bakoitza zazpi jokalarikoa (zelaiko sei jokalari gehi atezaina). Talde bakoitzak baloia arerioaren atean sartzea du helburu. Jokalekuak 40 metro luze eta 20 metro zabal izaten ditu.
Normalean zazpi jokalarirekin eta luzeran 40 m eta zabaleran 20 m duten kantxetan jokatzen da, 30 minututako bi zatitan. Ateek 3 m-ko zabalera eta 2 m-ko altuera izaten dituzte.
 
UrteGaur hauetanegun eskuz jolastutakojokatzen diren kirol asko daude bainaugarietatik, eskubaloia da modernoena. daIzan ere, jolasjoko honen arautegia XX. mendean sortu zen, eta famatua egin zen 1936. urteko Berlingo JokuJoko Olinpikoetan, famatu zen; garai hartan 11 jokalariekin.jokalari Hortikizaten aurrerazituen talde bakoitzak. Geroztik, polikiroldegietankiroldegietan jolastenjokatzen hasi zenziren, eta jokalarientalde zenbakiabakoitzeko gehitsijokalarien egin zenkopurua 7 pertsonetara.[[Fitxategi:Dominiklagunera Kleinmurriztu jump.jpg|thumb|250px|Eskubaloiko mugimendu tipikoazen.]]
 
{{zuzendu}}
=== JokuarenJokoaren sorrera ===
Eskubaloiaren arauak lau urtetanurtean zehar aldatzen dirabehin. Arau garrantsitzuenagarrantzitsuena, zelaiko jokalarientzat, baloia oinekin ez ikutzeaukitzea da, bakarrikatezainak atezainabeste ikutuinork ahalezin du besteukitu oinekin baloia, aurkarien taldekoek golgola batsar ez sartzekodezaten. Beste arau bat, talde batek baloia duenean, ezin da denbora asko egon posezioarekin, pasiboa sortzen da eta automatikoki baloia beste taldeentzako da.
 
Normalean, joku honetan jokalarien artean txokatu egiten dira asko, baloia berreskuratzeko. Joku hau posizio konkretuak ditu, ez dira arautegian agertzen baina urteak pasata sortu egin dira posizio batzuk: pibotea, bi hegoak, bi lateral, erdikaria eta atezaina. Talde bakoitza entrenatzaile bat izaten du, jokaldiak eta joku mota agintzeko. Jolas hau nahiko segitua da, arbitroa ez badu ezer gelditzen, nahiko arraroa da, baina batzutan golpe gutxi daude.
 
==== JokalarienJokalari posizioposizioak bakoitza ====
 
===== Atezaina =====
Atezaina, jokalari bakarra da, non area barruan nahi dituen pausuak egin ahal ditu baloia botatu barik. Areatik atera egiten bada, zelaiko jokalari baten moduan jolastu behar du, hiru pausu baino gehiago eman barik eta oinarekin baloia ikutu gabe.
 
===== Erdilaria =====
Lehenengo hilaran jokatzen du, bi lateralen artean, joku guztia agintzen. Ez da oso azkarra izan behar ezta gogor asko euki, nola jokatuko duten pentsatu behar du ondo eta beste posizioetako jokalariak zer egin behar duten agindu. Defentsan, beste taldea galtzen badu baloia edo ez badu gola sartzen, atezaina normalean, berari baloia pasatzen dio jolasa hasteko.
 
===== Hegalekoa =====
Lateralen ondoan ipintzen dira bigarren hilaran, zelaiaren eskinean. Jokalari azkarrak izaten dira eta salto egiteko kapazitate handia duten jokalariak. Nahiko irekita egoten dira zelaian, beraien defentsak ez egoteko pibotearen ondoan denbora guztian eta zuloak sortzeko defentsalarien artean.
 
24 ⟶ 25 lerroa:
Bakoitza erdilariaren alde batean jartzen dira, lehenengo hilaran. Izaten dira jokalari altuak eta punteria ona dutenak distantzia luze batetik. Asko laguntzewn diete hegalekoei, alboan dituztelako.
 
===== Pibotea =====
Honek, defentsaren erdian sartzen da eta saiatu behar da leku bat egiten bere taldekoek leku horretatik botatzeko edo berari pasatzeko. Pibotea arearen marran dago, atezainatik oso hurbil. Indar asko euki behar dute eta mugimendu azkarrak egin behar dituzte.
 
=== Historia ===
 
==== Jatorria ====
Greziarren eta Erromatarren jolasen arteko loturak bilatzen dira jatorria zehazteko. Homero, "Juego de Urania" deitutako joku honi buruz hitz egiten zuen, eta joku hau baloi bat zerura botatzea zen eta gero airean baloia hartzea zen intentzioa.
 
Geroago, erromatarrak "juego de la pelota" deitutako jokua sortu zuten. Jolasa zen baloi bat airean hartzea, oraingo eskubaloiko jokalariak egiten duten bezala. Baina, hau jakinda eta guzti, esaten da eskubaloia oso joku modernoa dela.
 
==== Gaurkotasuna ====
Erdi eta Ipar Europan jokatzen ziren jolas antzeko batzuekin hasi zen eskubaloia, XX.mendean. Hasieran, kanpoan jolasten zen 11 jokalariekin urte batzutan zehar, baina azkenean 1965ean, polikiroldegietan jolastea onartu zen. Alemanian eta Austrian oraindik jolasten da batzutan 11 jokalariekin kanpoaldean futbola zelaietan. Oraindik ez da herrialde guztietan famatua egin, baina pizkanaka pizkanaka lortzen ari da.