Eskubaloi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Lorea53D (eztabaida) wikilariaren 5595898 berrikuspena desegin da
Eskubaloiaren posizio eta sorrera
1. lerroa:
'''Eskubaloia''' baloia [[esku]]azeskuaz jokatzean oinarritzen den taldeko [[kirol]]akirola da. Partidu bakotzean zazpi jokalarik jokatzen dute osatutako bi taldektaldeek jokatzen dituzte partiduak (zelaiko 6 + atezaina) eta baloia arerioaren atean sartzea dute helburu.
[[Fitxategi:Dominik Klein jump.jpg|thumb|250px|Eskubaloiko mugimendu tipikoa.]]
'''Eskubaloia''' baloia [[esku]]az jokatzean oinarritzen den taldeko [[kirol]]a da. Partidu bakotzean zazpi jokalarik jokatzen dute osatutako bi taldek jokatzen dituzte partiduak (zelaiko 6 + atezaina) eta baloia arerioaren atean sartzea dute helburu.
 
Normalean zazpi jokalarirekin eta luzeran 40 m eta zabaleran 20 m duten kantxetan jokatzen da, 30 minututako bi zatitan.. Ateek 3 m-ko zabalera eta 2 m-ko altuera izaten dituzte. Hala eta guztiz ere, hamaika jokalarik jokatzen duten aldaera bat ere badago, hain ezaguna ez dena.
 
Botea egitea beharrezkoa da, bestela falta pitatzen dizute.Teknika:
Urte hauetan eskuz jolastutako kirol asko daude baina eskubaloia modernoena da, jolas honen arautegia XX. mendean sortu zen eta famatua egin zen 1936.urteko Berlingo Joku Olinpikoetan, 11 jokalariekin. Hortik aurrera, polikiroldegietan jolasten hasi zen eta jokalarien zenbakia gehitsi egin zen 7 pertsonetara.[[Fitxategi:Dominik Klein jump.jpg|thumb|250px|Eskubaloiko mugimendu tipikoa.]]
Botea:
 
pilota azkarra mugitzen duzu bat deslokatzen duzu eta horrekin bote bat egiten duzu eta botazen duzu.
=== Jokuaren sorrera ===
Eskubaloiaren arauak lau urtetan zehar aldatzen dira. Arau garrantsitzuena zelaiko jokalarientzat, baloia oinekin ez ikutzea da, bakarrik atezaina ikutu ahal du beste taldekoek gol bat ez sartzeko. Beste arau bat, talde batek baloia duenean, ezin da denbora asko egon posezioarekin, pasiboa sortzen da eta automatikoki baloia beste taldeentzako da.
 
Normalean, joku honetan jokalarien artean txokatu egiten dira asko, baloia berreskuratzeko. Joku hau posizio konkretuak ditu, ez dira arautegian agertzen baina urteak pasata sortu egin dira posizio batzuk: pibotea, bi hegoak, bi lateral, erdikaria eta atezaina. Talde bakoitza entrenatzaile bat izaten du, jokaldiak eta joku mota agintzeko. Jolas hau nahiko segitua da, arbitroa ez badu ezer gelditzen, nahiko arraroa da, baina batzutan golpe gutxi daude.
 
==== Jokalarien posizio bakoitza ====
 
===== Atezaina =====
Atezaina, jokalari bakarra da, non area barruan nahi dituen pausuak egin ahal ditu baloia botatu barik. Areatik atera egiten bada, zelaiko jokalari baten moduan jolastu behar du, hiru pausu baino gehiago eman barik eta oinarekin baloia ikutu gabe.
 
===== Erdilaria =====
Lehenengo hilaran jokatzen du, bi lateralen artean, joku guztia agintzen. Ez da oso azkarra izan behar ezta gogor asko euki, nola jokatuko duten pentsatu behar du ondo eta beste posizioetako jokalariak zer egin behar duten agindu. Defentsan, beste taldea galtzen badu baloia edo ez badu gola sartzen, atezaina normalean, berari baloia pasatzen dio jolasa hasteko.
 
===== Hegalekoa =====
Lateralen ondoan ipintzen dira bigarren hilaran, zelaiaren eskinean. Jokalari azkarrak izaten dira eta salto egiteko kapazitate handia duten jokalariak. Nahiko irekita egoten dira zelaian, beraien defentsak ez egoteko pibotearen ondoan denbora guztian eta zuloak sortzeko defentsalarien artean.
 
===== Laterala =====
Bakoitza erdilariaren alde batean jartzen dira, lehenengo hilaran. Izaten dira jokalari altuak eta punteria ona dutenak distantzia luze batetik. Asko laguntzewn diete hegalekoei, alboan dituztelako.
 
===== Pibotea =====
Honek, defentsaren erdian sartzen da eta saiatu behar da leku bat egiten bere taldekoek leku horretatik botatzeko edo berari pasatzeko. Pibotea arearen marran dago, atezainatik oso hurbil. Indar asko euki behar dute eta mugimendu azkarrak egin behar dituzte.
 
=== Historia ===
 
==== Jatorria ====
Greziarren eta Erromatarren jolasen arteko loturak bilatzen dira jatorria zehazteko. Homero, "Juego de Urania" deitutako joku honi buruz hitz egiten zuen, eta joku hau baloi bat zerura botatzea zen eta gero airean baloia hartzea zen intentzioa.
 
Geroago, erromatarrak "juego de la pelota" deitutako jokua sortu zuten. Jolasa zen baloi bat airean hartzea, oraingo eskubaloiko jokalariak egiten duten bezala. Baina, hau jakinda eta guzti, esaten da eskubaloia oso joku modernoa dela.
 
==== Gaurkotasuna ====
Erdi eta Ipar Europan jokatzen ziren jolas antzeko batzuekin hasi zen eskubaloia, XX.mendean. Hasieran, kanpoan jolasten zen 11 jokalariekin urte batzutan zehar, baina azkenean 1965ean, polikiroldegietan jolastea onartu zen. Alemanian eta Austrian oraindik jolasten da batzutan 11 jokalariekin kanpoaldean futbola zelaietan. Oraindik ez da herrialde guztietan famatua egin, baina pizkanaka pizkanaka lortzen ari da.
 
Eskubaloi mota ezberdinak
 
Hondartzan jokatutako eskubaloia
 
Normalean lau jokalarirekin eta luzeran 27 m eta zabaleran 12 m duten zelaietan jokatzen da, arez beteta, 10 minututako bi zatitan. Botatzeko modu asko daude, eta golak nola botatzen duzun araberan, gehiago edo gutxiago kontatzen dute. Airean hartzen baduzu baloia eta lurra ikutu gabe, sartzen baduzu, bi puntu balio du. Horrekin batera, arearen limitean zaudenean eta 360 graduko buelta bat ematen baduzu beste bi puntu balio du. Puntu bat balio du normal botatzen baduzu.
 
Mini-eskubaloia
 
Normalean bost jokalarirekin eta luzeran 20 m eta zabaleran 13 m duten zelaietan jokatzen da, kantxa batean, 10 minututako lau zatitan. Jolas mota hau bakarrik egiten dute uma txikiak, besteak aldiz, infantilera pasatzen zarenean. Atezaintza 1'6 m neurtzen du edo 1'8m.
 
Jolas hau ez da internazionala, bakarrik jolasten da umeei eskubaloia irakasteko.
 
== Txapelketak ==