Maule-Lextarre: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Zuberoa ez dago Euskadin (Euskal Autonomia Erkidegoa) eta bere izen ofiziala gaurko egunez frantsesez bakarrik dago. Entziklopedia batean ez dira nahia eta izana nahastu behar. |
No edit summary |
||
17. lerroa:
| garaiera = 214
| azalera=12.8
| biztanleria =
| urtea =
| distantzia = 0
| sorrera = [[1841]]
30. lerroa:
Maule, [[Mauleko gaztelua|gaztelu-gotorleku]] bat zuen muino baten magalean garatu zen. Hasiera batean, [[Akitania]]ko bizkonderriaren menpe egon zen, eta Maule izenaz [[1050]]-[[1070]]. urteen bitartean sortu zen.
==
[[Fitxategi:Maule.jpg|thumb|left|200px|Maule]]▼
"Maule" toponimoa<ref name="Raymond">Paul Raymond: ''"Dictionnaire topographique Béarn-Pays Basque"''</ref> [[XII. mendea|XII. mendeko]] erdialdean aipatua izan zen ([[Baiona]]ko kartularioa<ref>[[XIV. mendea|XIV. mendeko]] [[Baiona]]ko kartularioa edo ''"Livre d'Or"'' - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques</ref>), eta itxura hauek ditu: ''Malleon'' ([[1276]], paper [[gaskoinia|gaskoniarrak]]),
''lo marcadiu et bastide de Mauleoo'' ([[1387]], [[Nabarrengose]]ko notarioek<ref>[[Nabarrengose]]ko notarioek - Archives départementales des Pyrénées-Atlantiques</ref>),
44 ⟶ 43 lerroa:
== Geografia ==
=== Hidrografia ===
[[Ühaitza|Uhaitzandi]] ibaiak, [[Oloroeko uhaitza|Oloroeko ibaiaren]] ibaiadar nagusia dena, udalerria zeharkatzen du<ref>[http://sandre.eaufrance.fr/app/chainage/courdo/htm/Q7--0250.php?cg=Q7--0250 Sandre datu-basea: Uhaitzandi]</ref>. Bere ibaiadarrak diren Urgorri, Lako eta Manga errekek ere gauza bera egiten dute.
62. lerroa:
|Ipar-mendebaldea = [[Ainharbe]]
}}
== Historia ==
71 ⟶ 72 lerroa:
=== Maule, Zuberoako hiriburua ===
[[Fitxategi:Fort de Mauléon vu des Allées.jpg|thumb|
Paul Raymondek<ref name="Raymond"/> Maule gazteluzainak, erregearen [[baile]] eta [[Zuberoa]]ko administrazioa zituela aipatu zuen.
87 ⟶ 88 lerroa:
Hiria [[estatu]] osoan [[argindar]]ra izan zuen lehenetakoa izan zen; horretarako [[Ühaitza|Uhaitzandiko]] [[errota|eihera]] eta zentral elektrikoak erabili zituzten<ref>''Lehenago, Xiberoa'', [[Ikerzaleak]] elkartea.</ref>.
==
Maule-Lextarre [[espartin]]aren [[Hiriburu (politika)|hiriburua]] da. Hala ere, oraindino badaude [[nekazaritza]]rekin lotura estua duten jarduerak (abelazkuntza, belardiak).▼
[[Baiona-Euskal Herriko Merkataritza Ganbara]]k egoitza ere badu bertan.▼
{| class="taulapolita"
|- style="background:#efefef;"
99 ⟶ 105 lerroa:
|[[2008]]-[[2014]]||[[Mixel Etxebest]]||Independentea||Enpresaria
|}
▲== Ekonomia ==
▲Maule-Lextarre [[espartin]]aren [[Hiriburu (politika)|hiriburua]] da. Hala ere, oraindino badaude [[nekazaritza]]rekin lotura estua duten jarduerak (abelazkuntza, belardiak).
▲[[Baiona-Euskal Herriko Merkataritza Ganbara]]k egoitza ere badu bertan.
== Demografia ==
1840 hamarkadan, Maulek eta Lextarrek bat egin zutenean, 1.500 biztanle ingurukoa zen bertako populazioa. Goranzko joera izan zuen XX. mendearen bigarren erdialdera arte eta 4.500 biztanleen maila gainditu zuen. 1960ko hamarkadatik aurrera, ordea, biztanle galera hasi zen eta XXI. mendearen bigarren hamarkadan 3.000 biztanle zituen.
{{Barra bertikalen grafikoa
|izena=Maule-Lextarreko biztanleria
|altuera=300
|zabalera=600
| 1800 | 985 | 1821 | 1054 | 1841 | 1577 | 1861 | 1708 | 1881 | 2409 | 1901 | 3368 | 1921 | 4220 | 1946 | 4567 | 1962 | 4679 | 1982 | 4099 | 1999 | 3347 | 2013 | 3069 |
|oharrak = Datuen iturburua: [[INSEE]]
}}
== Ekipamenduak ==▼
Maulek hiru haur hezkuntza, eskola publiko bat (Argia), eskola pribatu bat (Saint-François), lizeo pribatu bat (Saint-François), lizeo publiko bat (Champo<ref>[http://webetab.ac-bordeaux.fr/Etablissement/LPMauleon/ Lizeo Champo]</ref>) eta nekazaritza eskola pribatu bat (Zuberoako Laborantza Lizeoa) ditu.▼
=== Kirolak ===
Mauleko kirol kluba [[1905]]ean sortutako ''[[Sport Athlétique Mauléonais]]'' da, bere [[errugbi]] sailak egun [[Fédérale 1]] mailan aritzen duena.▼
Mauletik [[2007]]ko [[Frantziako Tourra]]ren 16. etapa igaro zuen, [[uztailaren 25]]ean egindakoa eta [[Ortheze]]tik [[Gourette|Aubisquera]] zihoana.▼
== Kultura ==
162 ⟶ 129 lerroa:
Mauleko jaiak [[uztailaren 14]]an ospatzen dira. Festa hauei [[Pierre Bordazarre]]k ospea eman zien "Les Fêtes de Mauléon" bere abestiari esker<ref>[http://www.bandafollet.fr/musique/fetes.php Banda Follet]</ref>. Lau egunez, hainbat ekintza egiten dute: [[pilota]], [[musika]], dantza, [[txaranga|fanfarreak]], zezensuzkoak, [[Mauleko gaztelua|gaztelutik]] botatako su artifizialak, eta abar.
=== Herri
* {{herria|Nafarroa|Tutera}} 1965. urteaz geroztik.
178 ⟶ 145 lerroa:
* [[Maule-Lextarreko herriko etxea|Maule-Lextarreko Herriko Etxea]].
== Argazki galeria ==
<gallery>
Irudi:Maule Andurain 2006-08-02.JPG|[[Andurain gaztelua]]
187 ⟶ 155 lerroa:
Irudi:MauleHerria.jpg|Herria gaztelutik ikusita
Irudi:Mauléon le Fronton.jpg|Mauleko pilotalekua
</gallery>
▲== Ekipamenduak ==
▲=== Hezkuntza ===
▲Maulek hiru haur hezkuntza, eskola publiko bat (Argia), eskola pribatu bat (Saint-François), lizeo pribatu bat (Saint-François), lizeo publiko bat (Champo<ref>[http://webetab.ac-bordeaux.fr/Etablissement/LPMauleon/ Lizeo Champo]</ref>) eta nekazaritza eskola pribatu bat (Zuberoako Laborantza Lizeoa) ditu.
▲=== Kirolak ===
▲Mauleko kirol kluba [[1905]]ean sortutako ''[[Sport Athlétique Mauléonais]]'' da, bere [[errugbi]] sailak egun [[Fédérale 1]] mailan aritzen duena.
▲Mauletik [[2007]]ko [[Frantziako Tourra]]ren 16. etapa igaro zuen, [[uztailaren 25]]ean egindakoa eta [[Ortheze]]tik [[Gourette|Aubisquera]] zihoana.
▲== Mauletar-Lextarrar ezagunak ==
* [[Joanes Ezponda]] ([[1557]]-[[1595]]), poeta.
* [[Henrike Ezponda]] ([[1568]]-[[1643]]), legelari, [[historia]]lari eta [[Pamiers]]eko gotzaina.
| |||