12:26, 4 urria 2016ko berrikusketa aldatu Xabier Armendaritz (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 85.292 edits t Xabier Armendaritz wikilariak «Gregoriotar egutegia» orria «Egutegi gregoriano» izenera aldatu du: Hiztegi Batua ← Aurreko ezberdintasuna		12:31, 4 urria 2016ko berrikusketa aldatu desegin Xabier Armendaritz (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 85.292 edits Hiztegi Batua Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Inter-grav.jpg\|right\|250px\|thumb\|<small>[[Gregorio XIII.a]]ren ''Inter gravissimas'' [[bulda]]ren lehen orrialdea.</small>]] '''~~Gregoriotar~~Egutegi ~~egutegia~~gregorianoa'''<ref>Euskaltzaindia: ''[[Hiztegi Batua]]''</ref> —'~~Gregoriotar~~'gregoriotar egutegia''<ref>''Gregoriotar'' ~~agertzen~~ageri da [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/hizt_el/index.asp Elhuyar] hiztegietan eta [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-euskcont/es/contenidos/informacion/dih/es_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak] (Eusko Jaurlaritza). Hala ere, euskarazko zenbait testutan ''~~'''Gregoriar'''~~gregoriar'' ~~agertzen~~ageri da.</ref> ere deitua— nazioartean onartutako<ref>Datak eta denbora adierazteko nazioarteko estandarrak ([[ISO 8601]]) ~~gregoriotar~~egutegi ~~egutegia~~gregorianoa erabiltzen du (3.2.1. atala).</ref> [[egutegi]] zibila da. [[Aloysius Lilius]] doktore [[calabria]]rrak proposatu zuen lehen aldiz eta [[Gregorio XIII.a]] [[aita santu]]ak dekretatu zuen ''Inter gravissimas'' [[bulda]]ren bitartez, [[1582]]ko [[otsailaren ~~24]]an~~24an. Horregatik darama haren izena. [[Juliotar egutegi]]aren erreforma da, lau urteko ziklo erregularra ezarri baitzuen [[bisurte]]ak erabiliz. Bisurteetan egun bat gehitzen da, [[otsailaren 29]]a, normalean 28 egun dituena. Hau da araua: ''Urte bat 4rekin zatigarria bada bisurtea da, 100ekin zatigarriak badira ez da bisurtea, baina 400ekin bai. Adibidez 1900 ez da bisurtea, baina 2000 bai''. Gregorioren buldak ez zuen [[urte]]ak izendatzeko sistema ezarri, baina aurreko sistemarekin jarraitu zuen, hau da, [[Jesus Nazaretekoa\|Jesukristoren]] tradiziozko jaiotzaren urtetik aurrera. Horregatik urteak ematean ''Kristo ondoren'' (K. o.) eta ''Kristo aurretik'' (K. a.) erabiltzen da. == Ezaugarriak == ~~Gregoriotar eguzki~~Eguzki-~~egutegia~~egutegi gregorianoa [[aritmetika\|aritmetikoa]] da. Oinarrizko banakoa [[egun]]a da, urteak eratzeko 365 edo 366 eguneko taldetan antolatuz. Egutegi sistema hau 146.097 urtero guztiz errepikatzen da, zazpi eguneko 20.871 aste edo 400 urte eratuz. 400 hauetatik 303 urtek 365 egun dituzte eta 97 urtek (bisurteek) 366 egun. Horrela, batez besteko urtearen iraupena 365,2425 da, edo 365 egun, 5 ordu, 49 minutu eta 12 segundo. ~~Gregoriotar~~Egutegi ~~egutegia~~gregorianoa 12 [[hilabete]]tan banatzen da, iraupen irregularrekoak: {\| class="wikitaula" 41. lerroa: == Egutegiaren ezarpena == [[Fitxategi:Pope Gregory XIII.jpg\|right\|250px\|thumb\|<small>[[Gregorio XIII.a]], [[XVII. mende]] hasierako [[irarlan]] batean.</small>]] Gregorioren aitasantutza hasieratik proposatua eta [[Ingalaterra]]k onartua [[kontzilio]] ekumeniko batean, Aita Santuak ezartzea erabaki zuenean egutegi honek ''~~gregoriotar~~gregoriano'' izena hartu zuen. Hasiera batean hainbat herrialdek uko egin zioten arrazoi erlijioso edo politikoengatik ([[erreforma protestantea\|protestanteen]] eta [[katolizismo\|katolikoen]] arteko gatazka, ortodoxoen oniritzia urteen kontaketan baina ez egunen lerratzean). Horregatik, indarrean gutxinaka ezartzen joan zen: * [[1582]] (urria) : [[Italia]], [[Portugal]] ([[Brasil]] koloniarekin) eta [[Espainia]]n (kolonietan bi urtez) 64. lerroa: * [[XX. mendea]]n : Afrika mendebalde, erdialde eta hegoaldean ~~Gregoriotar~~Egutegi ~~egutegia~~gregorianoa beste egutegi batekin batera erabiltzen dituzten estatuak hauek dira: * Afrika Iparraldekoak: [[Aljeria]], [[Maroko]], [[Tunisia]], [[Mauritania]], [[Libia]], [[Egipto]], [[Sudan]], [[Eritrea]], * Ekialde Hurbilekoak: [[Palestina]], [[Israel]], [[Jordania]], [[Siria]], [[Irak]], [[Kuwait]], [[Oman]], [[Yemen]], [[Qatar]], * Asiako herrialde handiak: [[Vietnam]], [[Txinako Herri Errepublika]], [[Taiwan]], [[India]], [[Myanmar\|Birmania]], [[Thailandia]], [[Kanbodia\|Kanputxea]], [[Mongolia]], [[Nepal]]. ~~Gregoriotar~~Egutegi ~~egutegia~~gregorianoa erabiltzen ez duten munduko estatu bakarrak dira [[Saudi Arabia]], [[Iran]], [[Afganistan]], [[Pakistan]] eta [[Etiopia]]. == Egutegi gregorianoaren eta juliotarraren arteko aldeak, datei dagokienez == ~~== Gregoriotar eta Juliotar egutegien data harteko aldeak ==~~ {\| class="wikitable" style="float: left" \|+~~Gregoriotar~~Gregoriano-~~Juliotar~~juliotar baliokidetasuna. ! ~~Gregoriotar~~Gregorianoko tartea \|\| ~~Juliotar~~Juliotarreko tartea \|\| Aldea \|- align=right \|1582ko urriaren 15etik<br>1700eko otsailaren 28ra

Egutegi gregoriano: berrikuspenen arteko aldeak