10:29, 4 urria 2016ko berrikusketa aldatu Arko Elkins (eztabaida \| ekarpenak) 1 edit No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		11:32, 4 urria 2016ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.208 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Inter-grav.jpg\|right\|250px\|thumb\|<small>[[Gregorio XIII.a]]ren ''Inter gravissimas'' [[bulda]]ren lehen orrialdea.</small>]] '''Gregoriotar egutegia'''<ref>'''''Gregoriotar''''' agertzen da [http://www.euskara.euskadi.net/r59-15172x/eu/hizt_el/index.asp Elhuyar] hiztegietan eta [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-euskcont/es/contenidos/informacion/dih/es_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak] (Eusko Jaurlaritza). Hala ere, euskarazko zenbait testutan '''''Gregoriar''''' agertzen da.</ref> nazioartean onartutako<ref>Datak eta denbora adierazteko nazioarteko estandarrak ([[ISO 8601]]) gregoriotar egutegia erabiltzen du (3.2.1. atala).</ref> [[egutegi]] zibila da. [[Aloysius Lilius]] doktore [[calabria]]rrak proposatu zuen lehen aldiz eta [[Gregorio XIII.a]] [[aita santu]]ak dekretatu zuen ''Inter gravissimas'' [[bulda]]ren ~~batean~~bitartez, [[1582]]ko [[otsailaren 24]]an. Horregatik darama haren izena. [[Juliotar egutegi]]aren erreforma da, lau urteko ziklo erregularra ezarri baitzuen [[bisurte]]ak erabiliz. Bisurteetan egun bat gehitzen da, [[otsailaren 29]]a, normalean 28 egun dituena. Hau da araua: ''Urte bat 4rekin zatigarria bada bisurtea da, 100ekin zatigarriak badira ez da bisurtea, baina 400ekin bai. Adibidez 1900 ez da bisurtea, baina 2000 bai''. Gregorioren buldak ez zuen [[urte]]ak izendatzeko sistema ezarri, baina aurreko sistemarekin jarraitu zuen, hau da, [[Jesus Nazaretekoa\|Jesukristoren]] tradiziozko jaiotzaren urtetik aurrera. Horregatik urteak ematean ''Kristo ondoren'' (K. o.) eta ''Kristo aurretik'' (K. a.) erabiltzen da. [[Juliotar egutegi]]aren erreforma da, lau urteko ziklo erregularra ezarri baitzuen [[bisurte]]ak erabiliz. Bisurteetan egun bat gehitzen da, [[otsailaren 29]]a, normalean 28 egun dituena. Hau da araua: ~~:''Urte bat 4rekin zatigarria bada bisurtea da, 100ekin zatigarriak badira ez da bisurtea, baina 400ekin bai. Adibidez 1900 ez da bisurtea, baina 2000 bai''~~ == Ezaugarriak == Gregoriotar eguzki-egutegia [[aritmetika\|aritmetikoa]] da. Oinarrizko banakoa [[egun]]a da, urteak eratzeko 365 edo 366 eguneko taldetan antolatuz. Egutegi sistema hau 146.097 urtero guztiz errepikatzen da, zazpi eguneko 20.871 aste edo 400 urte eratuz. 400 hauetatik 303 urtek 365 egun dituzte eta 97 urtek (bisurteek) 366 egun. Horrela, batez besteko urtearen iraupena 365,2425 da, edo 365 egun, 5 ordu, 49 minutu eta 12 segundo. 43 ⟶ 40 lerroa: == Egutegiaren ezarpena == [[Fitxategi:Pope Gregory XIII.jpg\|right\|250px\|thumb\|<small>[[Gregorio XIII.a]], [[XVII. mende]] hasierako [[irarlan]] batean.</small>]] Gregorioren aitasantutza hasieratik proposatua eta [[Ingalaterra]]k onartua [[kontzilio]] ekumeniko batean, Aita Santuak ezartzea erabaki zuenean egutegi honek ''gregoriotar'' izena hartu zuen. Hasiera batean hainbat herrialdek uko egin zioten arrazoi erlijioso edo politikoengatik ([[erreforma protestantea\|protestanteen]] eta [[katolizismo\|katolikoen]] arteko gatazka, ortodoxoen oniritzia urteen kontaketan baina ez egunen lerratzean). Horregatik, indarrean gutxinaka ezartzen joan zen: 101 ⟶ 98 lerroa: \|} {{clear}} == Erreferentziak ==▼ {{erreferentzia zerrenda}}▼ == Ikus, gainera == * [[Islamiar ~~egutegia\|Islamdar~~ egutegia]] * [[Juliotar egutegi]]a ▲== Erreferentziak == ▲{{erreferentzia zerrenda}} {{commonskat}} [[Kategoria:Egutegia]]

Egutegi gregoriano: berrikuspenen arteko aldeak