Gartzia II.a Santxitz: berrikuspenen arteko aldeak

| izena = Gartzea I.a SantxezSanoitz

| ezkontidea = [[Andregoto GalindezGarindoitz]]<br>[[Teresa Leongoa|Teresa Ramirez]]

'''Gartzea I.a SantxezSanoitz'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[circa|c.]] [[919]]-{{data|970|2|22}}<ref name= "can">{{erreferentzia| abizena = Cañada Juste| izena = Alberto | izenburua = Un milenario navarro: Ramiro Garcés, rey de Viguera| urtea = 1981| aldizkaria = Príncipe de Viana| url = http://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/15668.pdf | liburukia = 42 |alea= 162|orrialdea= 21-37|issn = 0032-8472}}</ref>) [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko erregea]] ([[925]] - [[970]]) eta [[Aragoiko konderria|Aragoiko kondea]] ([[943]]-[[970]]) izan zen.

[[Antso I.a Gartzez]] [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko erregearen]] eta [[Tota Aznar|Tota]] erreginaren semea, ama [[FortunOrti I.a Gartzez|FortunOrti GartzeaGartzez]] erregearen iloba zuen.<ref>{{erreferentzia | abizena = Salas Merino | izena = Vicente | izenburua = La Genealogía de Los Reyes de España | url = http://books.google.com/books?id=s-YxL2tIbEgC&pg=PA216 | edizioa = 4 | urtea = 2008 | argitaletxea = Visión Libros | lekua = Madril | isbn = 978-84-9821-767-4 | orrialdea = 216–218}}</ref>

[[Antso I.a Gartzez]] hil zenean, [[925]]ko [[abenduaren 10]]ean, Gartzea SantxezekSanoitzek sei urte baino ez zituen. Horrexegatik, [[SemenoSemero Gartzez]] osaba erregeorde bihurtu zen. Osaba hil zenean, tutoretza krisi larrian egon zen eta baita erresuma ere. Ama Totari esker ([[Abd ar -Rahman III.a|Abderraman III.a]] bere lehengusuarekin batera) egoera bere onera itzuli zen.

Harrezkero, nahiz eta Gartzea SantxezSanoitz adin nagusikoa izan, amaren itzalari esker Iruñekoak nagusitasuna lortu zuen beste erresuma kristauen artean. 933an adin-nagusi bilakatu zenean, Gartzeak [[Andregoto GalindezGarindoitz]] bere emaztegaiaren tutoretza lortu zuen eta, era berean, Aragoiko konderriaren agintaritza ere.<ref name= "mar"/> Egoera 943ra arte iraun zuen, lehenengo ezkontza indargabetu eta jada agirietan Teresa Ramirez bigarren emazteekin batera agertu zenean<ref name= "can"/>

Gartzea SantxezenSanoitzen hiru arrebek [[Leongo Erresuma]]ko erregeak ezkondu zituen<ref name= "can"/>: Urrakak [[Ramiro II.a Leongoa|Ramiro II.a]], Antsak [[Ordoño II.a Leongoa|Ordoño II.a]] eta Onekak [[Alfontso IV.a Leongoa|Alfontso IV.a]]. Hori zela eta, nafarrek Leongo Erresumako gerra zibiletan parte hartu zuten: [[Ramiro II.a Leongoa|Ramiro II.a]] hil zenean, nafarrek Tota erregina burua zena, Antso iloba Leongo erregea izateko lagundu zuten. Ordoño "Gaiztoa"k, hura ere Totaren iloba, Antso kaleratu zuenean, Totak Abderramanen laguntza eskatu zuen Antsok tronua berreskuratu dezan.

939. urtean, Gartzea SantxezekSanoitzek Ramiro II.a Leongoa, Gaztelako [[Fernán González|Fernan Gonzalez]] eta Asturiasko eta Galiziako gudataldeekin batera Abderraman III.a mendean hartu zuen [[Simancasko gudua]]n.<ref name= "mar">{{erreferentzia| abizena = Martínez Díez|izena= Gonzalo|izenburua = Sancho III el Mayor Rey de Pamplona, Rex Ibericus | urtea = 2007| lekua = Madril| argitaletxea= Marcial Pons Historia| isbn = 978-84-96467-47-7|orrialdea = 29}}</ref>

963an [[Kordobako Kaliferria|Kordobako]] [[Al Hakan-Hakam II.a]] kalifaren aurka beste kristauen arteko elkartasuna osatu zuen baina omeiatarrek garaipena lortu zuten.<ref>{{erreferentzia|egilea=Biografías y Vidas|izenburua=García Sánchez I|url=http://www.biografiasyvidas.com/biografia/g/garcia_ii_sanchez_i_2.htm}}</ref>

Lehendabizikoz, [[Andregoto GalindezGarindoitz]], [[GalindoGarindo II.a Aznarez|Galindo Aznarez II.aAzearitz]] Aragoiko kondearen eta Antsa Gartzezen alaba. Semea [[Antso II.a Gartzez Abarka|Antso II.a]] zuten. Ezkontza honen ondorioz Erresuma biak batu ziren. Gartzeak Andregoto arbuiatu zuen 943 baino lehen eta hau [[Oibar]]ren zituen lurraldeetara joan zen non 971tik aurrera hil zen.<ref>[[San Pedro de Siresako monasterioa|Siresako]] kartulariaorenkartularioaren arabera, 971ko ekainaren 29an, Andregoto GalíndezekGarindoitzek, Antso Gartxez bere semeak eta Urraka erreginak monasterioari ''Javierre de Martes'' hiribildua bere ondasun guztiekin batera eman zioten</ref><ref>{{erreferentzia|abizena=Ubieto Arteta|izena=Antonio|izenburua = Cartulario de Siresa| urtea = 1986| argitaletxea = Textos Medievales| isbn = 84-7013-217-2}}</ref> Hiru seme-alaba izan zituzten:

* SemenoSemero Gartzez kondea. Kordoban izan zuten gatibu. 978an anaiekin batera joan zen, [[Gartzea Fernandez]] kondeak hala eskatuta, Covarrubiasera.<ref>Siresako kartularioaren arabera, 978ko abenduaren 15ean, {{lang|la|''Sancius rex et Urraka regina, una cum germanis nostris Ranimiro et Eximino memmores sumus quod genitor noster Garsea rex''}}</ref>