Bearnoko Bizkonderria: berrikuspenen arteko aldeak

[[Henrike III.a Nafarroakoa]] [[Frantzia]]ko errege bilakatu zenean, ez zizkion bere lurraldeak Frantziako koroari lotu. 1596ko abenduan, berretsi egin zuen [[Rouen]]en Frantzia eta Nafarroa-Bearno bereizita jarraitu beharra, baita 1607an ere Parisen.<ref>Honela dio: ''"[...] que nostre domaine ancien tant en nostre royaume de Navarre, souverainetéz de Béarn et de Donezan, pais bas de Flandres, que nos duchés, comtés, viscontés, terres et seigneuries enclavées en ce roiaume feust et demeurassent désuny, distraict et séparé de celuy de nostre maison et couronne de France sans y pouvoir estre aucunement comprins ni meslés [...]"''.</ref> Hala ere, haren seme Luis XIII.ak Frantziako Estatuen eskaera bat jaso zuen 1616an: bere koroaren pean zeuden lurralde guztiak Frantziari lot zekizkiola. Aurrez aurre izan zuten Bearnoko estatuak edo batzarrak, printzerriaren subiranotasuna defendatzearen aldekoak.<ref>1617ko urtarril-otsailean, Bearnoko Estatu Nagusiek erantzun egin zuten: ''"[...] que atendut per lo For deu présent páys demore establit, que lodit for est la ley fondamentalle et contractuelle deu souviràn ab los habitans deudit pays, sons subjectz, l'observation de laquoalle lodit souvirain a son nabet adveniment est viengut jurar; attendut aussy per lo dit For résulte que lo dit pays es un segnorie souvirane distincte et separade de toute autre souviranetat et royaume et que los díts habitans qui au commencement se regiben per Fors et coustumes en eslegit lors segnors per s'entretenir en acqueres seinhs los poder alterar, corregir ny refformar que ab los Estatz deudit pays et que per tant sadite Majestat no pousque, jus correction, unir lodit pays souviran audit royaume de France senhs lo consentiment deus dits Estatz que en rompen la principalle merque et fondement de torsdits Fors et libertatz qui los son plus cares que lors propris bites, [...].'' ''"[...] et que acquet qui sera consent à la dite union sie déclarat enemicq deu pays et que los juratz faran aussy signar lodit arrest à lors communautatz [...]".''</ref>

Bestalde, puri-purian zen Bearnon eta Nafarroa Beherean Eliza katolikoari hamarkada batzuk lehenago bahitutako jabetzen auzia. Luis XIII.a errege gazteak Frantziako estatuen eskaerari kasu egin zien, Bearno-Nafarroaren nahiaren kontra; [[1620]]an, aldiz, [[Luis XIII.a Frantziakoa|Luis XIII.ak (Nafarroako II.ak)]] Elizaren ondareak itzultzea agindu zuen. Nafarroa eta Bearnoko agintariek uko egin zioten, baina horren aitzakian Frantzia eta Nafarroako erregea armada baten buruan sartu zen Pauera. Bearnoko hiriburura helduta, bere tronutik, bai Bearnoko printzerria bai [[Nafarroa Beherea]] Frantziako koroaren pean batzea agindu zuen. Paueko unibertsitate protestantea desegin zuen eta, trukean, ikastetxe jesuita bat jarri. Bestalde, ordutik aurrera, agiri ofizialetan frantsesa erabiltzeko agindu zuen.