Dolores Gonzalez Katarain: berrikuspenen arteko aldeak

'''Dolores Gonzalez Katarain''' —ezagunagoa '''''Yoyes''''' goitizenaz— ([[Ordizia]], [[Gipuzkoa]], [[1954]]ko [[maiatzaren 14]]a - Ibiden,– [[1986]]ko [[irailaren 10]]a) [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAko]] zuzendaritzako kidea izan zen, bere bizitzako gorabehera tragikoek sinbolo bihurtua.

Dolores Gonzalez Katarain —ezagunagoa '''''Yoyes''''' goitizenaz— [[Ordizia]]n jaio zen, [[Gipuzkoa]]n, [[1954]]ko [[maiatzaren 14]]an. Gurasoak Luis González eta Angelita Katarain izan zituen, eta 9 seme-alabetatik bigarrena izan zen. Aitaren aldeko aitona [[Leon]]goa zen eta janari-denda jarri zuen herrian, familiaren bizibide bilakatuko zena. GonzáleztarrakGonzaleztarrak herriaren kanpoaldean zegoen eta amaren familiatik zetorkien etxe batean bizi ziren.

== ETAkideETAko kide ==

Nerabezaroan, Yoyes ideolegiaideologia ezkertiar eta abertzalean kokatu zen. Erakunde armatuan [[1970eko hamarkada]]ren hasieran sartu zen, uste da

[[1973]]an, Magisteritzairakasle ikastenikasketak egiten ari zenean, multikopista baten lapurretan hartu zuten Zumarragako ikastetxe batean. Anaia ere atxilotu zuten eta militantzia agerian geratu zen, iparralderantz ihes egin beharrean izan zelarik.

[[Espainiako trantsizioa|Espainiako Trantsizioaren]] garaian, hainbat joera sortu ziren [[ETA]]ren baitan, jarraitu beharreko bideari zegokionez. Gainera, [[1978]]an [[Batallón Vasco Español]] taldeak Jose Miguel Beñaran Ordeña ''Argala'' etakidea hil zuen, eta ezinegona handitu zuen. Yoyesentzat kolpe gogorra izan zen hura. Hori guztia zela kausa, ''bide gogorra'' jarraitzeko joera gailendu zen eta ''Yoyes'' ildo horrekin ados ez, eta [[ETA]]tik ateratzea erabaki zuen.<ref>{{es}} http://elpais.com/diario/1989/05/02/espana/610063201_850215.html</ref>.

[[1985]]eko abuztuan, [[Espainia]]ko justiziarekin zorrik ez zuela-eta, [[Euskal Herria|Euskal Herrira]] itzuli zen. [[Espainia]]ko Gobernuak gizarteratze neurritzat aurkeztu zuen gertakari hura, nahiz eta hala ez izan, eta ''Cambio 16'' aldizkariak erreportaje zabala argitaratu zuen, ''El regreso de la etarra'' (''ETAkidearen itzulera'') izenpeanizenburuarekin, eta Yoyesen argazkia azalean. Ondo seinalatutaNabarmenduta geratu zen emakumea. [[Urriaren 17]]rako itzulerarako negoziazioak amaituta zeuden eta, [[1985]]eko [[azaroaren 11]]n, Yoyes, senarra eta semea [[Donostia]]n jarri ziren bizitzen. Ez zuen deklaraziorik egin eta disimuluan pasatzen saiatu zen, baina [[ETA]]k ''traidore''tzat jo zuen, jada.

Gertaerak gizartea astindu zuen eta mugarri izan zen [[ETA]]ren historian, erakunde horren jardunbidearen aurkako joera indartu zelarik.<ref>{{es}} http://www.diariovasco.com/v/20110910/politica/memoria-yoyes-20110910.html</ref>. [[Ordizia]]ko euskal festak bertan behera geratu ziren eta, gauean, udalak atentatua kondenatu zuen.<ref>{{es}} http://elpais.com/diario/1986/09/11/espana/526773609_850215.html</ref>.

Hurrengo egunean, [[Ordizia]]n greba orokorra izan zen. Yoyes hilobiratu baino ordu batzuk lehenago [[ETA]]k bere gain hartu zuen hilketa, eta hauxe leporatuzleporatu zion Yoyesi:

{{aipu|''colaboradora en los planes represivos del Estado opresor español y traidora al proceso de liberación que el Pueblo Trabajador Vasco lleva a cabo''<ref>{{eu}}http://www.berria.eus/paperekoa/1955/016/002/2014-09-10/yoyes_aitzindariaren_patua.htm</ref>}}

* Yoyesen omenez, bai eta [[Nikolas Lekuona]]ren eta [[Jose Sarriegi]]ren omenez ere, [[Jorge Oteiza]]ren eskultura bat —''[[2 gaineko 1, multzo hirukoitza]]''— ezarri zuten [[Ordizia]]ko Goen kalean.<ref>{{eu}}http://goierri.hitza.eus/2013/03/13/oteizaren-eskultura-jarri-zuteneko-15-urtemuga-gogoratuko-dute/</ref>.

* [https://books.google.es/books/about/Yoyes_desde_su_ventana.html?id=xQmjJRaB3I8C&hl=es Yoyesen idatziekin argitaratu zuten liburua: ''Desde su ventana'']