Ramon Saizarbitoria: berrikuspenen arteko aldeak

'''Ramon Saizarbitoria Zabaleta''' ([[Donostia]], [[1944]]ko [[apirilaren 21]]a) [[euskal idazle]] nabarmenaesanguratsua da. Batik bat [[eleberri]]ak landu ditu, baina [[saiakera]] eta [[olerkigintza|poesia]] generoetan ere aritutakoaaritu da. [[Euskal literatura]] modernoaren aintzidaritzat jotzen da, [[64ko belaunaldia]] deitu izan zaion horren baitan. ''[[Egunero hasten delako]]'' eleberriarekin abiarazi zuen bere ibilbide literarioa 1969 urtean, eta geroztik ia etengabe jardun du literaturan. Lanbidez soziologoa, [[SIIS]] ikerketa-zentroko zuzendaria ere izan da, eta gizarte zerbitzuen arloko ikerketa eta txosten ugari burutu eta zuzendu ditu.

Ingenieritza ikasitakoan, soziologia ikasketak egin zituen [[Friburgo (Suitza)|Friburgon]] ([[Suitza]]). [[Lur argitaletxea|Lur]] eta [[Kriselu]] argitaletxeetako sortzailea izan zen. ''[[Argia (aldizkaria)|Zeruko Argia]]'' eta ''[[Jakin]]'' aldizkarietan idatzi zuen, eta ''[[Ustela]]'' eta ''[[Oh! Euzkadi]]'' literatura aldizkarien sortzaileetako bat izan zen. [[Gaur (ikerketa taldea)|Gaur]] soziologia azterketa taldean lan egin zuen. Gerora, gizarte zerbitzuen arloko SIIS ikerketa zentroko zuzendaria izan da. Soziologia-ikerketa arlo horretan ''[[El problema de la deficiencia mental en Guipúzcoa]]'' (1973) eta ''[[Nacer en Guipúzcoa (comentarios sobre perinatalidad y prevención)]]'' (1981) ikerketa-lanen egile nagusia da. 1979-1983 bitartean zinegotzia izan zen Donostian [[Euskadiko Ezkerra]] alderdiarekin. Madalen Saizarbitoriaren aita da, bereharen lan batzuen itzultzailea izan denadenarena.

Saizarbitoriaren [[eleberri]]ek eragin handia izan dute [[euskal literatura]] modernoan. 1969an bere lehen eleberria plazaratu zuen: ''[[Egunero hasten delako]]''; [[abortu]]ari buruzkoa da, eta euskal literaturako lehen eleberri modernotzat jotzen da, hizkuntzaz eta gaiez guztiz berritzailea baitzen orduan. Eleberri horretan euskaraz ordu arte erabili gabeko teknikakteknikez erabilibaliatu zituenzen: Frantziako ''[[Nouveau Roman]]'' joeraren objektibotasuna eta, [[James Joyce]]ren eraginez, barne [[monologo|bakarrizketa]], elkarrizketen trataera, [[elipsi]]a eta [[flash-back]] delakoa<nowiki/>a, besteak beste.

''[[Ehun metro]]'' (1976) eleberrian aurreko bide berdinabera jarraitusegitu zuen. Eleberriak [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAko]] kide baten historia kontatzen du, flash-back teknika muturreraino eramanez eta elebitasuna baliabide estilistiko gisa erabiliz. Hori izan da euskal eleberri irakurrienetako bat; [[gaztelania]]ra, [[frantses]]era, [[italiera]]ra eta [[ingeles]]era itzuli da, eta oso eragin handia izan du ondorengo [[euskara|euskal]] eleberri eta kontakizunaren bilakaeran.