Ingelesen hilerria (Donostia): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
21. lerroa:
 
== Jatorria ==
[[Urgull]] mendian dagoen hilerri txiki honen jatorria ez dago argi, baina ofizialki bertan [[Britainiar Legio Laguntzailea|Britainiar Legio Laguntzaile]]ko soldadu britaniarren hilobiak daude, [[1836]]-[[1837]] bitartean Donostiako inguruetan [[Lehen Karlistaldia]]n gertatutako liskarretan hildakoak, izan ere gerra.

Gerra hau hastean ia [[Hego Euskal Herria]] osoa [[Karlismo|karlisten]] menpe geratu zen, hiriburuak izan ezik, [[kristinatar]]ren alde egin zutenak. Hau zela eta, [[Donostia]] setiaturik geratu zen, eta honen ondorioz [[Erresuma Batua]]k, kristinatarren aldea lagundu zuena, [[Britainiar Legio Laguntzailea]] zeritzon bolondres guda taldea bidali zuen hiria babesteko, Sir [[George Lacy Evans]]en agintzaritzapean.
 
Taldeak Donostiako inguruetan burutu ziren borroketan parte hartu zuen, eta arrakastak izan zituen zenbait gudutan, [[Lugarizko gudua|Aieteko gudua]]n, esaterako, baita porrotak ere, [[Oriamendiko gudua|Oriamendikoa]] nabarmenena izanik. [[1837]]an Legioa erretiratu zen, baina O´Conell koronelaren agintaritzapean bolondres batzuk geratu egin ziren Legio Berria osatuz, eta [[Andoaingo gudua]]n parte hartu zuten.
27 ⟶ 29 lerroa:
Beraz, liskar hauetan guztietan hildako britainiarrak [[Urgull]] mendiko magaletako batean ehorztea erabaki zen, ingelesen hilerria bezala ezaguna egingo zen tokian. Badago ere hilobi zibil bat eta [[Manuel Gurrea]] [[nafar]] [[mariskal]]aren beste hilobi bat.
 
Hala ere, hilerria aintzinagoa izan daitekeelaren teoria zabaldua dago, [[1813]]an [[Donostiako setioa]]n hildako frantziar zein britainiarrak toki honetan lurperatuak egon daitezkeelako. Urte honetan, [[Iberiar Penintsulako Gerra]]ren testuinguruan, [[Donostiako setioa]]n frantziarrek Urgulleko gotorlekuetatik aurre egin zioten britainiar eta portugaldar armaden erasoari.
Gertaera Frantziarreknabarmengarria da frantziarrek Bardocas baterian zaintzen zituztenzituztela haien zaurituak, eta preso britainiarrez inguratuinguratuta zutenzeukatela tokia, armada britainiarrak bonbardatuko ez zuelakoan,. bainaAzkenik azkenik bateriaBardocas bonbardatua izan zen., Bardocaseta bateria hau gaur egungo ingelesen hilerritik oso gertu dagoenez, bonbardaketa honetan hildakoak hilerri honetan ehortzi zutela argudiatu izan da.
Gainera, nahiz eta hilarrietakohilarri gehienetan 1836, 1837 edota 1838 urteak agertu, batean 1813 azaltzen da<ref name="blog1">{{Erreferentzia | abizena1 = Leclercq| abizena2 = Sáiz| izena1 = José María| izenburua = El cementerio de los ingleses de San Sebastián. Su Origen e Historia| itzulpen-izenburua = Donostiako ingelesen hilerria. Haren jatorria eta historia| url = http://comedurasdetarro.over-blog.es/article-el-cementerio-de-los-ingleses-de-san-sebastian-su-origen-e-historia-86393667.html
| sartze-data = 2016ko irailaren 7a| hizkuntza1 = es| data = [[2011]]ko [[urriaren 11]]a| urtea = 2011}}</ref>. Horregatik [[Lehen Karlistaldian]] Urgull mendian zegoen [[Iberiar Penintsulako Gerra]]ko hilerria erabili zela onartzen da.
 
Beste teoria batzuk hilerriaren jatorria [[Konbentzio Gerra]]n datatzen dute, Donostia hilabete batzuk frantziarren menpe egon baitzen, hauek [[Urgull]]eko magaletako bat hilerritzat erabiliko zutelakoan. Hala ere, garaiko deskripzioek ez dute hau aipatzen. Hilerriaren lehenengo aipamena Henry Wilkinsonek egin zuen [[1838]]an<ref name="blog1"></ref>.
 
== Historia ==
Hilerria [[1924]]ko [[irailaren 28]]an inauguratu zen, [[Maria Kristina Austriakoa]] erregina Donostian zelarik. Enbaxadore britainarrak [[Jurgi V.a Erresuma Batukoa]] erregearen mezu bat irakurri zuen, non [[Britainia Handia|Britainia Handiko]] erregeak egiten ari zen ekitaldia eskertzen zuen. Donostiako alkate zen [[Juan José Prado|Juan Jose Pradoren]] hitzaldia entzun ondoren, ekitaldeari amaiera emateko hiru soldadu konpainiak desfilatu ziren<ref>{{Erreferentzia| abizena = Sada| izena = Javier|izenburua=El cementerio de los ingleses|url=http://www.diariovasco.com/20080928/san-sebastian/cementerio-ingleses-20080928.html|sartze-data=2016-09-07|egunkaria=[[Diario Vasco]]|data =2008-09-28|urtea =2008|hila =urria|hizkuntza =es}}</ref>. Garai honetan ordura arte [[Alderdi ederEder]] parkean zegoen monumentu bat hilerrian ipini zuten, ehortzitako soldaduen oroimena goraipatzen zuten plakekin.
 
== Ingeles hilerria literaturan ==