Bali: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
127. lerroa:
 
== Historia ==
[[Gizakia]] duela 40.000-60.000 urte heldu zen Balira. Orain dela 4.500-3.000 urte, [[austronesiar hizkuntzak]] mintzatzen zituzten jendeak, jatorria [[Taiwan]]en edota hegoaldeko [[Txina]]n zituztenak, iritsi ziren. Austronesiarrek [[arroz]] laborantza eraman zuten uhartera, eta jatorrizko biztanle [[melanesiar]]rak, [[ehiztari-biltzaileak]], zokoraturik gelditu ziren<ref>{{erreferentzia|abizena= Karafet| izena= T. M. |abizena2= Hammer| izena2= M. F. |abizena3= Lansing| izena3= J. S.|url= http://tuvalu.santafe.edu/files/gems/ehlchronology/Karafet.pdf |izenburua= Austronesian migrations: some insights from Bali. |bilduma = University of Arizona, Tucson| argitaletxea= http://tuvalu.santafe.edu |sartze-data= 2016-9-3}}</ref>. Gero, [[kK. a. 100I. mende]]tik inguruanaurrera, hinduakBalik agertuharreman handia izan zuen [[India]]rekin; era horretan, [[Budismo]]a eta [[Shivaismo]]a iritsi ziren. uharteanGarai hartan eraiki zen [[subak]] izeneko ureztatze sistema<ref>{{erreferentzia|abizena= | izena= |url= http://whc.unesco.org/en/list/1194 |izenburua= Cultural Landscape of Bali Province: the Subak System as a Manifestation of the Tri Hita Karana Philosophy |bilduma = UNESCO World Heritage | argitaletxea= whc.unesco.org |sartze-data= 2016-9-3}}</ref>. Ekialdeko [[Java (uhartea)|Javako]] [[Majapahit inperioa|Majapahit inperio hinduarrak]] ([[1293]]-[[1520]]) [[1343]]an Balin kolonia bat eratu zuen. [[Majapahit inperioa]] [[1500]]an suntsitu zenean, biztanleak Balira migratu ziren.
 
Bali ikusi zuen lehendabiziko europarra [[Cornelis Houtman]] [[herbeheretar]]ra zen, [[1597]]an, nahiz eta [[portugal]]dar itsasontzi batek [[1585]]an [[Bukit]]eko kostaldean itsasperatu zuen. [[Herbehereak|Nederlandarrek]] merkataritza-kolonia eratu zuten eta [[XVII. mendea]]n [[India Ekialdeetako Konpainia nederlandarra]] hasi zen. [[Herbehereak|Nederlandarren]] kontrola zenbait guda kolonialen bidez finkatu zen ([[1846]]-[[1849]]).
 
[[1920ko hamarkada]]n Balin nazioarteko turismoa agertu zen. Baliko hondartzak famatuak dira munduan zehar, baita bere [[eskulangintza|artisautza]] edo ''Legong'' izeneko dantza. [[1948]]an, Bali [[Indonesia]] Ekialdeko zati bat bihurtu zen.
 
[[1948]]an, Bali [[Indonesia]] Ekialdeko zati bat bihurtu zen.
 
[[2002]]ko [[urriaren 12]], [[Kuta]]n [[Al Kaida|Al Qaedak]] bonba batzuk lehertu zituen, 202 pertsona hiltzen. Berriro, [[2005]]ean errepikatu zen.