19:16, 22 abuztua 2016ko berrikusketa aldatu Basatiak (eztabaida \| ekarpenak) 550 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		19:32, 22 abuztua 2016ko berrikusketa aldatu desegin Basatiak (eztabaida \| ekarpenak) 550 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
10. lerroa: == Portaera == Jatunak, ugaltze eta sabelaldi zein kumeen hezieran izan ezik, animalia bakartiak dira. Erditzea negu bukaeraren eta udaberri hasieraren arteko tartealdian suertatzen da, ernaldi luze baten ondoren. Ehiza -lurralde finkoak eta zabalkorrak dituzte, arren kasuan 1.000 km-raino zabal daitezkenak. Oso animalia aktiboak dira, mustelidoen artean oso arrunta den ezaugarri partekatua, jatunak une oro dabiltza mugimenduan, beraien lurralde zabalak bazterretik bazterrera miatzen gau eta egunez, janariaren ([[harrapakin]] zein [[Sarraskijale\|sarraski]]) bila. Egun batean 45 km egin dezakete beraien ibilaldietan, eta zenbait km iraun dezakete 15 km/h-ko abiadura etengabean. 28. lerroa: Lur lehorreko [[Mustelidae\|mustelido]] handiena da eta munduko bigarrena ([[Pteronura brasiliensis\|igaraba erraldoiaren]] atzetik). 65-100 cm luze da, bere isatsa 13-26 cm-koa izaki. Arrek 12-25 kg ~~pisatzzen~~pisatzen dute (18 kg batezbesteko pisua eta arruntena izanik) eta emeak %30 txikiagoak dira, 6-12 kg-dunak. === Indarra === Mustelido guztiek partekatzen duten indar ikaragarria eta desproportzionala dute. Beraiek baino 10 aldiz handiagoak diren animaliak ehizatzeko eta hiltzeko gai dira. Helduak direnean (eta batez ere arrek) ez dute etsai edo harrapari naturalik, agian otso talde batek bakarrik ehiza dezake eta hala ere ez litzaieke gauza erraza izango (ez dago ohiko menuan). Jatunak famatuak dira beraiek baino bi edota hiru aldiz handiagoak diren [[Puma\|pumak]], [[Otso\|otsoak]] eta [[Lehoinabar\|tundrako leopardoak]] ~~uxatzeko~~uxatu, ~~erasotzeko~~erasotu eta haien harrapakina euren muturretan ~~lapurtzeko~~lapurtzeagatik (3 alez osaturiko otso talde txikiei barne). Baita [[Hartz beltz\|hartz beltzei]] sarraskia lapurtzeko asmoz gogotsu ~~erasotzeko~~erasotzeagatik ere, eta egia esan, sarri baino gehiagotan geratzen dadira besteek harrapaturiko ehizarekin. Jatunak hiltzeraino borrokatuko dira janariarengatik (agian horregatik bere izena), eta esan bezala, siberiako tigre handiak, hartz handiak eta otso talde handiez aparte, bestelako inor ez da animalia hau arriskuan jartzeko gai, 20 kg-ko animalia txiki-ertaina izan arren. 41. lerroa: == Habitat == [[Ipar Amerika\|Ipar Amerikatik]] [[Eurasia\|Eurasiako]] tundretaraino hedatzen da. Lehen Europako iparraldean eta Ipar ~~Amerikako~~Amerika luze-zabalean oso hedaturik zegoen arren, egun iraungitua eta oso murriztua dago leku horietan, adibidez Ipar Amerikako zonalde batzuetan eta ia-ia Europako kontinente osoan. Horren atzean etsaitzat duen izaki bakarra dago: [[Gizaki\|Gizakia]]. Ilaje berezi hori lortzeko ehizak eragindakoa batez ere.

Jatun: berrikuspenen arteko aldeak