Arabiar Emirerri Batuak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t clean up, replaced: Herrialde infotaula berria → Herrialde infotaula using AWB
No edit summary
1. lerroa:
{{Coord|24|N|54|E|display=title}}
{{Herrialde infotaula
|ohiko_izen=Arabiar Emirerri Batuak
|nongo=Arabiar Emirerri Batuetako
|ohiko_izen_luze=Arabiar Emirerri Batuak
| bertako_izen = {{lang|ar|الإمارات العربيّةالعربية المتّحدةالمتحدة}}<br />(Al''{{transl|ar|Dawlat al-Imārāt al-‘Arabīyah'Arabīyah al-Muttahidah)Muttaḥidah}}''
|bandera_irudi=Flag_of_the_United_Arab_EmiratesFlag of the United Arab Emirates.svg
|armarri_irudi= Coat of arms of the United Arab Emirates.svg
|lema_nazional=
|ereserki_nazional= {{lang|ar|عيشي بلادي}}<br />"[[Ishy Bilady|Īšiy Bilādī]]"<br />{{small|"Gora ene aberria"}}
|ereserkia=
|mapa_irudi=LocationUnitedArabEmiratesUnited Arab Emirates (orthographic projection).pngsvg
|hizkuntzakhizkuntza_ofizialak=[[Arabiera]]
|hiriburua=[[Abu Dhabi]]
|dn=24 | mn=28 | N= N |de=54 |me=22 |W=E
|hiriburuaren_koordenatuak=24.4667° N 54.3667° E.
|hiri_handien=[[Dubai]]
| buru_titulu1 = Estatuburua
| buru_izen1 = [[Bin Zayed Al Nahayan]]
| buru_titulu2 = Lehen ministroa
| buru_izen2 = [[MohamedMohammed Binbin RachidRashid alAl MaktumMaktoum]]
|subiranotasun_mota=Independentzia
|subiranotasunaren_gertaerak=
|subiranotasun_urtea=[[{{data|1971]] [[abenduaren |12|2]]}}
|eremu_km2=83.600
|eremu_rankin=116.
|ur_portzentaia=<small>arbuiagarria</small>
|biztanle_zenbatespen = 5.779.760
|biztanle_zenbatespen_urte=2005
|biztanle_zenbatespen_rankin =136 93.
|biztanleria=2.563.212
|biztanle_zenbatespen_urte =2005 2015
|biztanle_zenbatespen_rankin=136.
|biztanle_errolda = 4.106.427
|biztanle_errolda_urte = 2005
|biztanle_errolda=
|biztanle_dentsitate_km2 = 99
|dentsitatea=30
|biztanle_dentsitate_rankin =141 110.
* |txanpon=[[Arabiar Emirerri Batuetako emirerriakdirham|Dirham]]
|txanpona=Dirhama
|txanpon_kode=AED
|ordu_eremu=UTC
38 ⟶ 39 lerroa:
|domeinua=ae
|aurrezenbaki=971
|gentilizioa=emirerribatuar<ref name="Euskaltzaindia"/>
|oharrak=
}}
'''Arabiar Emirerri Batuak'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ({{lang-ar|دولة الإمارات العربية المتحدة}}, ''{{transl|ar|Dawlat al-Imārāt al-'Arabīyah al-Muttaḥidah}}'') [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbileko]] estatu bat da, [[Arabia|Arabiar penintsulako]] hego-ekialdean kokatua, [[Persiar golkoa]]ren ertzean. Lur azpian [[petrolio]] asko du, emirerrietako ia aberastasun bakarra eta diru-iturri garrantzitsuena. Mugakide ditu [[Oman]] eta [[Saudi Arabia]]. Hiriburua [[Abu Dhabi]] da.
 
1971z geroztik da independentea, eta Persiar golkoaren ertzeko bederatzi printzerrietako (emirerrietako[[emirerri]]etako) zazpi ditu bere barnean: [[Abu Dhabi]], [[Ajman]], [[Dubai]], [[Fujaira]], [[Ras al-Khaima]], [[Xarja]] eta [[Umm al-Qaiwain]].
 
Mugakide ditu iparraldean Qatar, Oman eta Persiar golkoa; ekialdean, [[Oman]]; hegoaldean eta hego-mendebaldean, [[Saudi Arabia]].
[[Erlijio]]aren aldetik [[musulman]]ak dira emirerribatuarren %&nbsp;96; kristauak, hinduak eta beste batzuk, %&nbsp;4.
 
52 ⟶ 53 lerroa:
Gaur egun herrialdea osatzen duten [[emirerri]]ak [[Erresuma Batua]]ren babespeko lurraldeak izan ziren 1852tik aurrera. 1971n independentzia lortu zuten gaur egun herrialdea osatzen duten zazpi emirerrietako seik, eta, bat eginik, gaur egungo estatua osatu zuten. Emirerri Batuetako zazpi estatuek zeinek bere erregea dute, eta Soberanoen Batzorde Nagusian biltzen dira guztiak; batzorde horretan hautatzen dira presidentea eta presidenteordea.
 
1981. urtean Emirerri Batuek Golkoko Estatuen Kooperazio Batzordean parte hartu zuten. Emirerri Batuek [[Irak]] babestu zuten Iranen kontrako gerran, baina beldur ziren Iranek [[petrolio]]aren bidea blokeatuko ote zien. 1982an, defentsa-hitzarmen bat izenpetu zuten Saudi Arabiarekin. [[Iran-Irak gerrangerra]]n (1980-1988) aurrekontuaren % 6060a defentsarako erabili zuten. Hala ere, saiatu dira nolabaiteko neutraltasuna gordetzen eta Iranekiko petrolio- eta merkataritza-harremanak mantentzen.
 
Irakek [[Kuwait]] inbaditu zuenean (1990eko abuztua) Emirerriek babesa eman zieten kuwaitar iheslariei, eta baita frantses eta britainiar gudarosteei ere. [[Golkoko GerranGerra]]n (1991), bai diruz bai gudarosteak bidaliz hartu zuten parte. Dena dela, parte-hartze horren ondoriozko ekonomiaren ahultzeak ez zuen luzaro iraun. Emirerri Batuen barruko bizitza politikoari dagokionez, fundamentalismo [[islamismo|islamistak]] indar handia hartu du azken urteetan, eta lege islamikoa ezarri da orain arte epaitegi zibilen esku zeuden zenbait alorretan.
 
== Banaketa administratiboa ==
{{sakontzeko|Arabiar Emirerri Batuetako emirerriak}}
 
<center>
{| class="wikitable"
83 ⟶ 84 lerroa:
|}
</center>
 
== Hiri handienak ==
{{Hiri handienak
| name = Arabiar Emirerri Batuetako hiririk handienak
| country = Arabiar Emirerri Batuak
| stat_ref = 2008ko datuak
| list_by_pop =
| div_name = Emirerri
| div_link =
 
| city_1 = Dubai | div_1 = Dubai (emirerria){{!}}Dubai | pop_1 = 2.106.533 | img_1 = Dubai skyline 2015 (crop).jpg
| city_2 = Abu Dhabi | div_2 = Abu Dhabi (emirerria){{!}}Abu Dhabi | pop_2 = 1.935.234 | img_2 = Abu Dhabi Skyline from Marina.jpg
| city_3 = Xarja (hiria){{!}}Xarja | div_3 = Xarja | pop_3 = 1.332.455 | img_3 = Abu Dhabi Corniche Skyline.jpg
| city_4 = Al Ain | div_4 = Abu Dhabi (emirerria){{!}}Abu Dhabi | pop_4 = 580.000 | img_4 = Green Mubazzarah.JPG
| city_5 = Ajman | div_5 = Ajman | pop_5 = 403.923
| city_6 = Al Gharbia | div_6 = Abu Dhabi (emirerria){{!}}Abu Dhabi | pop_6 = 290.450
| city_7 = Ras al-Khaima | div_7 = Ras al-Khaima | pop_7 = 230.903
| city_8 = Fujairah | div_8 = Fujairah | pop_8 = 145.940
| city_9 = Dibba | div_9 = Fujairah | pop_9 = 78.200
| city_10 = Umm al-Qaiwain | div_10 = Umm al-Qaiwain | pop_10 = 72.936
}}
 
== Ekonomia ==
88 ⟶ 110 lerroa:
Munduko lurralderik aberatsenetakoa da; [[petrolio]]a da bertako ondasun ia bakarra. Eskualde honetako ohiko ekonomia jarduerak [[basamortu]]koak ziren, nomadenak askotan: [[datil]]en bilketa, [[perla|perlen]] arrantza, [[gamelu]] zaintza eta [[arrantza]]. Baina 1960ko hamarraldian, munduko petrolio-eskualde nagusietakoa bihurtu zen, eta, geroztik, petrolioaren industriak sortzen ditu lanpostu eta aberastasun gehienak. Arabiar Emirerri Batuak [[LPEE]]ko ([[LPEE|Lurralde Petrolio Esportatzaileen Erakundea]]) kide dira. 1990ean, [[Golkoko Gerra]]ren ondorioz atzerriko kapitalek alde egin zuten, baina berehala itzuli ziren eta Emirerrien ekonomiak gorantz jarraitu zuen. Harrezkero, nabarmen aldatu da herrialdearen egoera, eta Europako mendebaldeko herrialdeetakoen antzeko biztanleko errenta du gaur egun.
 
Gobernua beste diru-iturri batzuk sendotzeko ahaleginak egiten ari da, petrolio-erreserba mugatuekiko mendekotasunetik askatzeko, eta indar handia hartzen ari da ||[[turismo]]a.
 
== Ikus, gaineraErreferentziak ==
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/10/4}}
{{commonskat}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
* [[Arabiar Emirerri Batuetako emirerriak]]
 
== Kanpo- loturak ==
{{commonskat}}
* [http://www.jalgi.com/atlasa/estatuak.html Jalgi.com atlasa] datuak, mapak eta irudiak
{{CIA|ae}}
== Erreferentziak ==
{{Elhuyar-HPS 2012 | data=2012/10/4}}
 
[[Kategoria:Arabiar Emirerri Batuak| ]]