Bare (organoa): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Josu (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
5. lerroa:
Fisiologikoki, bi funtzio nagusi ditu. Batetik, [[globulu gorri|eritrozitoen]] erregulazioa: globulu gorri zaharren suntsipenaz arduratzen dira eta bere barnean odol-biltegia dauka horretarako. Bestetik, [[immunitate-sistema]]ren zati garrantzitsua osatzen du, eta bere gabeziak babesgabe utz gaitzake infekzio zehatz batzuen aurrean.
 
Ehun konjuntibozko gune bat du bareak; gune horren bi irtenune barearen barrunbera sartzen dira eta bitan banatzen dute mamia: mami zuria barnealdean, eta mami gorria aurrekoaren inguruan. Organismoaren babeserako garrantzi handiko organoa da barea. Gauza frogatua da [[umeki]]arengan, laugarren hilabetetik zazpigarrenera bitartean, odolaren morfologia gai guztiak sortzen laguntzen duela. Jaioz geroztik [[linfozito]]ak eta agian [[monozito]]ak besterik ez ditu neurtzen. Baina gaixoaldietan gerta daiteke bareak berriro odolgintza eginkizuna hartzea. [[Fagozito|Zelula fagozitatzaileenfagozitatzaile]]en bidez hainbat [[mikroorganismo]] deuseztatzeko eta antigorputzak[[antigorputz]]ak sortzeko gaitasuna du. Odolaren zelulak kontrolatzen ditu, [[globulu zuriakzuri]]ak sortzen eta gastatutako [[globulu gorriakgorri]]ak deuseztatzen baititu. Odolaren biltegia ere bada barea; odol asko biltzen duen zain sarea du, hala behar denean, ariketa fisikoak egiten direnean adibidez. Kasu horietan, bareak min ematen du. Gorputzaren zenbait eritasunen ondorioz barearen hantura izaten da eta barean bertan ere sor daitezke gorabeherak; behar den tokian ez badago, barea kutsatzen denean, etab.
 
Etimologikoki, ordain greziar klasikoa σπλήν ([[alfabeto greko]]an) da, ''"spleni"'' alegia, eta [[latin]]ez ordea ''"lien"''. Hala ere, gaur egungo izenak hitz horietatik hizkuntza erromantzeetan aldentzen dira, hala nola ''"bazo"'' [[gaztelania]]z eta ''"baço"'' [[portuges]]az eta ''"rate"'' [[frantses]]ez. Eredu klasikoetatik etorriak, bestela, [[ingeles]]ezko ''"spleen"'', eta [[esperanto]]zko ''"lieno"'' ditugu.