Royal Air Force: berrikuspenen arteko aldeak

|+ <big>'''Erresuma Batuko ErregerenAireko AireErrege Armada'''</big>

'''Royal Air Force (RAF)''' ([[euskara]]z ''[Erresuma Batuko] ErregerenAireko AireErrege Armada'') [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] aire[[aireko armada]] da. etaMunduko aireaireko armada independenterikindependente guztien artetik zaharrena,<ref name="Royal Air Force 90th Anniversary">[http://www.royal-air-force-90th-anniversary.co.uk/history.asp Royal Air Force 90th Anniversary] History of the RAF</ref> [[1918]]ko [[apirilaren 1]]ean sortuasortu baitzuten.<ref>{{erreferentzia|sartze-data=2010-05-24|izenburua=RAF History Timeline 1917 to 1918|argitaletxea=Erresuma Batuko Defentsa Ministerioa|url=http://www.raf.mod.uk/history_old/line1917.html}}</ref>

1.114 hegazkin ditu (2010) eta, 2009tik aurrera, 44.300 eregularekoerregularreko indarra du,<ref name="dasa.mod.uk">{{erreferentzia|url=http://www.dasa.mod.uk/applications/newWeb/www/index.php?page=48&thiscontent=160&date=2010-03-12&pubType=1&PublishTime=09:30:06&from=home&tabOption=1 |izenburua=Defence Analytical Services and Advice: UK Armed Forces Monthly Manpower Statistics |argitaletxea=Dasa.mod.uk |data= |sartze-data=2010-10-22}}</ref> eta 2500 borondatezko. Hegazkinen eta langileriaren geihengoa Erresuma Batuan daude, baina beste guztiak operazioetan daude (nagusiki [[Herrick Operazioa|Afganistan]] eta [[Ekialde Hurbila]]) edo atzerriko egonaldi luzetako baseetan (Ascension Irletan, Canadan]], Cyprusen, Diego Garcian, Gibraltaren, Falkland ireltanuharteetan eta Alemanian).

RAF-arenRAFen misioa Erresuma Batuko defentsa ministerioaren (MoD) helburuak bermatzea da, direla "Erresuma batuko eta itsasoz bestaldeko lurraldeen segurtasuna eta defentsa bermatzea, espezialki terrorismoaren kontra, atzerrikoGobernuaren gobernuekoatzerri politikei laguntzeko, espezialki bakea eta segurtasun nazionalean beharrezkoa den ahalmena ematea."<ref>Defence Analytical Services Agency [http://www.dasa.mod.uk/natstats/ukds/2005/glossary.html The MOD Mission]</ref>

RAF-a 1918ko apirilaren 1ean sortu zen Aireko Errege-Aire GorputzaGorputzaren eta Itsasoko Aireko Errege Aire Zerbitzuaren fusioarekin. Aireko Errege-Aire Gorputza Errege- Ingeniarien dibisio bat zen, Britainiar Armadaren kontrolpean. Itsasoko Errege-Aire Zerbitzua Armadaren baliokidea zen. Bi unitateak fusionatzeko eta indar armatu independente bat sortzeko erabakia Lehen Mundu Gerrako gertaerei aurre egiteko erantzuna izan zen. Gerra honetanhartan aire bidezko boterea erabakigarria zela erakutsi zuen lehen aldiz. Sortu berrikoAireko Errege-Aire IndarraIndar sortu berria boteretsuena izan zen bere garaian, 20.000 aireontzi zituen, eta Gerragerra arteko garaia nahiko baketsua izan zen RAF-arentzatRAFentzat, Britainiar Inperioan garrantzi gutxiko ekintzetan parte hartuz.

[[Fitxategi:Spitfire mk2a p7350 arp.jpg|thumb|left| [[Supermarine Spitfire|Spitfire]]-ren hegazkinaren forma adierazgarria,. [[Britainiako BatailanGudua]]n parte-hartze garrantzitsua izan zuenazuten Spitfire motako hegazkinek.]]

RAF-ekRAFek Afganistanen eman zuen zerbitzua, non lehenengo aldiz egin zen hiritarren ebakuazioa 1928an. 1936 urtean, RAF agintaritzaren berrantolaketaren ondorioz, Borroka Agintaritza (''Fighter Command''), Bonbardaketa Agintaritza (''Bomber Command'') eta Kostaldeko Agintaritza (''Coastal Command'') sortu ziren. ItsasItsasoko AireAireko sekzioa RAFetik banandu eta Flotaren AireAireko Arma (''Fleet Air Arm'') deitzera igaro zen, Errege Armadaren menpe.

RAFek hazkunde azkarra izan zuen Alemania Naziaren aurkako gerrak eztanda egin zuenean 1939an. Honela, britainiarBritainia aireHandiaren aireko tripulazioak Nazio Mankomunitatean (Commonwealth-ean alegia) entrenatu ziren Commonwealth-aren AireAireko Entrenamendu Planean zehar eta eskuadroi osoak, hala nola hamarna mila soldadu bidali ziren komisio zerbitzua betetzera Commonwealth-eko beste herrialdetako airezko indar armatuetan. Soldadu hauekin beste hainbat soldaduk bat egin zuten, horietako asko Europar kontinentean naziek okupaturiko herrialdetatik ihes egin zutenak.

RAF-a existitzearen arrazoia definitu zuen uneetariko bat Ingalaterrako Batailan eman zen. 1940ko udan, RAF-akRAFek Luftwaffe-renLuftwafferen erasoaldiak egotzi zituen, historian zehar agian aireinoizko aireko kanpaina luze eta konplikatuenetarikoakorapilatsuena izan zen izandakoanhartan. Lorpen horrek nabariki atzeratu zituen alemaniarren planak Ingalaterra inbaditzeko (Itsas Lehoi Operazioa) eta Bigarren Mundu Gerraren bilakaera eraldatzea posible egin zuen; ingelesen ahalegin militarra -''Ardatza''ren potentzien aurka- jarrai zedin posible egin zuen, Sobietar Batasunak eta Estatu Batuak gerran parte hartzea erabaki zuten arte, orduan indar-oreka Aliatuen alde hautsi baitzen.

RAF-arenRAFen esfortzu handiena gerran zehar Alemaniaren aurkako bonbardaketa estrategikoaren kanpaina izan zen. 1942ko maiatzak 31tik aurrera, RAF-arenRAFen Bonbardaketa Agintaritza eskala handiko gau-erasoaldiak zuzentzeko gai izan zen. 1000 hegazkin arte ere inplikatu zituen, zeinetatik asko lau motoretakomotorretako bonbaketari astun berriak ziren. Gerraren azken hilabeteetan zehar, Alemaniako hirien aurkako erasoen etikaren inguruan eztabaida handia dago; adibideetako bat Dresdeko Bonbardaketa dugu.

Bigarren Mundu Gerraren ondoren, RAF-a beste berrantolaketaren mende egon zen; batik bat, aireaireko gerraren aurrerapen teknologikoen ondorioz ehiza-hegazkinak eta erreakzio bonbaketariak sortu baitziren. Britainiarrek arma nuklearrak garatu eta gero, RAF-ekoRAFeko V bonbaketarien eskuadroiek disuasioko armategi nuklearraren garraioaren erantzukizuna bereganatu zuten, Errege Armadaren Polaris motako itsaspekoak (submarinoak)[[itsaspeko]]ak garatzen ziren bezala. 1968an Polaris submarinoakitsaspekoak martxan jarri zirenetik, RAF-arenRAFen funtzio nuklear-estrategikoa maila taktikora murriztu zen, WE177 grabitate lehergailuen erabileraz. Funtzio taktikoa V bonbaketariek jarraitu zuten 80ko hamarkada hasieratik, 1998 urtera arte Tornado GR1 ehiza-bonbaketariengatik.

RAF-arenRAFen funtzio nagusia Gerra Hotzean Europaren defentsa izan zen, Sobietar Batasunaren eraso potentzialen aurka. Britainiar Inperioaren gainbeherarekin, mundu mailako operazioen irismena murriztu zen eta Ekialde Urruneko RAF-a 1971ko urriaren 31an disolbatu zen.

Aurrekoa gorabehera, RAF-ekRAFek borrokaldi askotan hartu zuen parte Gerra Hotzean zehar. RAF-enRAFen eginbeharra Koreako Gerran txikiagoa izan zen, zeinetan ontzi flotatzaileak parte hartu zuten. 1956ko Suez-ekoSuezko Krisialdia, halere, RAF-a parte hartzeko aukera izan zen. Orduko operazioetararakooperazioetarako, TxipreZipre eta Maltan basea zuten hegazkinak erabili zituen. 60 hamarkada hasieran, Malasia-Indonesia gatazkak (Konfrontasi) RAF hegazkinen erabilera eskatu zuen, baina diplomazia eraginkorrari eta alde bietako gertaera batzuen ignorantzia selektiboari esker, gatazkak ez zuen erabateko gerran bukatu

1982ko Malvinetako Gerran Ejerzitoak eta Armadak hartu zuten parte nagusiki, izan ere, bataila lurraldea RAF hegazkinen eragin eremutik kanpo aurkitzen zen. Hala ere, RAF hegazkinak Ascension uhartean hegazkinak zabaldu ziren eta Armadaren hegazkin-ontzian. Misio garrantzitsuenak gatazka honetan “''Black Buck''” erasoaldiak izan ziren, Ascension Uhartean basea zuten Avro Vulcan hegazkinez baliatuz. Edonola ere, RAF-akRAFek beste hainbat zerbitzu eman zituen gatazkan zehar egin beharreko ahalegin logistiko ikaragarrian, Malvina Uharteetako helikopteroen bitartez, HMS Hermes hegazkin-ontzitik hegaz egiten zuten Harrier GR3en bidez eta itsas-patruilako hegazkinak, hegazkin zisterna flotarekin.

1991an, RAFeko 100 hegazkinek Golkoko Gerran hartu zuten parte. Gatazka hori zedarri izan zen RAF historian zehar, izan ere, RAFek lehen aldiz erabili zuen zehaztasunez gidatutako munizioak kantitate adierazgarrian. Geroago, 1999an, Kosovoko Gerraren ondorioz RAFaRAF Europan zabaldu zen Bigarren Mundu Gerratik. Afganistango inbasioan, 2001ean, RAF-akRAFek Estatu Batuei laguntza eman zion, zisterna eta errekonozimendu hegazkinez hornituz.

Irak-eko inbasioan, RAF-akRAFek eskala handiko zabaltzea burutu zuen Estatu Batuetako Aireko Armadaren mesedetan. RAF-arenRAFen galera bakarrak istripuen eta alde bereko erasoen ondorioz eman ziren, RAF-ekoRAFeko Tornado bat ''Patriot'' misil estatubatuar batengatik suntsitua izan zenean, alegia.