Delta Cephei: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t barne lotura zuzenketa
No edit summary
1. lerroa:
{{Starbox begin
'''Delta Cephei''' (δ Cephei) [[Cepheus (konstelazioa)|Cepheus]] [[konstelazio]]ko laugarren [[izar]]ra da bere irudizko magnitudearen arabera. [[Zefeida izar aldakor]]ren eredua da, izar mota honi izena ematen diona. Mota honetako izarren artean aurkitutako bigarrena izan zen, [[Eta Aquilae]]ren ondoren, eta gure [[eguzki]]tik gertuen dagoen mota honetako izarra da.
| name = Delta Cephei
}}
{{Starbox image
| image=
{{Location mark
|image=Cepheus constellation map.svg
|float=center
|alt=
|label=
|position=right
|width=280
|mark=Red circle.svg
|mark_width=10
|mark_link=δ Cephei
|x=613|y=1062
}}
|caption=Location of δ Cep (circled)
}}
{{Starbox observe 2s
| component1 = δ Cep A
| epoch = [[J2000.0]]
| constell = [[Cepheus (konstelazioa)|Cepheus]]
| ra1 = {{RA|22|29|10.26502}}
<ref name=aaa474_2_653>{{erreferentzia | izena=F. | abizena=van Leeuwen |data=2007ko azaroa | izenburua=Validation of the new Hipparcos reduction | aldizkaria=Astronomy and Astrophysics | liburukia=474 | alea=2 | orrialdea=653–664 | bibcode=2007A&A...474..653V | doi=10.1051/0004-6361:20078357|arxiv = 0708.1752 }}</ref>
| dec1 = {{DEC|+58|24|54.7139}}<ref name=aaa474_2_653/>
| appmag_v1 = 4.07 (3.48&ndash;4.37) / 7.5
| component2 = δ Cep C
| ra2 = {{RA|22|29|09.248}}<ref name=aaa474_2_653/>
| dec2 = {{DEC|+58|24|14.76}}<ref name=aaa474_2_653/>
| appmag_v2 = 6.3}}
{{Starbox character
| class = F5Ib-G1Ib<ref name=engle>{{erreferentzia | doi = 10.1088/0004-637X/794/1/80| izenburua = THE SECRET LIVES OF CEPHEIDS: EVOLUTIONARY CHANGES AND PULSATION-INDUCED SHOCK HEATING IN THE PROTOTYPE CLASSICAL CEPHEID δ Cep| aldizkaria = The Astrophysical Journal| liburukia = 794| orrialdea = 80| urtea = 2014| abizena1 = Engle | izena1 = S. G. | abizena2 = Guinan | izena2 = E. F. | abizena3 = Harper | izena3 = G. M. | abizena4 = Neilson | izena4 = H. R. | abizena5 = Evans | izena5 = N. R. |arxiv = 1409.8628 |bibcode = 2014ApJ...794...80E }}</ref> + B7-8<ref name=evans>{{erreferentzia | doi = 10.1088/0004-6256/146/4/93 | izenburua= BINARY CEPHEIDS: SEPARATIONS AND MASS RATIOS IN 5 M ☉ BINARIES | aldizkaria=The Astronomical Journal | urtea=2013 | liburukia=146 | alea=4 | orrialdea=93 | izena=Nancy Remage | abizena=Evans|arxiv = 1307.7123 |bibcode = 2013AJ....146...93R }}</ref>
| r-i = <!--R-I color-->
| v-r = <!--V-R color-->
| b-v = 0.60
| u-b = 0.36
| variable = [[Zefeida izar aldakor|Zefeida]]
}}
{{Starbox astrometry
| radial_v = -16.8<ref name=anderson15>{{erreferentzia | izena=R.I. | abizena=Anderson | data=2015eko maiatza | izenburua=Revealing δ Cephei's Secret Companion and Intriguing Past | aldizkaria=The Astrophysical Journal | liburukia=804 | orrialdea=144–155 | bibcode= 2015ApJ...804..144A| doi=10.1088/0004-637X/804/2/144 | arxiv=1503.04116 }}</ref>
| prop_mo_ra = +15.35<ref name=aaa474_2_653/>
| prop_mo_dec = +3.52<ref name=aaa474_2_653/>
| parallax = 3.77
| p_error = 0.16
| parallax_footnote = <ref name=aaa474_2_653/>
| dist_ly = {{nowrap|887 ± 26}}
| dist_pc = {{nowrap|272 ± 8}}
| absmag_v = {{nowrap|–3.47 ± 0.10}} {{nowrap|(–3.94 - –3.05)}}
}}
{{Starbox detail
| component1 = δ Cep A
| mass = {{nowrap|4.5 ± 0.3}}
| radius = 44.5
| gravity =
| luminosity = ∼2000
| temperature = 5,500&ndash;6,800
| metal_fe = +0.08
| rotational_velocity = 9
| age_myr = ~100
| component2 = δ Cep B<ref name=anderson15/>
| mass2 = 0.2 - 1.2
| component3 = δ Cep C
| luminosity3 = 500
| temperature3 = 8,800
}}
{{Starbox orbit
| reference = <ref name=anderson15/>
| name = δ Cep B
| primary = δ Cep A
| period = 6.03
| eccentricity= 0.647
| k1 = 1.509 ± 0.2
| name3 = Delta Cephei C
| period3 =
| axis3 =
| axis_unitless3 = 12,000 [[Unitate astronomiko|UA]]
| eccentricity3 =
| inclination3 =
| node3 =
| periastron3 =
| periarg3 =
| mass3 =
}}
{{Starbox catalog
| names = 27 Cephei, Alrediph, Al Radif, Cepheidus Prototypus, [[Bonner Durchmusterung|BD]]+57&nbsp;2548, [[Fifth Fundamental Catalogue|FK5]]&nbsp;847, [[Henry Draper catalogue|HD]]&nbsp;213306, [[Hipparcos|HIP]]&nbsp;110991, [[Harvard Revised catalogue|HR]]&nbsp;8571, [[Smithsonian Astrophysical Observatory Star Catalog|SAO]]&nbsp;34508.
}}
{{Starbox reference
| Simbad = delta+Cep
}}
{{Starbox end}}
'''Delta Cephei''' (δ Cep, δ Cephei) [[Cepheus (konstelazioa)|Cepheus]] [[konstelazio]]ko laugarren [[izar]]ra da bere irudizko magnitudearen arabera. [[Zefeida izar aldakor]]ren eredua da, izar mota honi izena ematen diona. Mota honetako izarren artean aurkitutako bigarrena izan zen, [[Eta Aquilae]]ren ondoren, eta gure [[eguzki]]tik gertuen dagoen mota honetako izarra da.
 
[[John Goodricke]]k [[1784]]an jada ikusi zuen izar honen aldakortasuna, zehaztasuneko erlojuko 5 egun, 8 ordu 47 minutu eta 32 segundukosegundoko [[oszilazio periodo|periodo]] batean gertatzen dena. [[Izar aldakor]]ren artean bere dizdiradistira aldaketa (3,5 eta 4,3 artean) begi hutsez, beste tresnarik gabe ikus daitekeen gutxietako bat da.
 
Delta Cepheik hurrenez hurren 7 eta 13ko magnitudeko bi izar ditu lagun, horietako lehenarekin (41 [[arku segundusegundo]]ra dagoena) [[izar bitar]] bat osatzen duela uste delarik. Biak ala biak soilik [[infragorri]]an ikus daitekeen [[nebulosa]] batek inguratzen ditu, 21.000 [[unitate astronomiko]]ko tamainarekin eta [[talka uhin]] bat gogorarazten duen itxurarekin, izar honen masa galeraren ondorioz sortuko zena.
 
Delta Cephei motako izar aldakorren ikerketak astronomoei informazio baliotsua eman die, batez ere distantzia astronomikoak neurtzeko.
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
 
{{zerua|22|29|10.26502|+|58|24|54.7139|887}}
 
[[Kategoria:Izarrak]]