Mahoma: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →Hejira |
No edit summary |
||
34. lerroa:
=== Jainkoaren profeta ===
[[610]] aldean, Mahomak 40 urte zituela, [[Gabriel goiaingerua]] ({{lang-ar|جبريل}}, ''Jibril'') azaldu omen zitzaion, Mekatik gertu dagoen mendi batean<ref name="pignon"></ref>. Jainkoak ([[Allah]]-k) bidaltzen zizkion bertsoak buruz ikasi eta behin eta berriro errepikatzeko agindua jaso zuen; geroago, bertso horiek [[Koran]]ean idatzi ziren. Gabrielek azken profeta zela esan zion, eta Jainkoaren hitza predikatzen hasi behar zuela. Mekako biztanleek jarraitzen zuten betidaniko politeismoaren aurrean, erlijio berri hau [[monoteismo|monoteista]] zen<ref name="lut"></ref>, eta Azken Epaiaren Eguna iragartzen zuen.
Koranaren arabera, Mahoma analfabetoa zen (''ummi''). Gabrielek agertu zion Jainkoaren hitza errezitatzen zien jarraitzaileei, eta hauek behin eta berriro errepikatuz memorizatu egin zuten. Profeta hil zenean, inongo aldaketarik gabe jaso nahian, idatziz jarri zuten; hartatik aldentzen ziren bertsioak, [[Uthman ibn Affan]] kalifaren garaian (651-652an) galeraziak izan ziren<ref name="lut2">{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= http://www.euskara.euskadi.eus/r59-lurcontd/eu/contenidos/termino/_c03577/eu_k_2649/k2649.html |izenburua= Koran |bilduma = Lur Hiztegi Entziklopedikoa, Creative Commons Aitortu 3.0 Espainia lizentzia | argitaletxea= euskara.euskadi.eus |data= 2016-7-1}}</ref>. Mahomak ez zituen aurrez aurre judu eta kristau erlijioak ukatzen, baina Jainkoak bera bidali zuela zioen, bere irakaskizunak osatu eta hobetzearren.
41. lerroa:
{{sakontzeko|Hejira}}
[[Fitxategi:Siyer-i Nebi 151b.jpg|thumb|250px|Mahoma, Kaaban (Nakkaş Osman, [[1595]] inguru, [[Istanbul]]).<br />[[XVI. mende]]tik aurrera, Mahomaren aurpegia beloz estalia irudikatzen hasi zen.]]
Senideak izan zituen lehen jarraitzaileak, eta ondoren esklabo eta beduino asko elkartu zitzaizkion<ref name="lut"></ref>. Jarraitzaileak ugaritzea mehatxu izaten hasi zen tribuetako buruzagientzat. Tribu
Bizitza arriskutsu bihurtu zen, eta Mahomaren jarraitzaileek Mekako merkatarien biolentzia pairatu zuten. [[619]]an, Jadiya, Mahomaren emaztea, eta osaba Abu Talib hil ziren. ''Tristuraren urtea'' deitu izan zaio. Bere burua arriskuan ikisirik, Mahoma [[Ta'if]]eko [[oasis]]era joan zen babes bila; baina bertako biztanleek egotzi zuten, ezbaitzuten haserretu nahi Mekako merkatariekin<ref name="herod"></ref>. Horren ondoren, [[Jathrib]]eko dizipulu batzuekin jarri zen harremanetan; 622ko ekainaren 23an, [[Aqaba]]n, [[Itsaso Gorria]]ren bazterrean, hitzarmen bat sinatu zuen Jathribeko ordezkariekin, Mekatik 400 km iparraldera zegoen oasis-herri horretan (geroago [[Medina]] deitua), Mahomaren 70 jarraitzaile onartzeko<ref name="herod2">{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= https://www.herodote.net/16_juillet_622-evenement-6220716.php |izenburua= L'Hégire et la fuite de Mahomet à Médine |bilduma = | argitaletxea= herodote.net|data= 2016-7-1}}</ref>.
622ko uztailaren 16an abiatu ziren Mekatik Mahoma eta bere jarraitzaileak<ref name="herod2"></ref>; ihes hori, [[Hejira]] ({{lang-ar|هجرة}}), musulmanen egutegiaren hasiera urtetzat hartzen da harrezkero. Han eite politikoa hartu zuten profetaren ekintzek. Komunitate politiko-teokratiko baten buru bilakatu zen, aldi berean profeta eta agintari zela. Mahomaren lana ez zen jadanik fede berria zabaltzera mugatu<ref name="lut"></ref>.
=== Ezkontza politika eta egonkortasuna ===
| |||