Mahoma: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
21. lerroa:
| datu gehigarriak =
}}
 
'''Mahoma''' edo '''Mahomet'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref>, izen osoa '''Abu l-Qasim Muhammad ibn Abd Allah al-Hashimi al-Qurashi''' ({{lang-ar|محمد}}, transliterazioa: ''Muḥammad''; [[Meka]], [[Arabia]], gaur egun [[Saudi Arabia]], [[570]]eko [[apirilaren 26]]aren inguruan - [[Medina]], Arabia, [[632]]ko [[ekainaren 8]]a) [[Islam]]ren sortzailea eta [[profeta]] nagusia da<ref name="lut">{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= http://www.euskara.euskadi.eus/r59-738/eu/contenidos/termino/_c03977/eu_m_0226/m0226.html |izenburua= Mahoma edo Mahomet |bilduma = Lur Hiztegi Entziklopedikoa, Creative Commons Aitortu 3.0 Espainia lizentzia | argitaletxea= euskara.euskadi.eus |data= 2016-6-30}}</ref>.
 
31 ⟶ 30 lerroa:
 
Gaztaroan, [[Damasko]] eta Meka artean aritu zen merkataritza lanetan, [[Khadija]]ren esanetara. Khadija, Juwaylid ({{lang-ar|خديجة بنت خويلد}}) merkatariaren alaba, alargun aberatsa zen, Mahomak baino 20 urte gehiago zituena. Mahomak 25 urte zituelarik, Khadijarekin ezkondu zen; lau alaba izan zituzten<ref name="pignon"></ref>: Zainab, Ruqayyah, Umm Kulzum eta Fatima<ref>Fatimak izena eman zion [[Fatimitar Kaliferria|Fatimitar Kaliferri]] [[xiita]]ri; izan ere, fatimitarrek Fatima eta [[Ali ibn Abi Talib|Aliren]] ondorengotzat zuten beren burua.</ref>. Bi seme ere izan zituztela dirudi, Al-Qasim eta Abdullah, baina berehala hil ziren; zazpigarren ume bat ere izan zuen Medinan, Mariyah Al-Qibtia [[kopto]]arekin: Ibrahim. Seme hau ere oso gazterik hil zen, 17 edo 18 hilabete zituelarik.
 
Mahomak Arabiatik [[Siria]]ra zihoazen [[karabana (merkataritza)|karabanak]] antolatzen zituen, eta baliteke batzuetan bera ere joatea. Mekara iristen ziren [[judu]] eta [[kristau]]ekin hitz egiteko aukera asko izan zuenez gero, [[Biblia]] nahiko ongi ezagutzen zuen<ref name="herod">{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= https://www.herodote.net/Mahomet_570_632_-synthese-127.php |izenburua= Mahomet (570 - 632) |bilduma = | argitaletxea= herodote.net|data= 2016-7-1}}</ref>.
 
=== Jainkoaren profeta ===
[[610]]-[[611]] aldean, Mahomak 40 urte zituela, [[Gabriel goiaingerua]] ({{lang-ar|جبريل}}, ''Jibril'') azaldu omen zitzaion, Mekatik gertu dagoen mendi batean<ref name="pignon"></ref>. Jainkoak ([[Allah]]k) bidaltzen zizkion bertsoak buruz ikasi eta behin eta berriro errepikatzeko agindua jaso zuen; geroago, bertso horiek [[Koran]]ean idatzi ziren. Gabrielek azken profeta zela esan zion, eta Jainkoaren hitza predikatzen hasi behar zuela. Mekako biztanleek jarraitzen zuten betidaniko politeismoaren aurrean, erlijio berri hau [[monoteismo|monoteista]] zen<ref name="lut"></ref>, eta Azken Epaiaren Eguna iragartzen zuen.
 
Koranak esaten duen bezala, Mahoma analfabetoa zen (''ummi''). Gabrielek esan zion Jainkoaren hitza "memorion"-en esku utzi zuen, eta hauek behin eta berriro errezitatuz memorizatu egin zuten. Profeta hil zenean, inongo aldaketarik gabe jaso nahian, idatziz jarri zuten. Horrela izan ziren grabatuak Koranaren bertsoak.
 
Koranaren arabera, Mahoma analfabetoa zen (''ummi''). Gabrielek agertu zion Jainkoaren hitza errezitatzen zien jarraitzaileei, eta hauek behin eta berriro errepikatuz memorizatu egin zuten. Profeta hil zenean, inongo aldaketarik gabe jaso nahian, idatziz jarri zuten; hartatik aldentzen ziren bertsioak, [[Uthman ibn Affan]] kalifaren garaian (651-652an) galeraziak izan ziren<ref name="lut2">{{erreferentzia|abizena= |izena= |url= http://www.euskara.euskadi.eus/r59-lurcontd/eu/contenidos/termino/_c03577/eu_k_2649/k2649.html |izenburua= Koran |bilduma = Lur Hiztegi Entziklopedikoa, Creative Commons Aitortu 3.0 Espainia lizentzia | argitaletxea= euskara.euskadi.eus |data= 2016-7-1}}</ref>. Mahomak ez zituen aurrez aurre judu eta kristau erlijioak ukatzen, baina Jainkoak bera bidali zuela zioen, bere irakaskizunak osatu eta hobetzearren.
Mahomak ez zituen aurrez aurre judu eta kristau erlijioak ukatzen, baina Jainkoak bera bidali zuela zioen bere irakaskizunak osatu eta hobetzearren.
 
=== Hejira ===