Jan van Eyck: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
2. lerroa:
| izena = Jan van Eyck
| irudia = Portrait of a Man by Jan van Eyck-small.jpg
| oina = <small>Jan van Eycken ustezko burupotreta, [[1433]], [[National Gallery]], [[Londres]]</small>
| izen osoa =
| ezizena =
8 ⟶ 9 lerroa:
| jaiotza herrialdea =
| heriotza data = [[1441]]eko [[uztailaren 9]]a
| heriotza hiria = [[Brujas|Brugge]]
| heriotza herrialdea =
}}
'''Jan van Eyck''' ([[Maaseik]], [[1390]] inguru – [[Brujas]], [[1441]]eko [[uztailaren 9]]a) [[Flandriaflandria]]kor margolaria izan zen, [[Brujas|Brugge]]Brujasen hirialan arituegin zenazuena. [[IparraldekoPrimitibo Europa|Ipar Europanflandestar]] [[XV. mendea]]n jardun zuten margolariren onenetakotzat hartzen da. [[Erretratu]]etan eta paisaietan nabarmendu zen, eta [[Tournai]]ko [[Robert Campin]]ekin batera, garrantzi handia izan zuen mundu naturalaren behaketa oinarri zuen eskolaFlandesko flandiarraeskola garatzeko.
 
Olio gainean pintatzeko teknika berak asmatu ez bazuen ere ([[Giorgio Vasari|Vasari]] kritikariak hala adierazi bazuenzuen erearren), Jan eta [[Hubert van Eyck]] anaiak lehenetarikoak izan ziren teknika hori xehetasun handiko margolanetarako erabiltzen, eta oso emaitza ikusgarriak lortu zituzten. Hori dela eta, "''olio gaineko pinturaren aita"'' deitu izan zaio.
 
== Bizitza ==
Zenbait hipotesiren arabera, Jan van Eyck 1390ean jaio zen, [[Maaseik]]en edo [[Maastricht]]en. Gaztaroan [[Haga]]n bizi izan zen, [[Joan III.a Bavariakoa]]ren gortean. [[1425]]ean, [[Filipe Onbera]]k, [[Borgoinako dukerria|Borgoinako dukeak]], zerbitzari izendatu zuen eta, [[1428]]an, haren aginduz, [[Portugal]]a joan zen Filiperen emaztegaia Elisabet printzesaren erretratua egitera. Bidaia hartatik itzuli zenean, [[Brujas]]en hartu zuen bizitokia.
 
Ospe handiko pintorea izan zen, [[1432]]an ''[[Bildots mistikoa]]'' maisu lana margotu ondoren batez ere. Van Eycken margolana Flandesko pintura berriaren aitzindaritzat hartzen da, [[Herbehereak (eskualde historikoa)|Herbehereetako]] tradizio gotikotik erabat aldenduta. Hiri eta herri ikuspegiak naturalismo handiaz margotu zituen, trebetasun handia erakutsi zuen etxe barruetako perspektiba moldatzean, eta xehetasun handiaz pintatu zituen etxeko gauzak, [[bitxi]]ak eta [[altzari]]ak. [[Miniatura|Miniaturista]] trebea eta erretratugile bikaina izan zen bestalde. Denbora luzean uste izan da Van Eyck anaiek asmatu zituztela [[olio pintura]]k, baina egin zutena pintura horiek erabiltzeko teknika hobetzea izan zen. Bai teknika aldetik, bai argi jokoen zein naturalismoaren aldetik, eragin handia izan zuen Flandesko artean eta, oro har, Europakoan.
 
== Lanak ==
Jan van Eycken hogeita hamar bat koadro gorde dira; horien artean, nabarmentzekoak dira ''[[Bildots mistikoa]]'' (1432), ''Gizona turbantearekin'' (1433), ''[[Arnolfini senar-emazteen erretratua]]'' (1434), ''Rolin kantzilerraren Amabirjina'' (1435), ''Van der Paele elizgizonaren Amabirjina'' (1436) eta ''Margarita Van Eycken erretratua'' (1439).
 
== Irudi galeria ==
{{Galeriako mezua}}
<gallery widths="300px" heights="250px" perrow="3">
<gallery>
Fitxategi:Retable de l'Agneau mystique.jpg| <small> ''[[Bildots mistikoaren erretaulamistikoa]]'', 1432 ing.aldean, Ganteko[[Gante]]ko katedrala</small>
Fitxategi:Van Eyck - Arnolfini Portrait.jpg| <small> ''[[Arnolfini senar-emazteen erretratua]]'', 1434, [[National Gallery]], [[Londres]]</small>
Fitxategi:Eyck madonna rolin.jpg|<small> ''[[Rolin kantzilerraren madonna]]Amabirjina'', 1435, [[Louvre museoa]], [[Paris]]</small>
</gallery>
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/05/01}}
{{commonskat}}