Roberto Kettongoa: berrikuspenen arteko aldeak

| izena = RobertRoberto of KettonKettongoa

| izen osoa =RobertRoberto of KettonKettongoa

| jaiotza data = {{circa|[[1110]]}}

| heriotza data = {{circa|[[1160]]}}

'''RobertRoberto of KettonKettongoa''' ({{lang-en|Robert of Ketton}}; {{lang-la|Robertus Cetenensis}}; {{circa|[[1110]]}} - {{circa|[[1160]]}}) [[Erdi Aroa]]n bizi izan zen [[ingeles]]a izan zen. [[Teologia]]n, [[astronomia]]n eta itzultzen lanetan aritua zen eta [[Arabista]] ere bazen.

[[1143]]an, [[Iruñea]]n, RobertRoberto of KettonKettongoa teologo, astronomo, itzultzaile eta arabista ingelesak [[Korana]] itzuli zuen latinera lehenengoz. Bere bizitzako lehen urteez gutxi jakin arren, badirudi Kettonek [[Paris]]en ikasi zuela. [[1134]]an lau urte iraungo zuen bidaia luzea abiatu zuen Ekialdera. [[Bizantziar Inperioa]]n, [[Palestina]]n eta [[Damasko]]n izan zen eta, gerora, [[arabiera]]ko itzultzaile gisa ezagun egingo zen<ref name=aa>{{erreferentzia|izena= Nagore |abizena= Irazustabarrena |url=http://www.argia.eus/argia-astekaria/2504/korana-libreki-itzultzen-irunean |izenburua= Korana “libreki” itzultzen Iruñean |aldizkaria=[[Argia (aldizkaria)|Argia]]|data= 2016-04-24 |postscriptum= CC-BY-SA lizentzia}}</ref>.

[[1141]]erako [[Iberiar penintsula]]n zegoen; lurraldea [[musulman]]en eta [[kristau]]en artean banatuta egonik, [[penintsula]] toki aproposa zen arabierako itzultzaileentzat. [[1143]]an [[Iruñea]]n zen eta bertako artxidiakono izendatu zuten. Berez, nahiago omen zuen testu zientifikoak itzultzea, teologikoak baino. [[Euklides]]en lana ezagutzen zuen eta [[Al Battani]] nahiz [[Avicena]]ren lanak itzuli zituen. Korana, aldiz, enkarguz latineratu zuen.<ref name=aa></ref>.

[[1142]]an [[Petri Beneragarria]] [[Cluny ordena|Cluny]]ko abadearen bisita jaso zuen. Abadea [[islam]]ari buruzko informazioa biltzen ari zen, ''[[Liber contra sectam sive haeresim Sarracenorum]]'' (Sarrazenoen sekta edo edo heresiaren kontrako liburua) idazteko, eta Kettoni [[Korana]] itzultzeko ordaindu zion.<ref name=aa></ref>.

Itzultzaileak ez zuen [[testu]]aren itzulpen fidela egin; ez zabarkeriaz, intentzio osoz baizik. Itzulpenaren asmoa [[islam]]a gutxiestea zela garbi erakusten du [[latin]]ezko lehen bertsio horren izenburuak: ''Lex Mahumet pseudoprophete'' (''[[Mahoma]] sasiprofetaren [[lege]]a''). Xehetasun kaltegabeak puztuz eta kutsu krudel eta [[lizun]]a emanez, Koranaren interpretazio guztiz negatiboa osatu zuen.<ref name=aa></ref>.

[[1157]]an [[Tutera]]ko [[kanonigo]] izendatu zutela eta beste ezer gutxi jakin da Kettonen azken urteez. Baina bere itzulpenak itzal luzea izan zuen. Hurrengo mendeetan [[Korana]] [[Europa]]ko hizkuntzetan itzultzen hasi zirenean, Kettonen bertsioa hartu ohi zen oinarri, eta ez originala. Esaterako, [[1547]]an [[Andrea Arrivaben]]ek Kettonen itzulpena erabili zuen Korana [[italiera]]z emateko, [[1616]]an italierazkoa hartu zuen oinarri [[Salomon Schweigger]]rek alemanezko lehen itzulpena egiteko, eta aurrerago, alemanezkoa izango zen [[nederlandera]]zko bertsioaren oinarri.<ref name=aa></ref>.

[[Kategoria:ItzultzaileakIngalaterrako itzultzaileak]]