Semeno Iruñekoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Urtar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Urtar (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Beste erabilpenak|lehendabiziko Semero Iruñekoa|bigarrenari|Ximeno Gartzia Nafarroakoa}}
'''Semero Iruñekoa''' —{{lang-es|Jimeno de Pamplona}}— [[VIII. mendea|VIII.]] edo [[IX. mendea|IX. mendeko]] [[Iruñeko Erresuma|Iruñeko]] erregeorde edo erregekideaerregekide hipotetikoa izan zen, [[Semero leinu]]koa.
 
== Biografia ==
SortutakoEz datu biografiko batzuk izan ezik, apenas ez daudedaukagu bere existentziari buruzko datuakdaturik, bere semeen [[patronimiko]]ak izan ezik: Gartzea eta Eneko ''Semeroitz'', Semero izeneko aita behar zuten.<ref name="Lacarra">Lakarra de Miguel, José María. ''Textos navarros del Códice de Roda''. ''Estudios de Edad Media de la Corona de Aragon''. 1:194-283 ([[1945]]).</ref> [[850]]ean, [[Frantzia]]ko Gortean ''Induo'' eta ''Mitio'', "[[Nafarroa|Nafarren]] dukeen" ordezkariei harrera egin zieten eta litekeena da [[Eneko Aritza]] eta Semero aipatutako [[duke]] horiek izateaizan zitezkeen.<ref name = "viejo"/>
 
Era berean [[Gartzea Semenez|Gartzea Semeroitz Iruñekoa]] bere semea bezala, litekeena da [[Iruñeko Erresuma]]ko "beste zatiren" buruzagia edo erresuma osoko erregeordea izateaizan zitekeen (nahiz eta horihorri buruz agiriakagiririk ez izatea).<ref name = "viejo">Pérez de Urbel, Justo. ''Lo viejo y lo nuevo sobre el origin del Reino de Pamplona''. ''Al-Andalus''. 19:1-42 ([[1954]])</ref><ref>Sánchez Albornoz, Claudio. ''Problemas de la historia Navarra del siglo IX''. ''Vianako Printze Erakundea'', 20:5-62 ([[1959]])</ref> Bere balizko lurraldeak [[Araba]] inguruan izan ziratekeen, [[Beila Semeroitz]] [[Arabako konderria|Arabako kondea]] bere balizko semeak (berriro patronimikoa) bertan lurrak zituelako.<ref name="Portugal">Pérez de Urbel, Justo. ''Jimenos y Velas en Portugal''. ''Revista Portuguesa de História''. 5:475-492 ([[1951]])</ref>
 
Batzuetan Semerori "Azkarra" ezizena jarri diote, baina [[Semero Azkarra|izen bereko]]rekin aurreko agintariarekin nahasia izan daidentifikatuz. Era berean, eta berriro oker, batzuetan Semero Gartzia ere deitu dute, [[Gartzea Semenez|Gartzea Semeroitz]]en semea zelakoan.<ref name="Lacarra"/>
 
[[Semero leinua]]ren sortzailea izateagatikizan famatua dazitekeen, [[Aritza leinua]] [[905]]an ordezkatu eta [[Nafarroako Erresuma]] [[1234]] arte gobernatu zuena.
 
== Ezkontza eta seme-alabak ==
Bere emazteari buruzko datuakdaturik ez badaudebadago ere, Justo Pérez de Urbel [[historia]]lariak Semero [[Leongo Erresuma]]ko printzesa zen [[Leodegundia Ordoñez]]k ezkondu zuen [[Iruñea|Iruñeko]] printze ezezaguna zela zioen.<ref name = "viejo"/><ref>Sánchez Albornozek ez dago ados</ref> Semerok bi seme ezagunak eta beste bi balizkoak izan zituen:<ref name="Portugal"/>
 
* [[Gartzea Semenez|Gartzea Semeroitz]], agian bere oinordekoa
* [[Gartzea Semenez|GartzeaEneko Semeroitz Iruñekoa]], Gartzea anaia bezala ''[[Rodako kodexa|Rodako kodex]]''ean aipatua.<ref>Batzuetan [[Eneko Aritza]]rekin nahasi dute.</ref>
* [[Beila Semeroitz]], [[BelaBeila leinua]]ren sortzailea. Lotura ez da egiaztatua izan baina [[patronimiko]], geografia eta kronologiaren arabera aditzera eman dute.
* Oneka, [[Galiziako Erresuma|Galiziako kondea]] zen Diego Fernandez ezkondu zuena eta Semero eta Leodegundiaren ama. Pérez de Urbelek hipotesi honen aldekoa da Leodegundia Ordoñez Semeroren emaztea bazen, besteek berriz, beste aita ezarri zioten Onekari.