Artur erregea: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t clean up using AWB |
|||
1. lerroa:
{{Pertsonaia infotaula
|izena=Artur erregea
|saila=
|irudia=Artus2.jpg
|tamaina=150px
37. lerroa:
'''Artur erregea''' ([[gales (hizkuntza)|galeseraz]] eta {{lang-en|Arthur}}; {{lang-br|Arzhur}}) europar literaturako pertsonai nabarmena da, bereziki literatur ingeles eta [[frantses]]ean, hauetan [[errege]] ideala bezala agertzen da, bai gudan bai bake garaian. Zenbait [[Erdi Aroa|Erdi Aroko]] testu berantiarren arabera, [[VI. mendea]]ren hasieran Artur erregea Britainia [[saxoi]] inbaditzaileetatik defendatu zuen [[britoi]]en buruzagia zen. Bere historia kondaira eta literaturaren tartean dago, kondaira oinarrituko zen Artur bezalako pertsonaiaren bat benetan izan ote zen oso gai eztabaidatua da oraindik gaur egun ere.
Arturri buruzko lehengo aipamenak zeltiar literaturan aurki ditzakegu, ''[[Y Gododdin]]'' bezalako galestar olerkietan. Pertsonai hau aurreneko aldiz agertzen den kontakizuna [[Godofredo Monmouthekoa|Geoffrey de Monmouthen]] ''[[Historia Regum Britanniae]]'' da, egile honek zehaztu zituelarik kondairaren ezaugarri nagusienak. Monmouth-ek Artur saxoiak garaitu zituen Bretainiako errege bezala aurkezten du, Britainiar Uharteetan inperio bat ezarriz. Bere kontakizunean pertsonai ezberdinak agertzen dira: [[Uther Pendragon]], Arturen aita; [[Merlin]] bere azti kontseilaria, edo [[Excalibur|Exkalibur]] ezpata bezalako elementuak; Arturen jaiotza ere aipatzen da [[Tintagel]]en, bai eta Arturren azken guda [[Mordred]]en aurka, [[Camlanngo gudua]]n eta bere ondorengo erretiroa [[Avalon]] uhartera.
[[Fitxategi:Charles Ernest Butler - King Arthur.jpg|thumb|left|150px|Artur Erregearen koroatzea.]]
[[XII. mendea|XII. mende]] hasieran, Artur [[Bretainiako materia|Bretainiako Materia]] bezala ezagutzen den kondaira sorten zikloko pertsonaia nagusia izan zen, [[frantses]]ezko erromantze ugarietan agertuz. [[Chrétien de Troyes]] beste zenbait oinarrizko elementu gehitu zizkion kondairari, horien artean [[Lantzelot Aintzirakoa|Sir Lantzelot Aintzirakoa]] eta [[Graal|Grial Santuaren]] ingurukoak. Erdi Aroaren ondoren, arturiar literaturaren nolabaiteko gainbehera etorri zen, baina XIX. mendean berpiztu egin zen eta XXI. mende hasieran indar-indarrean dirau, bai literaturan bai eta beste hainbat arteetan.
== Ikus gainera ==
46. lerroa:
* [[Bretainiako materia]]
* [[Zelta mitologia|Zeltiar mitologia]]
* [[Bretainiar mitologia]]
| |||