M-ak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
|||
31. lerroa:
Garai hartarako disko ausarta izan zen MMMM. Euskal Herrian punkak eta rockak eztanda egin berria zuten, eta M-aken proposamena beste norabide batean zihoan. Lehen disko horretan, bi aurpegi sumatzen ziren argiro: A aldean, kanturik entzungarrienak batu zituzten; B aldean, kantu ez-konbentzionalak, esperimentaziotik sortutakoak. Erritmo kutxak, sintetizadoreak eta bestelako tramankuluek garrantzi handia izan zuten azken emaitzan.
1984an kontzertuak eskaintzen hasi zen M-ak. Garai hartan,
Zuzeneko bakan batzuk eskaini eta gero, [[Emeak eta arrak]] izena eramango zuen diskoa lantzera sartu zen taldea IZ-ko estudiora 1985eko udaran. Disko hura Madrilgo Nuevos Medios diskoetxeak argitaratu zuen 1986an, eta talde gisa aurrerapauso nabarmena ekarri zuen. Artean Kakik eta Katarainek zuten musika sortu eta kudeatzeko ardura hurrenez hurren, baina Xabier Montoiaren itzala luzea zen bai kantu batzuen langintzan eta bai hitzetan. Horrela, aldaketak izan ziren estudioko musikarien artean: Anjel Valdes (perkusioa), Pepo (baxua), Mikel Andonegi (pianoa, sintetizadorea) eta Diego Matxinbarrena (bateria) agertu ziren kredituetan.
Taldea prest zen zuzenekoetan murgiltzeko, eta
Nuevos Mediosek zituen baliabideak erabiliz, diskoa Euskal Herritik kanpo banatu zen, eta Los 40 Principales eta antzeko irrati kate komertzialetan entzun ziren zenbait kantu. Aurretik Arkarazo eta Katarain Madrilen egondakoak ziren, Radio 3 eta beste irrati batzuetan MMMM aurkezten.
M-aken unibertso musikala zabaltzen ari zen. Esperimentatzeko
Taldekide aldaketak ohikoak izan ziren urte horietan, nahiz eta Montoiak eta Arkarazok osaturiko bizkarrezurra sendotu egin zen. [[Zuloa]] hirugarren diskoak (IZ, 1987) aro berri baten hasiera ekarri zuen. Aldaketa nabarmenena sail erritmikoan egin zuen taldeak: Fernan Irazoki (bateria) itzuli zen taldera, eta [[Mikel Irazoki]] ([[Bizkar Hezurra]]) anaia gaztea eraman zuen baxua jo zezan. Disko horretan, abestietarako hitzak lantzeaz gain, kantuen sorkuntzan inplikatu zen Montoia. Halaber, musikarien lana nabarmendu zen inoiz baino gehiago, lehen urteetako esperimentazioa eta estudioko lana bigarren mailan utziz.
Zuzenekoak areagotu egin ziren. [[Matxitxa]] promotorearekin lan egiteak kontzertu dezente egitea ekarri zion taldeari, zeina apurka-apurka onarpena lortuz joan zen musikazale eta musika taldeen artean. Zuloa izan zen horren erakusgarri garbia. Hamalau kantu ditu diskoak, aurrekoak baino laburragoak, eta abestien egiturak ere aldatu ziren. Bide horretan uler daiteke "Milenioa" bezalako kantu bat, euskaraz landutako lehen rap kantutzat jotzen dena. Taldeak, ordea, uko egin zion etiketa horri; M-aken koktelontzia askoz zabalagoa eta aberatsagoa zela aldarrikatu zuen, eta rap-a beste eragin askoren artean aipatu zuen. "Milenioa"-ren erremixa (nahasketa berria) single batean eman zuen argitara. Horretan ere
1989an iritsi zen [[Barkatu, ama]] (IZ), M-aken eztanda ekarri zuen diskoa. Aurrez landutako guztia jasotzeko garaia zen. Taldearen egonkortasunak areagotu egin zuen haren sorkuntza. 17 kantu grabatu zituzten disko horretarako, baina 15 bakarrik argitaratu ziren biniloan -beste biak diskoaren berrargitalpenean kaleratu ziren, konpaktuan-. Haize atalak (saxofoia, tronpeta, tronboia) garrantzi nabarmena hartu zuen diskoan. Kolaboratzaileen artean, [[Fermin Muguruza]]ren ahotsa entzuten zen "Bloody Mary" kantuan, Xabier Montoiaren ahotsarekin erritmoz beteriko sasielkarrizketa sortuz. Kantuen sorkuntza Arkarazo eta Montoiaren lana zen, baina lehen aldiz taldeko lau kideek sinatutako kantu bat zegoen: "Deabrua teilatuetan".
55. lerroa:
Urte hartan bertan, Montoiak bultzaturik, [[Mikel Laboa]]ren omenezko [[Txerokee]] diskoa kaleratu zen, eta M-ak taldeak Zaude lasai-ren moldaketa egin zuen. Horixe izan zen estudioan grabatu zuten azkena. Kantu hori eta Gor diskoaren promozio singlearekin batera banatutako Public Enemy taldearen "Sophisticated bitch" izan ziren taldeak grabatu zituen bertsio bakarrak.
Musika izan zen M-aken erreferenterik nagusia taldearen lehen garaian, baina, denborarekin, Montoiaren hitzek garrantzi handia hartu zuten. Horietako askok, ironiaz eta esaldi pozoitsuz idatziak, kritika zorrotza egiten zioten inguruari. Umoretsuak ziren asko, zer edo zer pentsarazten zutenak beste hainbat, eta gertakari politikoez mintzo zirenak ere baziren, nahiz eta idazkera aldetik ohikoak ez
1990eko udan, taldeak azken kontzertua eskaini zuen, azkena izango zela jakin gabe. Jardunean ibilitako urte guztien zamak eta taldekide batzuen egitasmo berriek lozorroan utzi zuten
| |||