Giotto di Bondone: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
19. lerroa:
Ez dago datu zehatzik Giottoren gaztaroari eta ikasketei buruz. [[Giorgio Vasari]] biografoaren arabera, Bondone izeneko [[nekazari]] baten semea zen. Haurtzaroan, [[artzain]] zebilela, harrietan marrazkiak egiten pasatzen omen zuen denbora. [[Cimabue]] florentziar margolaria, ardi baten marrazkia ikusirik, 11 urteko umearen trebetasunaz liluraturik gelditu zen. Aita konbentzitu eta gero Giotto Cimabueren ikasle bihurtu zen<ref name="vasari">{{erreferentzia|izena= Giorgio| abizena= Vasari|url= http://bepi1949.altervista.org/vasari/vasari15.htm |izenburua= Giotto |bilduma= Le vite de' più eccellenti pittori, scultori e architettori | argitaletxea= bepi1949.altervista.org |sartze-data = 2016-02-12}}</ref>
 
Leku gehiagotan ere osatu zuen, ordea, bere heziketa. [[Erroma]]nko egonaldietan, esate baterako, [[Bizantziar artea|bizantziar klasizismoa]], pintura klasikoa eta [[Arte paleokristaua|paleokristaua]] ezagutu eta aztertu baitzituen han. Eskultura erromanikoa ere ezagutzen zuen eta baita gotikoa ere, eta esan liteke Pisano aita-semeen eragina funtsezkoa izan zela haren ibilbidean.
 
Irudi[[Fitxategi:Giotto - Scrovegni - -24- - Marriage at Cana.jpg|thumb|left|250px|<small>''Kanako ezteiak'', Scrovegni kapera, [[Padua]]</small> ]]
Giottok, batez ere, horma irudi eta [[fresko]]etan utzi zuen bere obra, oholean baino areago. [[1290eko hamarkada]]n [[Asis]]ko goiko elizan lan egin zuen; bertan [[Testamentu Zahar]] eta [[Testamentu Berri|Berriko]] istorioetako zenbait pasarte eta, [[habearte]]aren beheko aldean, [[Frantzisko Asiskoa]]ren bizitzari buruzko freskoak margotu zituen. Garai bertsukoa da Florentziako [[Santa Maria Novella basilika]]ko ''Gurutzea''. 1304tik 1306ra, [[Padua]]ko Scrovegni kaperan, oso egoera onean gorde diren freskoak margotu zituen: goiko aldean, [[San Joakim]], Santa Ana eta [[Ama Birjina]]ren pasarteak; erdi aldean, [[Kristo]]ren bizitzako pasarteak; beheko aldean, [[Gurutziltzatze]]a eta Kristoren heriotzagatik deitorea; zokaloan, Bertuteak eta Bizioak; eta, sarrerako horman, eta laguntzaile askorekin, Azken Judizioa.
Giottok, batez ere, horma irudi eta [[fresko]]etan utzi zuen bere obra, oholean baino areago. Baina haren autoretza oso margolan gutxitan ziurtatzen ahal da. Adibidez, oso arazo eztabaidatua da [[Asis]]en lan egin ote zuen eta, hala bazen ere, zein fresko margotu zituen<ref name="brit">{{erreferentzia|izena= Peter J.| abizena= Murray|url= http://www.britannica.com/biography/Giotto-di-Bondone |izenburua=Giotto di Bondone |bilduma= | argitaletxea= britannica.com |sartze-data = 2016-02-13}}</ref>. Aditu batzuen arabera, [[1290eko hamarkada]]n Asisko goiko elizako [[Testamentu Zahar]] eta [[Testamentu Berri|Berriko]] istorioetako zenbait pasarte eta, [[habearte]]aren beheko aldean, [[Frantzisko Asiskoa]]ren bizitzari buruzko freskoak margotu zituen. Beste ikerlari batzuek, berriz, beste margolari batzuen laguntza izan zuela uste dute, eta bada Giottoren esku hartzea ukatzen duenik<ref name="brit"></ref>.
 
Giottok, batez ere, horma irudi eta [[fresko]]etan utzi zuen bere obra, oholean baino areago. [[1290eko hamarkada]]n [[AsisPadua]]ko goikoScrovegni elizankaperako lanfreskoak eginberak zuen;margotu bertanzituela, [[Testamentu Zahar]] eta [[Testamentu Berri|Berriko]] istorioetako zenbait pasarte etaordea, [[habearte]]arenia behekoaditu aldean,guztiek [[Frantziskoonartzen Asiskoa]]rendute<ref bizitzariname="brit"></ref>; buruzko1304-1306 freskoakbitartean margotuegin zituen. Garai bertsukoa da Florentziako [[Santa Maria Novella basilika]]ko ''Gurutzea''. 1304tik 1306ra, [[Padua]]ko Scrovegni kaperan,eta oso egoera onean gorde diren freskoak margotu zituendira: goiko aldean, [[San Joakim]], Santa Ana eta [[Ama Birjina]]ren pasarteak; erdi aldean, [[Kristo]]ren bizitzako pasarteak; beheko aldean, [[Gurutziltzatze]]a eta Kristoren heriotzagatik deitorea; zokaloan, Bertuteak eta Bizioak; eta, sarrerako horman, eta laguntzaile askorekin, Azken Judizioa.
 
Geroxeago pintatu bide zuen Florentziako Ognisantiko ''Madonna'' (gaur Uffizi museoan); [[1317]] aldera, Scrovegni kaperako ''Gurutzea'' margotu zuen, eta garai bertsuan, Florentziako [[Santa Croce]]ko Peruzzi kaperan, ''Bi San Joanen historiak'' izeneko freskoak; [[1325]] aldekoak dira Santa Croceko Bardi kaperan dauden ''San Frantziskoren bizitzako pasarteak''. [[Erroma]], [[Rimini]], [[Napoli]] eta [[Milan]]en ere margotu zuen.
 
[[1334]]an [[Florentzia]]ko [[Santa Maria del Fiore]] katedraleko kanpandorrea (''Campanile de Giotto'') diseinatu zuen, bainobaina [[1337]]an hil baitzen, ez zuen amaiturik ikusi.
 
== Giottoren ekarpenak ==
39 ⟶ 42 lerroa:
 
== Iruditegia ==
<gallery widths="200px" heights="200px" perrow="4">
Irudi:Giotto - Scrovegni - -24- - Marriage at Cana.jpg|<small>''Kanako ezteiak'', Scrovegni kapera, [[Padua]]</small>
Irudi:Giotto - Scrovegni - -31- - Kiss of Judas.jpg|<small>''Judasen musua'', Scrovegni kapera, [[Padua]]</small>
Irudi:Giotto - Scrovegni - -36- - Lamentation (The Mourning of Christ).jpg|<small>''Aieneak'', Scrovegni kapera, [[Padua]]</small>