John Keats: berrikuspenen arteko aldeak

'''John Keats''' ([[Londres]], [[Ingalaterra]], 1795eko urriaren 31 - [[Erroma]], [[Italia]], 1821eko otsailaren 23a) ingeles [[olerkigintza|poeta]] [[erromantizismo|erromantikoa]] izan zen.

Familian arazoak izan zituen, aita gazterik hil baitzen, eta ama berriz ezkondu, eta ezkontza hautsi zuen; azkenik, zaindari baten eskuetan geratu zen, eta hark bultzatuta [[kirurgia]]lari-laguntzaile gisa hasi zen lanean. 1817an, ordea, beste guztia utzita, literatura lantzen hasi zen.

Keatsen lehen garrantzizko lana ''Endymion'' poema luzea izan zen, 1818an argitaratua. Poemak Diana Ilargiaren jainkosa eta Endymion artzainaren arteko maitasuna kontatzen du; munduko edertasunaren maitalearen alegoria da. Urte horretan bertan Fanny Brawne ezagutu zuen, bere bizitza osoko maitasun tragikoa. Maitasun horren eta heriotzara eramango zuen gaixotasunaren eraginpean idatzi zituen Keatsek poema ederrenak (''Lamia'' eta ''The Eve of St Agnes''), oda handiak (''On Indolence'', ''On a Grecian Urn'', ''To Psyche'', ''To a Nightingale'', ''On Melancholy'' eta ''To Autumn''), eta ''Hyperion'' poema epikoaren bi bertsioak. ''Hyperion'' 1818 eta 1819 urteetan idatzia da: zoritxarreko maitasunaren eta eritasunaren aurrean, berriz ere [[Greziar mitologia|Greziako mitologian]] oinarrituz, balio absolutuak eta hilezkortasuna uztartzeko ahalegina da, eta era berean, poeta-sortzailearen alegoria. Poemak, [[oda]]k eta ''Hyperion'' 1820an argitaratu ziren liburu batean. Hurrengo urtean, gero eta eriago zegoela, hegoaldera jo zuen Keatsek, medikuen gomendioz, eta Erroman hil zen 26 urte zituela.

Keatsen obraren baitan ezarri ohi dira, orobat, gutunak, anai-arrebei, adiskideei eta Fanny Brawneri bidaliak; bere obrari buruzko iruzkin aberatsak izateaz gainera, literatura-balio handikoak dira.