Hareharri: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
No edit summary |
||
1. lerroa:
{{arroka infotaula
|izena = Hareharri
|irudia =
|mota = Arroka sedimentario
|kolorea = S
8. lerroa:
}}
'''Hareharri'''a edo harri mimarria [[harea]]z eta pikor txikiko materialez osatutako [[arroka sedimentario detritiko]] bat da ''Psamiten'' taldekoa. [[Lutita|Lutiten]] ondoren [[Lurrazala|lurrazalean]] dagoen arroka sedimentario ugariena da.
== Ezaugarriak == Bere mineralogian, batez ere [[kuartzo]]a eta [[feldespato]]a dago, hau da, [[granito]]etako pikor berdinak, hau baita lurrazalean dagoen arrokarik ugariena. Harea bezala, hareharriak kolore ezberdinak izan ditzake, baina nagusienak [[beix]], [[arre (kolorea)|marroia]], [[hori]]a, [[gorri]]a, [[gris]]a eta [[zuri]]a dira. Hareharriak askotan hegi handiak sortzen dituenez euren koloreak batzuetan agertzen den eskualdearekin izendatua izan da.
[[Diagenesi]] prozesuan pikorrak trinkotu egiten dira eta beren arteko poroak kaltzio silikato edo karbonatoz betetzen dira, harriarik sendotasuna emateko. Honi zementua edo matriza esaten zaio. Batzuetan poro horiek [[ur]] kantitate handiak bil ditzakete euren barruan eta [[akuifero]]ak sortzen dituzte. Beste batzutan petrolioz betetzen dira.
== Hareharri motak ==
Bi motatako hareharriak aurkitzen dira. [[Graubaka]]k %5-15 arteko matriza dauka eta kuartzoarenitak (edo Ortokuartzitak) %5 baino gutxiagokoa.
== Arro sedimentarioak ==
Hareharria sortzen deneko [[arro sedimentario]]ak oso ugariak dira.
* Lur ingurunean:
** [[Ibai]]ak
** [[Lautada alubial]]ak
** [[Glaziar]]ren [[sandur]]rak
** [[Aintzira]]k
** [[Basamortu]]ak ([[duna]]k eta [[erg]]ak)
* Ingurune urtarrean:
** [[Ibai delta|Deltak]] eta [[estuario]]ak
** [[Hondartza]]k
** [[Marearteko zona]]k
** [[Turbidita]]k
== Erabilerak ==
Hareharri batzuk egonkorrak dira euriaren eta klimaren enbaten aurrean, baina lantzeko errazak dira. Hori dela eta eraikuntzan askotan erabiltzen den materiala da. Era berean, pikorrek duten gogortasuna dela eta askotan erabiltzen da xehatzeko harriak egiteko, eta lanabesak zorrozteko.
== Iruditegiak ==
<gallery>
Irudi:Bentheimer-Sandstein.jpg|Hareharria.
Irudi:USDA Mineral Sandstone 93c3955.jpg|Hareharria.
Irudi:El Castildetierra.JPG|Castildetierra, [[Bardeak|Bardeetan]].
Irudi:Lower antelope 2 md.jpg|[[Antilope Arroila]].
Irudi:Petra Jordan BW 21.JPG|[[Petra]].
</gallery>
== Erreferentziak ==
21 ⟶ 52 lerroa:
<div class="references-small">{{erreferentzia zerrenda}}</div>
▲[[Fitxategi:Victoria Eugenia San Sebastian.JPG|thumb|left|250px|[[Victoria Eugenia Antzokia]], [[Donostia]]ko eraikin ugari bezala, hareharriz eraikia dago]]
[[Kategoria:Arroka sedimentarioak]]
| |||