Oregon: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→Historia: Infoa gehitu |
t clean up, replaced: |USA}} → |AEB}} using AWB |
||
23. lerroa:
'''Oregon'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0170.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|data = 2012-05-25|izenburua= 170. araua: Amerikako toponimia}}</ref> [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] ipar-mendebaldeko estatu bat da. Hiriburua [[Salem]] da, baina hiri nagusia [[Portland (Oregon)|Portland]] da.
Lurralde menditsua da; kostaldean [[Coast Range]] dago; [[Cascade Range]] mendiek iparretik hegora zeharkatzen dute estatu osoa; ekialdean ere mendi asko daude: Blue Mountains, Strawberry Mountains. Hegoaldea idorra da; han dago [[Great Sandy]] basamortua. [[Columbia (ibaia)|Columbia ibaia]] da nagusia, [[Washington]]en eta Oregonen arteko mugan; Snake eta Willamette ibaiak haren adarrak dira. Mendebaldean, klima epela da; barnealdean, klima kontinentala.
== Ekonomia ==
[[Meatzaritza|Meatze]] asko daude: urrea, kobrea, zilarra, burdina, nikela. Haietaz gainera, aipatzekok dira argindarra Columbia ibaiaren eta haren adarren inguruan; abere-hazkuntza; nekazaritza (garia, oloa, barazkiak, fruituak); arrantza (izokina); elikagaien industria, zurgintza, elektrometalurgia.
== Historia ==
[[Europa]]rrek kolonizatu aurretik, amerindiar herriak bizi ziren Oregonen: [[wailatpu]]ak, [[kalapuya]]k, [[dragoi Bolako estralurtarren zerrenda#Yakon|yakonak]], [[klamath]]ak, [[atapasko]]ak eta beste. [[XVI. mendea|XVI. mendetik]] espainiarrak eta ingelesak kostaldean ibili ziren, eta barrualdea [[Robert Gray]]k esploratu zuen [[1792]]an. [[1819]]an, Espainiak Oregonekiko zituen lurralde-eskubideak [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuei]] utzi zizkien.
1818an, Estatu Batuek eta [[Britainia Handia]]k izenpetutako hitzarmenak bi estatu horiei ematen zien Oregonen jabetza. Estatu Batuen eta Britainia Handiaren arteko liskarren ondoren, gaurko Washington eta [[Idaho]] estatuei dagozkien lurraldeak kendu zitzaizkion Oregon lurraldeari eta, [[Louis McLane]] AEBren ordezkari aritutako negoziazioetan, 1848an sortu zen gaur egungo mugak zituen Oregon, 1859an AEBko estatu bihurtzekoa. 1861ean urrea aurkitu izanak areagotu zuen kolonizazioa; indiarrak matxinatu ziren, baina 1889an menderatu zituzten.
38. lerroa:
{{Ameriketako Estatu Batuetako estatu aurkibidea}}
{{geografia zirriborroa|
== Erreferentziak ==
{{commonskat}}
| |||