Arma nuklear: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
zuzenketa ortografikoak
lotura txertatu
2. lerroa:
[[Fitxategi:Enewetak atomic detonations.ogg|thumb|right|250px|Bonba atomikoen frogen bideoa.]]
[[Fitxategi:Mk4 Fat Man bomb.jpg|thumb|right|250px|"Fat Man" [[plutonio]]zko bonba nuklearra, Bigarren Mundu Gerran erabilitakoaren antzekoa.]]
'''Bonba nuklearra''' [[fisio nuklear|fisio]]ak edo [[fusio nuklear|fusioak]] eragindako erreakzio nuklearrarengatik ahalmen suntsikorra jasotzen duen arma da. Ahalmen txikiko bonba nuklerrak ohiko lehergaiak baino askoz handiagoasuntsigarriagoak dadira, eta arma bakarra ere hiri oso bat hondatzeko gai da.
 
Gerragintzako historian, bitan baino ez dira arma nuklerrak erabili, [[Bigarren Mundu Gerra]]ren amaieran. Bonba nuklearraren lehenengo detonazioa 1945eko uztailaren 16an Alamogordon, Estatu Batuetan, egin zen [[Manhattan proiektuarenproiektua]]ren atal esperimental moduan. Desertuan egin zen eta estatu batuetako kargu militar altuek pozik geratu ziren frogarekin. Horregatik, [[1945]]eko [[abuztuaren 6]]an gertatu zen, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBek]] "Little Boy" (''Mutiltxoa'') izeneko bonba [[Hiroshima]]ren gainean bota zutenean. Bigarrena, "Fat Man" (''Gizon Lodia'') hiru egun geroago jaurti zuten, [[Nagasaki]] hirian. Arma horien erabilpenaren ondorioz, 120.000 pertsonatik gora hil ziren unean bertan, eta gehiago denborak aurrera egin ahala.
 
Horren ostean, bonba nuklerrak gutxi gorabehera 2.000 aldiz lehertu dituzte, aztertzeko eta erakusteko asmotan. Kronologikoki, horrelako armak eztandarazi dituzten herrialdeak honako hauek dira: [[Ameriketako Estatu Batuak]], [[Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna|Sobiet Batasuna]], [[Erresuma Batua]], [[Frantzia]], [[Txinako Herri Errepublika|Txina]], [[India]], [[Pakistan]] eta [[Ipar Korea]]. Beste herrialde batzuek, [[Israel]]ek edo [[Hegoafrika]]k esaterako, izan litzakete arma nuklearrak, baina edota bere jabetza ez dute publikoki onartu, edota jabetzeko aldarrikapenek ez daukate egiaztapenik.