Eslovenia: berrikuspenen arteko aldeak

| gentilizioa = [[esloveniar]]<ref name="Euskaltzaindia"/>

| nongo = Esloveniako

| hiriburuaren_koordenatuak = {{koord|46|03|N|14|30|E|kodea=SI|display=inline}}

| gobernu_mota = [[Errepublika]] [[parlamentu|parlamentarioa]]

| tituluak = Presidentea<br />Lehen ministroa

| izenak = [[Borut Pahor]]<br />[[Miro Cerar]]

| azalera =x

| ur_portzentaia = 0,6

| subiranotasun_mota = Independentzia

| subiranotasunaren_gertaerak = -Aldarrikatua<br />- Onartua

| subiranotasun_urtea = [[Jugoslavia]]tik<br />[[1991]]ko [[ekainaren 25]]a<br />[[1992]]

| oharrak = {{sup|1}} Udalerri batzuetan [[italiera]] eta [[hungariera]] ofizialki onartuta daude.

}}

'''Eslovenia'''<ref name="Euskaltzaindia">{{erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0038.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=38. araua: Munduko estatu-izenak, herritarren izenak, hizkuntza ofizialak eta hiriburuak}}</ref> ({{lang-sl|Slovenija}} {{IPA|slɔˈʋéːnija|}} ahoskatua),<ref>{{erreferentzia|izenburua=Slovenski pravopis 2001: Slovenija|url=http://bos.zrc-sazu.si/c/SP/neva.exe?name=sp&expression=Slovenija&hs=1}}</ref> ofizialki '''Esloveniako Errepublika''' ({{lang-sl|Republika Slovenija}}), [[Europa]] Erdialdeko eta [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] estatua, [[Balkanak|Balkanetako penintsularen]] iparraldean kokatua.

 

 

== Geografia eta Klima ==

 

=== Natura eskualdeak ===

 

=== Topografia ===

Eslovenia oso lurralde menditsua da, eta goi-lautadaz betea (Esloveniako Alpeak, Kras-eko goi-lautadak). Itsasertza, berriz, laua da.

 

 

 

=== Hidrografia ===

 

=== Babesturiko eremuak ===

 

=== Geologia ===

 

=== Klima ===

 

== Biztanleak eta gizartea ==

1991ko abenduaren 23an onartutako konstituzioan, 18 urtez gorakoen sufragio unibertsala (16 urtetik aurrera eman daiteke botoa, enplegua izanez gero), alderdi anitzeko politika-sistema eta gainerako eskubide formalak jasota geratu ziren (erlijio-askatasuna, prentsa-askatasuna, etab.). Estatuaren burua presidentea da, bost urtetik behin hautatzen dena. Botere betearazlearen buru lehen ministroa eta ministroen kontseilua dira, parlamentuak hautatua. [[Lehen ministro]]a Biltzarrak aukeratzen du lau urteko legealdirako, eta Errepublikako lehendakaria hauteskundeetan hautatzen da bost urterako.

 

 

15.000 soldadu inguruko armada du, eta beste 85.000 gizon dituzte erreserban. Soldadutza nahitaezkoa da: 18 urterekin hasten da, eta zazpi hilabete irauten du. Europako Kontseiluko eta Nazio Batuetako kide da Eslovenia, eta defentsa-hitzarmenak sinatu ditu Austriarekin eta Hungariarekin.

! Zkia !! Izena !! Populazioa (2014) !! Azalera !! Hiri nagusia

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|-

|}

 

Esloveniako ekonomia, bere testuingururako, aski aberatsa da, [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] kide berrien artean biztanleko BPGrik altuena baitu. Inflazio-tasa nahiko altua izan da azken urteotan, eta hazkunde ekonomikoak goranzko joera duela dirudi. Oro har, herrialdeak ekonomia sendoa du. [[2007]]ko [[urtarrilaren 1]]ean, euroa hartu zuen errepublikak.

 

 

Nekazaritzari, aldiz, BPGaren % 5 baizik ez dagokio. Behealdeko soroak laboretarako egokiak diren arren, Esloveniako nekazaritzako jarduera nagusiak (ez da ahaztu behar herrialde menditsua dela, eta lurjabe txikiak direla nekazari gehienak) abere-hazkuntza eta basogintza dira (lurraldearen erdia basoz estalita dago). Abere-hazkuntzaren barruan, esne-produkziorako eta haragitarako behi-azienda da garrantzitsuena, baina ardiak eta oiloak ere hazten dituzte. Nekazaritza-produktuei dagokienez, artoa, patata, garia, lupulua, azukre-erremolatxa eta mahatsa dira garrantzizkoenak.

 

[[Fitxategi:Lukakoper.jpg|thumb|right|300px|[[Koper]]reko kaia.]]

 

[[Erregimen sozialista]] izan duten herrialde gehienek ez bezala, Esloveniak hirugarren sektore modernoa eta eraginkorra garatzen jakin izan du (BPGaren 60%). 1991ko ekainaren 25ean independentzia eskuratu ostean, ekonomia-trantsizio motel baina zuhur bati ekin zion Esloveniak, eta langabezia-tasa txikiari, maila oneko soldatei eta inflazio moderatuari eusten saiatu da geroztik. Pribatizazio-legea 1993an sartu zen indarrean. Esloveniaren ingurumen-arazo nagusiak hauek dira: [[Sava|Sava ibaiaren]] kutsadura, etxeetako eta industrietako ur zikinek eragindakoa; itsasertzeko uren kutsadura, metal astunak eta ekoizkin kimiko toxikoak direla-eta; Koper inguruko basoetan [[euri azido]]ak eragindako kalteak (metalurgiak eta industria kimikoak eragindako kutsadura atmosferikoaren ondorioz).

[[Fitxategi:Slavoj Zizek in Liverpool cropped.jpg|thumb|right|220px|[[Slavoj Žižek]] esloveniar filosofoa.]]

=== Literatura ===

 

[[Boris Pahor]], kontzentrazio-esparruetan izan zena, idazle ezagunenetakoa bihurtu zen, Italiako faxismoari eta Titoren komunismoari aurre egin baitzion.

Musikari dagokionez, [[Jacobus Gallus]] (1550-1591) Errenazimentuko konpositoreak Europako erdialdeko musika klasikoan eragin handia izan zuen; XX. mendean, [[Bojan Adamič]] musikagilea nabarmentzekoa da (filmetarako musika).

 

 

=== Zinema ===

 

== Iruditegia ==

<gallery>

Irudi:Ljubljana Castle from Ljubljana.jpg|[[Ljubljanako gaztelua]].