16:10, 4 apirila 2015ko berrikusketa aldatu EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen ← Aurreko ezberdintasuna		13:05, 31 abendua 2015ko berrikusketa aldatu desegin Marklar2007 (eztabaida \| ekarpenak) 212.656 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Agintari infotaula [[Fitxategi:TuthmosisIII.JPG\|thumb\|200px\|Tutmosis III.aren estatua. Luxorreko museoa]]▼ \| trataera = '''Menkheperra Thutmose''', '''Thutmose III.a''' edo '''Tutmosis III.a''', [[Egiptoko XVIII. dinastia]]ko seigarren [[faraoi]]a izan zen. [[K. a. 1470ko hamarkada\|K. a. 1479tik]] [[K. a. 1420ko hamarkada\|K. a. 1425]] arte gobernatu zuen, faraoien zibilizazioko hiru mila urteetako faraoirik boteretsu eta garrantzitsuenetako bat izan zelarik.▼ \| izena = Tutmosis III.a \| irudia = TuthmosisIII.JPG \| tamaina = 200px ▲~~[[Fitxategi:TuthmosisIII.JPG\|thumb\|200px~~\| irudioina = Tutmosis III.aren estatua. Luxorreko museoa]] \| armarria = \| kargua = [[Egiptoko XVIII. dinastia\|Egiptoko XVIII dinastiako]] 6. [[faraoi]]a \| hasiera = [[K. a. 1470ko hamarkada\|K. a. 1479]] \| bukaera = [[K. a. 1420ko hamarkada\|K. a. 1425]] \| monarka = \| jaiodata = [[k. a. 1480ko hamarkada\|K. a. 1481]] \| jaiolekua = \| hildata = [[K. a. 1420ko hamarkada\|K. a. 1425]] \| hillekua = \| gurasoak = [[Tutmosis II.a]] (aita)<br/ >[[Iset (erregina)\|Iset]] (ama) \| ezkontidea = [[Satiah]],<ref name="RoyalFamilies">{{erreferentzia\|abizena1= Dodson \|izena1= Aidan \|abizena2= Hilton \|izena2= Dyan \|izenburua= The Complete Royal Families of Ancient Egypt \|argitaletxea= Thames and Hudson \|orrialdea= 132 \|urtea= 2004 \| ISBN= 0-500-05128-3}}</ref> [[Merit-Ra Hatshepsut]], [[Nebtu]], [[Menhet, Menwi eta Merti\|Menwi, Merti, Menhet]], [[Nebsemi]] \| semeak = [[Amenemhat (Tutmosis III.aren semea)\|Amenemhat]], [[Amenofis II.a]], [[Beketamun]], Iset, Menkheperre, [[Meritamon (Tutmosis III.aren alaba)\|Meritamon]], Meryetamun, [[Nebetiunet]], Nefertiri, Siamun<ref name="RoyalFamilies"/> \|}} ▲'''~~Menkheperra~~Tutmosis ~~Thutmose~~III.a''', edo '''~~Thutmose~~Tutmes III.a'''<ref>EIMA: ~~edo~~[http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/es/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/onomastika/IZEN_ZERRENDAK.pdf ''~~'Tutmosis~~Eskola-liburuetako ~~III~~onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak.a' Zerrendak'']</ref>, [[Egiptoko XVIII. dinastia]]ko seigarren [[faraoi]]a izan zen. [[K. a. 1470ko hamarkada\|K. a. 1479tik]] [[K. a. 1420ko hamarkada\|K. a. 1425]] arte gobernatu zuen, faraoien zibilizazioko hiru mila urteetako faraoirik boteretsu eta garrantzitsuenetako bat izan zelarik. ''~~Thutmosis~~Tutmosis III.a'' edo ''Tutmes III.a''' bezala ere ezagutzen da, bere greziartutako izenaren aldaerak. '''Menkheperra Dyehutymose''' tronu eta jaiotza izenekin gobernatu zuen. == Bizitza == Tutmosis III.a, [[Tutmosis II.a]]ren eta honen ohaide baten semea zen, ~~Isis~~[[Iset (erregina)\|Iset]] izeneko ohaidea. Emakume honek, bigarren mailako emazte titulurik ere ez zuen, eta, beraz, printzearen, noizbait errege izateko aukera, hutsa izango zen bere aita, [[Hatshepsut]] [[Errege Emazte Handia]]rekin gizonezko oinordekorik izan gabe hil ez balitz. Tutmosis III.a koroatua izan zen, baina estatuko gobernuaz arduratzeko gazteegia zen oraindik. Horregatik, Hatshepsut erregina alarguna, (aita zein amagandik errege eta erreginen oinordekoa zena), erregeordetzaz arduratu zen, behin betik ''Ineni'' [[chaty]]a aldenduz, ~~ziuraski~~ziur asko, Hatshepsuten kaltetan, Tutmosis II.a eta Tutmosis III.aren tronuratzearen atzean egon zen eragin handiko ~~gortetarra~~gortesaua. [[Fitxategi:Egypt.Thutmose-III.statue.jpg\|thumb\|200px\|Tutmosis III.aren estatua ~~eskeintzaria~~eskaintsaria. [[Kairoko Egiptoar Museoa]]]] Hatshepsut ez zen erregeorde izateaz konforme geratu, eta, Tutmosis III.aren erregealdiko bigarren urtean, bere burua faraoi izendatu zuen, '''Maatkara Hatshepsut''' izenarekin. Hatshepsut hil ondoren, Tutmosis III.a geratu zen [[Egipto]]ko faraoi bakar bezala, inongo loturarik gabe. Bere haserrea hildako erreginagan askatu zuela bera izan zela pentsa daiteke, haren oroitzapena ezeztatuz eta haren monumentu ugariak usurpatuz. Baina, egiptologoak, lehendabiziko teoria hau gezurtatzen ari dira. 15 ⟶ 33 lerroa: Hatshepsuten oroitzapenaren suntsipenaren arduradun berri bat adierazten dute: [[Osiris]] jainkoaren kleroa, Hatshepsuten erregealdian, dirudienez, gehiegi omendua izan ez zen jainkoa. [[Deir el-Bahari]]ko bere tenpluan, erreginak, bere burua, Osirisen antzera zizelkarazi zuen, bere ikonografian, eguzki ikur batzuk sartuz, hauek, Osirisen apaizak haserrarazi zituztelarik. Tesi honen arabera, Osirisen kleroa izan zen erreginaren oroitzapena suntsitzen hasi zena, hau, Hatshepsut hil eta 20 urtera gertatu zelarik. Denbora hau itxaron behar izana, Tutmosis III.aren erregealdiak amaitu behar izanagatik eta [[Senenmut]] hil behar izateagatik izan zitekeen. Hala izan ez balitz, bi hauek ez zuten onartuko halakorik. Teoria honetan oinarritzen den beste datu bat, Tutmosis III.aren hil tenplua, Hatshepsutenaren zati baten ondoan aurkitu zela da, kokapen ~~sineskaitz~~sinesgaitz bat bere izeba-amaordeagandik aldendu nahi zuen norbaitentzat. Elkargobernu bitxi honi buruzko teoria berri bat, erreginak Egipto gobernatzen zuen bitartean, Tutmosis III.a faraoiak bizitza militarra nahiago zuela da, eta herrialdearen mugak, bere aitona [[Tutmosis I.a]]k egin zuena baino ~~haratago~~haratuago hedatuz. == Familia == 26 ⟶ 44 lerroa: == Kanpo politika == [[Fitxategi:Thutmose III at Karnak.jpg\|thumb\|280px\|Tutmosis III.a bere etsaiak garaitzen erakusten duen [[behe-erliebe~~\|baxuerliebea~~]]a. Karnakeko tenpluko [[pilono]]a.]] Tutmosis III.aren bakarkako 34 urteko erregealdian, kanpaina ugari abiarazi zituen, Ekialde Hurbilean zein [[Nubia]]n, eta bere aitona [[Tutmosis I.a]] handiak bezala eginez, konkista ugari egin zituen. Gutxienez 17 kanpaina militar bidali zituen Palestina eta [[Siria]]ra, eta [[Eufrates]] ibairaino iritsi zen. Bere erregealdian, Egiptok bere hedadurarik handiena lortu zuen, [[Siria]], [[Palestina]], [[Sinai]] eta [[Nubia]]n domeinuak zituelarik, gertuko erresumekin merkataritza harreman eraginkorrak izateaz gain. Beharbada, faraoiak parte hartu zuen gudurik handiena, [[Megiddo~~\|Megidon~~]]n gertatu zen, non, faraoiak eta bere armadak, haizpitarte estu bat gainditu behar izan zuten, honela, [[Kadesh]]ko printzea ustekabean harrapatzeko, honek, egiptoarren erasoa, toki errazago batetik espero zuelarik. Gudu hau. Gudu hau, [[Karnak]]eko [[Amon]]en tenpluko "~~Urteliburu~~Urtekari"etan erregistratua dago. == Azken urteak == 41 ⟶ 59 lerroa: == Aipamenak == Ahmose Paennekheben biografian aipatzen da ([[El Kab]]), baita bere omenez eraiki ziren Egipto eta Nubiako ~~kontaezinbeste~~kontaezin beste tenpluetako harresi, estela eta estatuetan ere (Karnak, [[Abidos (Egipto)\|Abidos]], Hierakonpolis, Nubt, Deir el-Bahari, Elefantina, Asuan, Sehel, Semna, Kumma, Tell Halfa, Gebel Barkal, Armant, Faras). == Erreferentziak == {{erreferentzia_zerrenda}} == Kanpo loturak == 54 ⟶ 75 lerroa: [[Kategoria:Egiptoko XVIII. dinastiako faraoiak]] [[Kategoria:K. a. XV. mendeko biografiak]]

Tutmosis III.a: berrikuspenen arteko aldeak